BANJALUKA – U prijedlozima zaključaka u vezi sa informacijom o prenosu nadležnosti u oblasti indirektnog oporezivanja, koja će biti razmatrana na predstojećoj posebnoj sjednici parlamenta Srpske, navodi se da Narodna skupština Republike Srpske zadužuje Vladu da joj u roku do šest mjeseci uputi na usvajanje zakone o porezu na dodatu vrijednost i o akcizama Srpske.
“Narodna skupština zadužuje Vladu da povuče saglasnost na Sporazum o nadležnostima u oblasti indirektnog oporezivanja između Srpske i Federacije BiH (FBiH) koji su 2003. godine, u prisustvu visokog predstavnika, potpisali entitetski premijeri”, navodi se u zaključcima u vezi sa informacijom dostavljenom Narodnoj skupštini zajedno sa materijalima za posebnu sjednicu posvećenu vraćanju nadležnosti Srpske.
U zaključcima se podsjeća da se Zakon o sistemu indirektnog oporezivanja u BiH, Zakon o uplatama na jedinstveni račun i raspodjeli prihoda, Zakon o Upravi za indirektno oporezivanje (UIO), Zakon o postupku indirektnog oporezivanja, Zakon o postupku prinudne naplate indirektnih poreza, Zakon o porezu na dodatu vrijednost i Zakon o akcizama u BiH neće primjenjivati na teritoriji Srpske od dana stupanja na snagu zakona o porezu na dodatu vrijednost u Srpskoj i zakona o akcizama Srpske.
Takođe, u zaključcima u informaciji se napominje da Narodna skupština povlači saglasnost koju je zaključcima iz 2003. godine dala u smislu da se nadležnost iz oblasti indirektnog oporezivanja u okviru sistema poreske politike prenese na Parlamentarnu skupštinu BiH, kako bi se omogućilo razmatranje i usvajanje Zakona o sistemu indirektnog oporezivanja u BiH.
“Narodna skupština povlači saglasnost koju je zaključcima iz 2003. godine dala Vladi da može zaključiti pomenuti sporazum o nadležnostima u oblasti indirektnog oporezivanja između Srpske i FBiH”, piše u zaključcima.
U informaciji se, između ostalog, navodi da konstituisanje i funkcionisanje Uprave za indirektno oporezivanje BiH prate negativni efekti koji se u najvećoj mjeri tiču raspodjele prikupljenih prihoda sa jedinstvenog računa UIO.
“Prenosom nadležnosti u oblasti indirektnog oporezivanja, raspodjela prihoda od indirektnih poreza je definisana članovima Zakona o sistemu indirektnog oporezivanja u BiH, te članovima Zakona o uplatama na Jedinstveni račun i raspodjeli prihoda, gdje je prioritet u raspodjeli prihoda dat institucijama BiH, čiji budžet nije zavisan od fiskalne pozicije BiH, dok su entiteti u veoma nepovoljnom položaju i u potpunosti su zavisni od makroekonomske i fiskalne pozicije BiH”, navodi se u Informaciji.
Dodaje se da je zbog ovakvog postojećeg sistema raspodjele prihoda od indirektnih poreza budžet institucija BiH potpuno nezavisan od privrednih kretanja i naplate prihoda bez obzira na to što institucije BiH i te kako imaju uticaj na kreiranje ukupnog privrednog ambijenta.
U dokumentu se napominje da se problemi nerijetko dešavaju kada je riječ o raspodjeli prihoda entitetima.
“Osim toga, raspodjela prihoda je određena i brojnim odlukama Upravnog odbora UIO kojima se uređuju koeficijenti za raspodjelu prihoda od indirektnih poreza”, navodi se u Informaciji.
U dokumentu se podsjeća da od drugog kvartala 2017. do drugog kvartala 2020. godine nije bilo usvajanja privremenih koeficijenata raspodjele prihoda od Upravnog odbora UIO, tako da je Srpska u tom periodu imala koeficijent 32,19 odsto, što je na niskom nivou uzimajući u obzir da je prosječni koeficijent za taj period blokade iznosio 32,59 odsto.
“Takođe, UO UIO duži period nije uspijevao da se dogovori o privremenim poravnanjima, tako da su tek u 2020. godini usvojene odluke o drugom privremenom poravnanju između korisnika raspodjele indirektnih poreza sa jedinstvenog računa UIO za period 2012. godine, te 2014-2019. godine prema kojim odlukama je Srpska dobila ukupan iznos od 22,5 miliona KM”, navodi se u Informaciji.
U dokumentu se dodaje da se Srpskoj po još nekim osnovama duguje 30 miliona KM, te da je problematična i blokada koja trenutno postoji u UO UIO, a odnosi se na neraspoređivanje prihoda od putarine u vezi sa čim Srpskoj treba pripasti više od 60 miliona KM.
U informaciji se napominje da je Srpska ranije sa mnogo manje novca finansirala institucije BiH dok nije bilo prenosa nadležnosti u ovoj oblasti.
“Nakon tog prenosa, od 2005. do 2021. godine je za institucije BiH, na teret Republike Srpske doznačeno čak 3.824.381.255 KM”, navedeno je u Informaciji.
Uz napomenu da je broj zaposlenih u institucijama BiH drastično povećan (sa 2.999 u 2000. godini na 22.288 u avgustu 2021.), u informaciji se konstatuje da su od 1996. do 2021. godine, odnosno za 26 godina, te institucije građane BiH koštale skoro 15 milijardi KM, od čega su poreski obveznici Srpske platili skoro pet milijardi KM, što je veće od iznosa javnog duga Republike.
Srna
