BANJALUKA, III Forum menadžera Republike Srpske okuplja uspješne žene iz privatnog sektora, javne uprave i obrazovnih institucija
III Forum menadžera Republike Srpske, u organizaciji Centra za edukaciju “Pro Educa” u saradnji sa konsultantskom firmom “ConsultIn” iz Banjaluke, biće održan 22. marta u Narodnom pozorištu Republike Srpske u Banjaluci. Pored predavanja, tokom Foruma će biti organizovane i dvije panel diskusije:
“Izazovi za menadžere 2020”, u kojoj će učestvovati menadžeri iz privatnog sektora i javne uprave. U drugoj panel diskusiji “Izazovi za žene menadžere” učestvuju Miloš Čirič (vlasnik i direktor konsultanstske firme M.LOBOS iz Ljubljane), Snježana Balać (generalna direktorica “Mega Trade”), Snežana Ružičić (načelnica opštine Jezero), Marija Tešić (zamjenik izvršnog direktora COTRUGLI Business School), te kao uvodničar i moderator Željka Šulc (portparolka i šef Odjela za odnose s javošću Misije OSCE-a u BiH).
O izazovima za žene menadžere, razgovarali smo sa ženskim dijelom učesnika panel diskusije “Izazovi za žene menadžere”.
Uvodničar i moderator druge panel diskusije je Željka Šulc. Šulc je portparolka i šef Odjela za odnose s javošću Misije OSCE-a u BiH, a o tome u kakvoj su poziciji žene u biznisu na Balkanu u odnosu na muškarce Željka kaže:
“Statistike pokazuju da je u Bosni i Hercegovini, u odnosu na naprednije države, manje žena na menadžerskim pozicijama, kao i da je manje žena vlasnica biznisa.” Šulc ipak tvrdi da se može prepoznati trend dolaska novih generacija koje ne prihvataju tradicionalne predrasude, već krče sve pred sobom, kao mlade, uspješne i svestrane poduzetnice. “Ja pripadam onima koji smatraju da rod i pol nisu prepreka za napredak. Ja poznajem sve više djevojaka i žena koje ruše sve barijere i osvajaju najviše svjetske vrhove u svojim biznisima. Sve one su sa Balkana, a većina njih imaju i kćerke. Zamislite tek kakve će to sile znanja i pameti biti, odrastajući uz one koje su bile svojevrsne začetnice u apsolutnom i konačnom razbijanju predrasuda.”
Gospođice Šulc, imamo li “stakleni plafon” na Balkanu? Sa kojim problemima i izazovima se najčešće samo žene menadžerke susreću?
“Da, imamo stakleni plafon. Nekada prepreke ili “plafoni” dolaze od nas samih jer su nam roditelji imali “po jednog sina i jedno dijete” (tako je makar moj tata, u šali, govorio pričajući o meni i mom bratu), pa smo se možda osjećale da nam je potrebno više da postanemo jednake kao sinčine. Neke od nas su za uzor imale majke ili bake čije je mjesto bilo negdje u kutu, ne manje važno, ali možda manje priznato. No, ipak su neke od nas kćerke ili unuke nositeljki spomenica, revolucionarki, direktorica, a sve nas je više danas onih koje smo to i same. I ipak su neke od nas kćerke, sestre, rodice i prijateljice onih muškaraca koji nisu nikada napravili razliku između nas i sebe. A, opet, stakleni plafon postoji i u praksama, duboko utkanim u naš mentalitet, svakodnevnicu i u naš jezik. Ja nisam pobornik rodno osjetljivog jezika (primijetićete da nisam rekla da sam “pobornica rodno osjetljivog jezika”), ali je sigurno da “šef” zvuči bolje od “šefica”, “sekretar” od “sekretarica”…ili nam se makar tako čini. Kada govorimo o rodno osjetljivom jeziku, govorimo o svijesti, a svijest je upravo ono što moramo promijeniti. Po pitanju žena i svega ostalog. Stakleni plafon sigurno postoji, jer kako bismo drugačije objasnili činjenicu da više djevojaka završi fakultete uspješno, a veći ih je broj nezaposlenih u odnosu na kolege. Takođe, u određenim kategorijama (npr u bezbjednosnom sektoru) se mogućnost napretka u karijeri ostvaruje, između ostalog, uz posljednje tri godišnje ocjene rada, a žene koje su na porodiljskom odsustvu moraju produžiti taj period. A kad već spominjem porodiljsko, to je tek kategorija za sebe. Mnogi poslodavci neće uopšte uzeti u obzir za određene pozicije, a posebno menadžerske, djevojke i žene koje bi se mogle poroditi prema slobodnoj procjeni tih istih poslodavaca. No, staće se i tome u kraj – sigurna sam – te će se stakleni plafoni jednom i zauvijek razbiti u hiljade komada.”
Marija Tešić, zamjenik izvršnog direktora COTRUGLI Poslovne Škole, vodeće poslovne škole u regionu, učestvovaće takođe u drugom panelu. Diplomirala je i magistrirala na Ekonomskom Fakultetu u Beogradu. Iskustvo u vođenju timova je stekla radeći na poziciji Menadžer tima u kompaniji Zepter International, odakle prelazi u COTRUGLI. Marija smatra da nije imala manje sanše u karijeri jer je žensko, naprotiv, radi u većinski ženskom kolektivu, sa preko 70% žena, u kome su rad i rezultati, kako ona navodi, jedino mjerilo uspjeha.
“Međutim, gledajući širu sliku, nalazim da u biznisu gdje i dalje dominiraju muškarci, žena treba prvo da se dokaže da bi njena riječ vrijedila i da bi joj se pružila prilika, što sa muškarcima nije slučaj.”
Kao glavni izazov Marija navodi pronalažanje balansa u načinu vođenja ljudi:
“U biznisu i dalje važi pravilo da ukoliko si ženstvena, empatična i brineš o saradnicima, slaba si, a ako prihvatiš muški stil, onda si zapovjednik i prepotentna. Takođe, jedan od velikih izazova za žene na Balkanu je razbiti stereotip da žena ne može istovremeno da bude dobra majka, supruga, ćerka i uspješna u svom poslu.”
Po statistici iz 2013.godine, samo 30% alumnija COTRUGLI Poslovne Škole su činile žene, dok se poslednjih godina taj procenat povećava. “Kada krene program, primjećujemo da su žene posvećenije, više ulažu sebe i odgovornije su prema obavezama. Prilike se pružaju i ženama i muškarcima podjednako, s tim što ih žene ne koriste jednako kao i muškarci, jer one pri donošenju odluka uzimaju u obzir mnogo veći broj faktora.”
Snježana Balać, direktorica kompanije “Mega Trade”, takođe učesnica drugog panela, smatra da odnos, prepreke i eventualne prednosti žena menadžera i muškaraca u većini slučajeva zavisi od samog pojedinca, odnosno pojedinke, njihove stučnosti i radnog ambijenta.
“Žene i muškarci na top menadžerskim pozicijama gotovo se uopšte ne razlikuju. Osnovna razlika je u tradicionalnom shvatanju uloge žene. Naš radni dan ne završava odlaskom iz kancelarije, te istovremeno moramo voditi brigu i o poslu i o porodici. Iz takvih životnih okolnosti proizilazi i naša višestranost, spremnost na kompromis, prihvaćanje tuđih mišljenja, lakše razumijevanje tuđih ponašanja i problema. Takođe, smatram da mnogo lakše priznajemo vlastite pogreške u odnosu na muške menadžere.”
Jedna od učesnica panel diskusije “Izazovi za žene menadžere” je i Snežana Ružičić, diplomirani pravnik i načelnica opštine Jezero. Ona o ženama u politici kaže:
“Često znam da kažem da u politikama ne nedostaje kvalitetnih žena nego nedostaje hrabrih žena, onih koje su spremne preuzeti odgovornost za društveno okruženje. Žene po prirodi imaju veliku odgovornost prema porodici, samim tim imaju predispozicije da stvaraju bolje uslove za širu porodicu. Mislim da se same žene dokazuju u patrijahalnom društvu i pokazaće vrijeme da dokazi idu u prilog menadžerskim sposobnostima, a ja bih rekla – domaćinskim sposobnostima zena. Sve žene koje su trenutno na izvrsnim pozicijama su zasigurno ambasadorke velikom broju hrabrih zena nove generacije.”
Snežana kaze da poziciju načelnika percipira kao poziciju menadžera, jer samo sa svim tim sposobnostima može da prevaziđe neplanirane probleme u poslovanju.
“Tek u lokalnoj samoupravi i rukovođenjem u istoj, mi se susrećemo sa potrebama pojedinaca u društvu sa stvarnim životom čovjeka, koji variraju od slučaja do slučaja. Uloga menadžera pored finansijskih konstrukcija svakako jeste i senzibilitet prema određenim grupama građana. Da li su drugi svjesni teško je reći, ali sve više oko sebe u društvu nailazim na stvarne profesionalce koji su svjesni da se povjerenje mora opravdati, te je i potreba gradjana i društvena korist često iznad politika.”
PR
