BANJA LUKA, Egzodus radne snage u zemlje Evropske unije obilježio je 2018. godinu kada je Bosna i Hercegovina u pitanju, a prema svemu sudeći, slično će biti i u ovoj.
S obzirom na to da nije bilo značajnog rasta plata, a da je, primjera radi, Njemačka donijela poprilično liberalan zakon o useljeništvu, jasno je da će se negativni trendovi nastaviti.
Da je situacija alarmantna, svjedoči nekoliko primjera gdje zbog nedostatka radnika, privrednicima nije preostalo ništa drugo nego da stave ključ u bravu.
U iščekivanju naredne godine donosimo vam, po našem mišljenju, pregled najznačajnijih događaja u ekonomiji Bosne i Hercegovine, za svaki mjesec ponaosob.
JANUAR
Ruska Federacija zabranila je uvoz jabuka iz BiH zbog sumnje u reeksport jer je na njima pronađena deklaracija iz Poljske.
Naknadnom kontrolom ustanovljeno je kako je preduzeće iz Bijeljine izvezlo sporno voće, zbog čega je skinuto sa liste izvoznika, a prijavljeno je i MUPu RS i nadležnom tužilaštvu.
Radnici Željezare Zenica u stečaju, njih oko 300, započelo je štrajk glađu zahtijevajući od Vlade Federacije BiH, a koja je vlasnik preduzeća, da ispuni obećanja koja su im data otvaranjem stečajnog postupka.
FEBRUAR
Nadležna tijela Evropske komisije Bosni i Hercegovini odobrila su Plan praćenja rezidua za crveno meso (meso goveda, ovaca i svinja), a što je prvi krupan korak u procesu odobravanja izvoza i ove posljednje vrste mesa u Evropsku uniju. Nekoliko mjeseci nakon toga, Ministarstvo spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH i Kancelarija za veterinarstvo BiH zvanično su od Evropske komisije zatražili upućivanje misije za odobravanje izvoza crvenog mesa.
MART
Na Duvanjskom polju, kod Tomislavgrada, puštena u rad prva vjetroelektrana u BiH, koja može snabdijevati 27.500 domaćinstava. Ima 22 vjetroagregata instalisane snage 50,6 megavata, a godišnje će proizvoditi 165,17 kilovata struje. Investicija je vrijedna 82 miliona evra.
APRIL
Bosna i Hercegovina našla se na listi sa još 122 zemlje koje u Sjedinjene Američke države mogu da izvoze robu bez carina ili s minimalnom carinom. Obnovljeno je važenje Opšte šeme preferencijala (GSP), čime je BiH dobila šansu da u jednu od najmoćnijih ekonomija svijeta izvozi gotovo pet hiljada proizvoda po povlaštenom režimu. (slika: amerika)
MAJ
Kompanija “Eurowings” uvela liniju Mostar Dizeldorf nakon ankete koju su organizovali preko Facebooka.
Nemanja Vasić, Ahmet Egrlić i Vjekoslav Vuković činiće novo rukovodstvo Spoljnotrgovinske komore (STK) BiH, a mandat u trajanju od četiri godine povjerila im je Skupština Komore na sjednici održanoj u Tesliću.
JUN
Dom naroda Parlamenta Federacije BiH jednoglasno usvojio izmjene Zakona o stečajnom postupku, a koje su uslovljene odlukom Ustavnog suda FBiH, koja je donesena na inicijativu Milana Dunovića, potpredsjednika Federacije. Radnici su to ocijenili kao istorijsku pobjedu s obzirom na to da ih je stari zakon stavljao u nepovoljan položaj u odnosu na poslodavca kada je stečaj u pitanju, a radnici su bili ograničeni i po broju plata koje su mogli da dobiju kroz ovaj postupak.
JUL
Ministarstvo ekonomije Kosova je uvelo carine od 17 odsto na mlijeko iz BiH pravdajući se zaštitom domaće proizvodnje. Carine su uvedene i na proizvode iz Makedonije, Srbije i Crne Gore.
Voćari iz Bosne i Hercegovine od jula su ponovo mogli izvoziti jabuke u Rusku Federaciju jer su nadležna tijela u ovoj zemlji ukinula zabranu iz januara, a koja je uvedena zbog sumnje u reeksport.
AVGUST
Nakon što su objavljeni rezultati poslovanja “Konzuma” u prvoj polovini 2018. godine, a prema kojima je ovaj lanac supermarketa zabilježio pad prihoda i broja kupaca, postavljena je nova uprava u ovom preduzeću.
Bosna i Hercegovina, kao i preduzeća “RS Silicon” iz Mrkonjić Grada i BSI iz Jajca, a koja pripadaju italijanskoj grupaciji “Metalleghe”, oslobođeni su optužbi za damping, a za šta su ih 2017. godine prijavili “Ferroatlantica” i “Ferropam”, dva najveća evropska proizvođača silicijuma.
SEPTEMBAR
Britanski investicioni fond “BC Partners” kupio je većinski udio u “United grupi” od američkog KKRa. “United grupa” je vodeći medijski i komunikacijski provajder u jugoistočnoj Evropi. U BiH su vlasnici najvećeg kablovskog operatera “Telemacha”, regionalne televizije N1, Sport kluba, Pink BH. Finansijski uslovi transakcije nisu objavljeni, a američki “Wall Street Journal” javio je da vrijednost “United grupe” ovim ugovorom iznosi 2,6 milijardi evra (više od pet milijardi maraka), uključujući dug.
OKTOBAR
“Telekom Slovenije” potpisao je ugovor s kompanijom “Telekomunikacije Republike Srpske” o prodaji 100% udjela u firmi “Blicnet” d. o. o. Banjaluka.
“Blicnet”, društvo s ograničenom odgovornošću za telekomunikacije, predstavlja licenciranog operatera mobilne i fiksne telefonije, internet servis provajdera (ISP), mrežnog operatera, pružaoca kablovskog TV servisa i sistemskog integratora.
Kompanija “Ryanair” sa banjalučkog aerodroma započela letove prema Memingenu, Stokholmu i Briselu.
NOVEMBAR
Kosovo je uvelo takse od 100 odsto na proizvode iz Srbije i BiH, što je dovelo do gotovo potpune obustave izvoza. Odluka je izazvala oštre reakcije kako u ove dvije zemlje, tako i u Evropskoj uniji, koja je pozvala Kosovo da ih ukine, što se nije desilo.
DECEMBAR
Na Jahorini pušten u funkciju sistem za osnježavanje, čime je riješen jedan od najvećih problema s kojima se suočavala ova olimpijska ljepotica. Na ovaj način prvi put je obezbijeđeno 120 dana skijanja.
Mladen Milanović Kaja postao najveći pojedinačni akcionar Nove banke. Njegov “MG Mind” je kroz više milionskih transakcija postao vlasnik 20,8 odsto akcija. Milanović je najavio kako se politika banke neće mijenjati i da će biti znatno fleksibilnija prema domaćim kompanijama za razliku od stranih banaka. Nezavisne novine
