Majčinstvo karta za raniju penziju

BANJALUKA, Više od stotinu majki iz RS iskoristilo je u proteklih mjesec i desetak dana mogućnost da u penziju odu za godinu ranije po svakom rođenom djetetu.

Očekuje se da će se povećavati broj žena koje koriste ovo pravo, a procedura je jednostavna jer, uz standardnu dokumentaciju za sebe, majke treba da prilože i izvod iz matične knjige rođenih za svako dijete.

Bitno je napomenuti da se to odnosi na sve majke, a ne samo na one koje su se porodile nakon 20. januara, kada je propis stupio na snagu.

Tu povlasticu ženama je donio novi Zakon o radu (ZOR), kojim je propisano da žena stiče pravo na penziju za jednu godinu manje staža za svako rođeno dijete u odnosu na uslove za sticanje penzije propisane Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju.

Da se amandman koji to propisuje uvrsti u novi ZOR, predložio je Slobodni demokratski srpski klub, a član tog kluba Nenad Stevandić, koji je i potpredsjednik Narodne skupštine RS, ističe da je motiva više, poput zdravstvenih i populacionih.

“Majka koja je rodila dvoje, troje ili više djece nije u fizičkoj kondiciji kao one koje su rodile jedno ili nijedno, čime je ona i manje sposobna da duže radi. Takođe, imamo situaciju da je 4.000 više umrlih nego rođenih. Imamo i katastrofalne mjere za stimulaciju, odnosno nemamo nikakvu podršku za rađanje i za majke”, kaže Stevandić za “Nezavisne”.

Da je riječ o koraku koji će donijeti značajne rezultate, smatra Zorana Ćulum iz mjesta Čađavica, kod Mrkonjić Grada, koja ima sinčića i drugu bebu na putu.

“Imam tek nekoliko godina radnog staža i do penzije me dijele decenije, ali svakako treba dugoročno razmišljati. Mislim da je ovo jedna od mjera koje će pozitivno uticati na natalitet, što u svakom slučaju zaslužuje pohvalu, s obzirom na činjenicu da već godinama imamo negativan prirodni priraštaj”, ističe Ćulumova.

Tihomir Joksimović, portparol Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje RS, naglašava da je valorizovanje rođenja djece za majku novina u penzijskom sistemu u RS i predstavlja, zapravo, olakšicu.

“Ova praksa treba da doprinese boljem vrednovanju rođenja djece i uopšte poboljšanju nataliteta”, kaže Joksimović.

Ova novina imaće i uticaj na finansiranje penzijskih prava, u pogledu da će u manjem obimu povećati izdatke jer će pružati mogućnost da majka ostvari ranije pravo na penziju nego što je to dosada bilo, te se, stoga, procjenjuje da će na godišnjem nivou doći do manjeg i blagog povećanja broja ostvarenih penzija.

Povlastice za majke

Granica penzijskog staža se snižava za onoliko godina koliko žena ima djece.

–Ako je uslov za ostvarivanje prava za ženu navršenih 65 godina života, ili u 2016. navršene 63 godine života, i najmanje 15 godina staža, majka sa dvoje djece može ostvariti pravo i sa 13 godina staža.

–Ako je drugi uslov za ostvarivanje prava na penziju za ženu navršenih 58 godina života i 35 godina staža, onda žena ako ima troje djece može u penziju sa 32 godine staža.

–Prema trećem uslovu, za ostvarivanje prava je navršenih 60 godina života i 40 godina penzijskog staža, a u tom slučaju za majku sa troje djece potrebno je 37 godina penzijskog staža.

Nezavisne novine