BANJALUKA, Kreditni rast u BiH sve više usporava, a što je ponajviše posljedica pada plasiranih kredita realnom sektoru, dok su stope rasta kredita stanovništvu u padu od početka ove godine, pokazuju podaci zvaničnih institucija.
Tako podaci o kretanju stopa rasta kredita stanovništvu za ovu godinu pokazuju da je ona u januaru ove godine iznosila šest odsto, te je u naredna dva mjeseca nastavila pad na 5,6 odsto. U aprilu i maju ove godine stopa rasta je blago povećana na 5,7 odsto, da bi opet uslijedio pad na 5,1 odsto u junu, te na u ovoj godini rekordno niskih 4,7 odsto, koliko je iznosila stopa rasta kredita stanovništvu u BiH u septembru ove godine. Niža stopa rasta kredita stanovništvu zabilježena je zadnji put u februaru prošle godine, kada je iznosila 4,5 odsto.
Prema podacima Direkcije za ekonomsko planiranje (DEP) BiH, ukupni krediti plasirani u BiH na kraju septembra ove godine, iznosili su 17,2 milijarde KM, što predstavlja rast od 1,9 odsto.
“Slab rast ukupnih kredita rezultat je negativnog rasta kredita preduzećima od 1,8 odsto u odnosu na isti period prošle godine, kao i usporavanje rasta kredita stanovništvu od 4,7 odsto”, navode iz DEP BiH.
Oni navode da krediti preduzećima iznose 8,18 milijardi KM i da su zaplovili u negativnu teritoriju nakon dužeg perioda rasta.
“Pogoršanje je izraženo u posljednjih nekoliko mjeseci budući da je još u martu ove godine ovaj sektor kredita bilježio pozitivan rast od dva odsto”, navode iz DEP BiH i dodaju da krediti stanovništvu, koji ukupno iznose 7,75 milijardi maraka, takođe usporavaju, budući da su prije šest mjeseci imali stopu rasta od 5,4 odsto.
Krediti preduzećima i stanovištvu čine gotovo 93 odsto ukupno plasiranih kredita. Jedini značajniji rast bilježe krediti svim nivoima vlada, koji su dosegli 1,13 milijardi maraka i veći su za 11,3 odsto, u odnosu na isti period prošle godine. Krediti ostalim sektorima ostvarili su rast od 0,5 odsto, a iznose ukupno 95,7 miliona KM.
Iz Centralne banke BiH rekli su da je tačno da godišnje stope rasta za kredite stanovništvu blago osciliraju iz mjeseca u mjesec, što je prema njihovim riječima sasvim u skladu s različitom dinamikom i poslovnim potezima banaka.
“Gledano u cjelini, krediti stanovništvu imaju stabilan porast u rasponu pet-šest odsto, što govori da su se građani oporavili od udara koji je prouzrokovala kriza i da su spremni za povećanja zaduženosti kod banaka, a i da su banke spremne da odgovore na potražnju za kreditima, i istovremeno se bilježi i smanjivanje troškova zaduživanja”, rekli su iz CB BiH. Kako su istakli, za sada se ne primjećuje neki ozbiljan poremećaj, niti promjena postojećih tendencija, te u bližoj budućnosti ne treba očekivati nagli uzlet zaduživanja s obzirom na to da su i građani i banke vrlo oprezni u tom pogledu.
Predrag Duduković, član Udruženja ekonomista RS – SWOT, smatra da je trend uzimanja kredita uopšte smanjen, jer i privreda slabije radi, a i samim tim stanovništvo ima manje mogućnosti za uzimanje kredita. On kaže da su to svakako negativni trendovi, jer ne mora značiti da ako se smanji uzimanje kredita da je bolja situacija u zemlji.
“Što se tiče stanovništva, ne možete uštedjeti novac pa uzeti stan, morate uzeti stan na kredit. Bio je jedan trend uzimanja stanova, ko je mogao uzimao je, ali sada rijetko ko može da uzme stan ili nešto značajnije na kredit, pa je samim tim i s te strane umanjena potreba za kreditom”, kazao je Duduković. Nezavisne novine
