SARAJEVO, Javno-privatno partnerstvo znači dugoročnu saradnju javnog i privatnog sektora na ugovornoj i/ili institucionalnoj osnovi, radi zadovoljenja javne potrebe osiguravanjem finansiranja u cilju izgradnje, sanacije, rekonstrukcije, upravljanja, održavanja infrastrukture, pružanja usluga i izgradnje objekata.
“Veoma jednostavno, javno-privatno partnerstvo za građane znači bolju uslugu, za državu funkcionalniji i poboljšani servis, dok za biznis-sektor znači kvalitetno upravljanje javnim dobrom i profit”, rekao je Feni pravni ekspert za javno-privatno partnerstvo u BiH Veljko Trivun.
Govoreći o ovom odnosu i projektima koji u tom smislu mogu biti realizirani na taj način, Trivun je naglasio da je britanski Zakon o privatnoj finansijskoj inicijativi među najboljima u ovoj oblasti i to je kod njih dominantan model.
“Sada ga unapređuju, ali sve evropske zemlje imaju zakone o javno-privatnom partnerstvu, izuzev Mađarske, koja ima uspješno javno-privatno partnerstvo naročito u cestovnom saobraćaju”, dodao je Trivun.
Iznio je podatak da je evidentirano 738 ovakvih projekata i najviše ih je u Sjedinjenim Američkim Državama (43), Turskoj (30), Italiji, Holandiji, Poljskoj, Meksiku, Kini, Grčkoj, Francuskoj (svi po 20), dok je u Velikoj Britaniji javni saobraćaj riješen ovim konceptom.
U regionu prednjači Hrvatska, koja izvodi najveći projekt “Zračna luka ‘Dr. Franjo Tuđman'” u vrijednosti blizu 330 miliona evra.
U BiH zakonska regulativa u ovoj oblasti veoma je komplicirana i postoji 12 zakona o javno-privatnom partnerstvu, ali i 14 zakona o koncesijama.
“Federacija BiH nema zakon o javno-privatnom partnerstvu i od 2010. godine postoji nacrt tog zakona, koji do danas nije usvojen. Postoje neki oblici kvaziprojekata javno-privatnog partnerstva, ali nema nikakvih zvaničnih izvođenja takvih projekata“, istakao je Trivun.
Naglašava da je realizovan samo jedan takav projekt, i to u Brčko Distriktu – projekt dijalize “Fresenius”, dok je u Republici Srpskoj osam odobrenih projekata, ali još nijedan nije izveden.
“U Federaciji ne postoji nijedan projekat, a ista je situacija i s kantonima. Ovi projekti ne izvode se na državnom nivou jer to ne predviđa ni ustavni okvir, a postojao bi i politički otpor u ovakvoj situaciji“, smatra ovaj ekspert.
Podvukao je da su oblasti primjene kolektivna grijanja zgrada, energetska efikasnost, LED-rasvjeta u urbanim sredinama, male hidroelektrane, upravljanje otpadom, gradski prijevoz, vodosnabdijevanje i drugo.
“Bh. tržište nije podobno za velike projekte s malim brojem stanovnika i nerazvijenom ekonomijom. Poređenja radi, u EU-u projekt JPP-a srednje vrijednosti je od 500 miliona evra. Najveći JPP-projekat do sada u svijetu jest novi panamski kanal vrijednosti 7,1 milijardu američkih dolara“, rekao je Trivun.
Međutim, ističe da su, zahvaljujući aktivnostima Kancelarije koordinatora za reformu javne uprave BiH, ovaj i neki drugi projekti pokrenuti s mrtve tačke.
Očekuje se da se shvati i prihvati koncept koji će omogućiti svima da uhvate “priključak na savremene trendove u ovoj oblasti”, a i da se pronađe najefikasniji zakonski okvir koji će omogućiti realizaciju projekata iz javno-privatnog partnerstva.
Na pitanje može li se riješiti pitanje javnog prijevoza i drugih komunalnih usluga zajedničkim projektima javno-privatnog partnerstva Trivun je odgovorio potvrdno, a posebno kad je u pitanju gradski saobraćaj, uz zadržavanje dijela usluga javnog sektora.
“Tako bi privatni sektor mogao pokriti prigradski saobraćaj, padinske dijelove grada (kombi-saobraćaj), a da GRAS zadrži tramvajski i trolejbuski saobraćaj zbog zahtjevne infrastrukture”, istakao je Trivun.
Pitanje vodosnabdijevanja takođe je izuzetno aktuelno, a Trivun je za primjer naveo Bukurešt, koji ima više od dva miliona stanovnika, ali pitanje vodosnabdijevanja riješio je za 70 miliona evra i to je bio prvi projekt javno-privatnog partnerstva te vrste u ovom dijelu Evrope. Fena
