SARAJEVO, BANJALUKA – Velika preduzeća u Bosni i Hercegovini zapošljavaju svega 0,8 odsto od ukupnog broja zaposlenih, pokazuje istraživanje Agencije za statistiku BiH.
Kako se navodi u njihovim podacima, razvrstavanje preduzeća u klase prema veličini korištenjem kriterija “broj zaposlenih” pokazuje da najveći udio u ukupnom broju razvrstanih preduzeća, čak 79,2%, imaju mikropreduzeća (0-9 zaposlenih).
“Mala preduzeća (10-49 zaposlenih) u ukupnom broju učestvuju sa 14,4%, srednja preduzeća (50-249 zaposlenih) sa 4,6%, dok je udio velikih preduzeća (250 i više zaposlenih) samo 0,8%”, piše u ovim podacima.
Dalje se navodi da za jedan odsto aktivnih preduzeća podatak o zaposlenim nije raspoloživ.
“Razvrstavanje preduzeća prema klasama na osnovu poslovnih prihoda pokazuje da 90% preduzeća ostvaruje prihode manje od četiri miliona KM na godišnjem nivou, 5,5% preduzeća ostvaruje prihode od četiri do 20 miliona KM, a samo 1,3% preduzeća ima prihode 20 i više miliona KM. Za 2,8% aktivnih preduzeća podatak o prihodu nije raspoloživ”, stoji u podacima.
Ističe se da je najveći broj preduzetnika, njih 70,6 odsto, raspoređen u pet područja djelatnosti.
“To su trgovina na veliko i malo, popravak motornih vozila i motocikala sa 24,4 odsto, djelatnosti pružanja smještaja te priprema i usluživanja hrane, hotelijerstvo i ugostiteljstvo 15,9 odsto, prerađivačka industrija sa 11,9 odsto, ostale uslužne djelatnosti sa 10 odsto i poljoprivreda, šumarstvo i ribolov sa 8,5 odsto”, navodi se u podacima Agencije za statistiku BiH.
Siniša Pepić, ekonomski analitičar, rekao je za “Nezavisne novine” da su dva osnovna razloga za ove podatke, a to su veoma mali broj investicija u velike proizvodne kompanije i neuređenost tržišta rada.
“Na primjer, kompanije koje angažuju veći broj ljudi, poput kompanija u IT sektoru, angažuju ljude po ugovoru o djelu, odnosno ugovoru o autorskom djelu, gdje rade na konkretnim rješenjima. Imamo mali broj velikih preduzeća, te je sasvim logično da manji procenat ljudi radi u tim preduzećima. Kad se pogleda struktura kompanija po djelatnosti, vidimo da su to uglavnom djelatnosti koje zapošljavaju manji broj ljudi”, kazao je Pepić.
Prema njegovim riječima, BiH nedostaje investicija u segmentu proizvodnih djelatnosti koje zapošljavaju veći broj ljudi.
“Investicije u proteklom periodu su uglavnom u uslužne djelatnosti i u elektroenergetski sektor. Kada pogledamo savremena energetska postrojenja, sa njima rukovodi veoma mali broj ljudi, dok se za održavanje privatnih energetskih sistema angažuju eksterne kompanije koje su specijalizovane za to, tako da je angažman radne snage u energetskom sistemu vrlo, vrlo mali. Ono što treba da razvijamo u budućem periodu jeste u segmentu informacionih tehnologija, da se stimuliše veći broj zapošljavanja u ovom sektoru”, naglasio je Pepić. Nezavisne novine