BANJALUKA – Udruženje “Umbrella”, koje okuplja 13 neprofitnih medija, izražava najoštriji protest povodom usvajanja Zakona o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija, poznatog i kao Zakon o stranim agentima.
Kako su saopštili iz ove organizacije, ovaj zakon predstavlja ozbiljan napad na slobodu izražavanja, nezavisno novinarstvo i rad civilnog društva u Republici Srpskoj, kao i kršenje osnovnih demokratskih principa i međunarodnih standarda ljudskih prava.
“Usvajanjem ovog zakona, vlasti uvode mehanizme pravnog i administrativnog pritiska na neprofitne organizacije i medije koji primaju sredstva iz inostranstva, proglašavajući ih „stranim agentima“. Time se vrši stigmatizacija i kriminalizacija rada organizacija koje se bave istraživačkim novinarstvom, ljudskim pravima, borbom protiv korupcije i zaštitom javnog interesa“, saopšteno je iz Umbrelle.
Zakon uvodi niz restriktivnih i represivnih mjera koje ugrožavaju rad neprofitnih organizacija i nezavisnih medija, uključujući obavezu registracije u poseban registar i prijavljivanje svih finansijskih sredstava primljenih iz inostranstva, bez obzira na iznos ili izvor, široku i nejasnu definiciju „političke aktivnosti“.
Ona može obuhvatiti izvještavanje o temama od javnog interesa, kritiku vlasti i istraživačko novinarstvo, te biti korištena za zabranu rada organizacija, kao i inspekcijski nadzor i sankcije, uključujući mogućnost zabrane rada organizacija koje se ne pridržavaju novih pravila ili čije aktivnosti vlasti procjene kao „političke“.
Osim toga, zakonom se uvode i novčane kazne i druge mjere koje mogu dovesti do zatvaranja organizacija, čime se direktno ugrožava sloboda izražavanja i pluralizam medija.
“Usvajanje ovog zakona nije samo administrativna mjera već je direktna priprema za obračun sa svim kritičkim glasovima u Republici Srpskoj. U najskorijem periodu možemo očekivati selektivnu primjenu zakona i represivne mjere usmjerene protiv medija, organizacija i pojedinaca koji kritikuju vlast. Članice Udruženja Umbrella iz Republike Srpske su sigurno na vrhu liste meta ovog zakona, budući da već godinama istražuju i objavljuju informacije o korupciji, zloupotrebama vlasti i kršenju ljudskih prava“, rekli su u Umbrelli.
Tvrde da postoji opravdana bojazan da će ovaj zakon biti iskorišten za zastrašivanje, finansijsko iscrpljivanje i potencijalno gašenje neprofitnih medija i organizacija.
Dodatni dokaz da vlasti planiraju brz i agresivan obračun sa kritičarima jeste i činjenica da je zakonom predviđeno da stupa na snagu već narednog dana od dana objave u Službenom glasniku.
Ovakav hitan pravni postupak potvrđuje da je cilj vlasti da bez odlaganja započne sa primjenom represivnih mjera protiv neprofitnih organizacija i medija, čime se dodatno guši sloboda izražavanja i kritičkog mišljenja.
Iskustva iz drugih zemalja, poput Rusije i Mađarske, pokazuju da je slična pravna regulativa korištena kao instrument za ućutkivanje novinara, nevladinih organizacija i aktivista.
Presude Evropskog suda za ljudska prava već su jasno pokazale da su ovakvi zakoni nedemokratski, represivni i nespojivi sa osnovnim pravima, slobodama i vrijednostima Evropske unije.
“Ovaj zakon nema za cilj transparentnost, već gušenje kritičkog mišljenja i obeshrabrivanje svih organizacija i medija koji se bave javnim interesom. Kroz administrativne prepreke i finansijske sankcije, zakon će dovesti do autocenzure među novinarima i aktivistima jer će mnogi strahovati da će biti označeni kao „strani agenti“ samo zato što kritički izvještavaju o radu vlasti, umanjenja finansijske održivosti neprofitnih medija što može rezultirati njihovim gašenjem, te do gubitka povjerenja javnosti jer će mediji i organizacije biti etiketirani kao „strani agenti“ što će ugroziti njihov kredibilitet i rad”, kažu u Umbrelli.
Udruženje Umbrella poziva institucije Republike Srpske da preispitaju ovaj zakon i njegove posljedice na slobodu izražavanja, medijske slobode i civilno društvo.
Takođe, kažu da apeluju na Evropsku uniju, Savjet Evrope, Ujedinjene nacije i druge relevantne organizacije da hitno reaguju i izvrše pritisak na vlasti kako bi ovaj zakon bio povučen ili izmijenjen u skladu sa evropskim standardima i međunarodnim pravom.
“Nezavisni mediji i civilno društvo nisu neprijatelji države, već su njen ključni korektiv, garant demokratskog poretka i glas građana. Udruženje Umbrella će nastaviti da se bori za očuvanje slobode izražavanja, prava na udruživanje i nezavisno novinarstvo, uprkos svim pritiscima i pokušajima da se uguši javna kritika i sloboda informisanja“, saopštili su iz Umbrelle.
Inforadar.ba, Interview.ba, Impulsportal.net, Spin-portal.info, eTrafika.net, Gerila.info, Direkt-portal.com, Capital.ba, Hercegovina.info, Infoveza.com, Tačno.net, Fokus.ba, Žurnal.info.
2 komentara
Molimo Vas da pročitate sledeća pravila prije komentarisanja:
Komentari koji sadrže uvrede, nepristojan govor, prijetnje, rasističke ili šovinističke poruke neće biti objavljeni. Nije dozvoljeno lažno predstavljanje, ostavljanje lažnih podataka u poljima za slanje komentara. Molimo Vas da se u pisanju komentara pridržavate pravopisnih pravila. Komentare pisane isključivo velikim slovima nećemo objavljivati. Zadržavamo pravo izbora i skraćivanja komentara koji će biti objavljeni. Mišljenja sadržana u komentarima ne predstavljaju stavove poslovnog portala CAPITAL.ba. Komentare koji se odnose na uređivačku politiku možete poslati na adresu info@capital.ba
А ако је то у Америци онда то ије случај! То вам не смета и није проблем!?
Najvažnija je sloboda medija i mišljenja, vidimo da je globalno velika borba za ove slobode, ali tu ne računamo blokadu nekih medija i novinara po EU, SAD i tako…ti mediji se ne računaju!
Nego, ako ti nezavisni i slobodni mediji dobijaju stotine hiljada ili milione od tamo nekoga, da li su oni nezavisni i slobodni?! Da li mi treba da znamo to?