BRISEL, Duboki efekti starenja populacije i smanjenja radne snage na prenapregnute sisteme državnih penzija u novim ekonomijama Evrope i centralne Azije zahtijevaju značajne reforme, objavljeno je u juče predstavljenom izvještaju Svjetske banke.
“Ukoliko se ne sprovedu odlučne reforme, današnja omladina i starija siromašna populacija biće ti koji će najviše trpjeti zbog nesposobnosti sistema državnih penzija da obezbijedi bazičnu zaštitu primanja u danima starosti”, navedeno je u tom dokumentu.
Prema izvještaju “Obrnuta piramida: penzijski sistemi suočeni sa demografskim izazovima u Evropi i centralnoj Aziji“, ukoliko se nešto ne učini danas, to postavlja pitanje jednakosti za buduće generacije, s obzirom na to da bi vjerovatno rezultiralo smanjenjem penzija u budućnosti, a što bi više pogodilo siromašne nego bogate.
U izvještaju koji su u Briselu predstavili Evropska komisija i Svjetska banka kaže se da je većina penzijskih sistema dostigla “zrelost“, uz malo mogućnosti da se proširi broj onih koji doprinose usljed stagnacije i opadanja radno sposobne populacije.
Navodi se, takođe, da zemlje u tranziciji u Evropi i centralnoj Aziji, uključujući i Tursku, čine velike napore u posljednjih 20 godina kako bi reformisale svoje penzijske sisteme radi njihovog usklađivanja sa novom socijalnom i ekonomskom realnošću u tržišnim ekonomijama.
Međutim, u periodu visokog privrednog rasta sredinom prethodne decenije neke zemlje su povećale penzijska davanja u svijetlu povećanja prihoda, navedeno je u saopštenju Svjetske banke.
Finansijska kriza dovela je u ovim zemljama do smanjenja prihoda i većih penzijskih davanja, što je dovelo do poništenja penzijske reforme.
Na primjer, neke zemlje su ukinule individualne štedne račune kako bi pomogle da se popune nedostaci u prihodima, ali uz rizik daljeg dovođenja u pitanje održivosti i adekvatnosti penzija na dugi rok.
“Penzijski sistemi ne mogu više da obećaju da će obezbijediti sve veće penzije sve većem broju penzionera. Povećanje prosječne dužine života, oštar pad fertiliteta i povećanje emigracija doprinose dovođenju u pitanje održivosti mnogih penzijskih sistema”, istakla je u svom uvodnom obraćanju potpredsjednica Svjetske banke za smanjenje siromaštva i ekonomski menadžment, Ana Revenga.
U izvještaju se razmatra niz rješenja i zaključuje da će javni penzijski sistem morati da prioritizuje obezbjeđivanje bazičnih penzija, zajedno sa mjerama da se podstakne duži radni vijek i sopstvena individualna štednja.
Svjetska banka zaključuje da nema rješenja koje bi odgovaralo svima, a bez obzira na to za koji se put odluče, zemlje moraju da započnu društveni dijalog o tome koji pristup je najbolji u kontekstu svake zemlje da bi se očuvala sposobnost penzijskog sistema da obezbjedi osnovnu prihodnu zaštitu u starosti za današnju generaciju mladih i za slabije stojeće stare osobe u kontekstu demografskih izazova. Tanjug
