NJUJORK/LONDON, Strahovanja da bi Grčka mogla da napusti region zajedničke valute, uz neizvjesne posljedice po ostatak evrozone, potisnula su danas evropska tržišta akcija, mada su akcije u Aziji zabilježile rast zahvaljujući povoljnim pokazateljima o rastu japanske ekonomije.
Grčka je zakazala ponovne izbore za 17. jun poslije neuspjeha koalicionih pregovora za formiranje nove vlade. U toj zemlji su na proteklim izborima jaku podršku dobile partije koje se protive međunarodnoj pomoći za spasavanje i strogim mjerama štednje koje su preduslov za tu pomoć.
Bez tih paketa za spasavanje Grčka bi, međutim, vjerovatno bankrotirala i morala da napusti 17-očlanu evrozonu, što bi značilo finansijsku katastrofu za tu zemlju i poslalo talase šokova širom evropskih tržišta i destabilizovalo druge slabe ekonomije.
Kako su Njemačka i druge vlade u evrozoni do sada pokazivale malo sklonosti ka znatnijem ublažavanju programa stroge štednje za Grčku, novi izbori bi mogli biti i vid referenduma o tome da li Grci žele da njihova zemlja ostane u evrozoni ili ne.
“Mada ispitivanja u Grčkoj pokazuju veoma jaku podršku evru, smatramo da bi sadašnja situacija mogla da podstakne lanac događaja koji bi mogli navesti Grčku da sama izađe iz zone evra”, ukazao je jedan analitičar američke finansijske institucije “Benk of Amerika Meril Linč”.
Britanski indeks akcija FTSE 100 je povećao gubitke iz posljednje dvije sedmice, oslabivši 1,1 odsto, na 5.348,48 poena, dok je njemački DAKS snižen 0,6 odsto, na 6.346,88 poena, a francuski CAC-40 izgubio 0,9 odsto vrijednosti, na 3.022,54 poena, prenijela je agencija AP.
Najveće gubitke su pretrpjele španske akcije, jer je indeks madridske berze Ibeks potonuo 1,5 odsto pod pritiskom zabrinutosti investitora da bi Španija mogla da bude najviše pogođena izlaskom Grčke iz evrozone. Izvještaji da klijenti povlače novac iz četvrte po veličini španske banke “Bankija” doveli su do klizanja vrijednosti akcija te sada nacionalizovane banke za 18,4 odsto. Kamatne stope na španske obveznice su u porastu, pri čemu je prinos na 10-ogodišnje obligacije povećan na 6,29 odsto, što je znak zabrinutosti investitora za budućnost španskih finansija.
Na azijskim tržištima je ostvaren blagi oporavak poslije većeg rasta japanske ekonomije u prvom kvartalu od očekivanog. Tokijski Nikei 225 je ojačao 0,9 odsto i zaključen je na 8.876,59 poena, a južnokorejski Kospi napredovao 0,3 odsto, na 1.845,24 poena.
Kineske akcije su se oporavile poslije ranih gubitaka, podstaknute pozivom guvernera kineske centralne banke Džou Sjaočuana na sprovođenje tržišnih reformi. Orijentacioni Šangajski kompozitni indeks je ojačao 1,4 odsto, na 2.378,89 poena.
Na valutnom tržištu je evro pojeftinio 0,1 odsto prema dolaru, na 1,2697 dolara, blizu ovogodišnjeg minimuma, zabilježenog u januaru. Američka valuta je, pak, ostala na stabilnih 80,29 jena. Tanjug