ATINA, Grčka je u jeku krize povećavala poreze da bi napunila budžet. Dodatni nameti su međutim imali suprotan efekat.
Odliv kompanija, koje su ili prebacivale poslovanje u obližnje zemlje, ili barem svoja sjedišta preseljavale u druge članice EU gdje su poreski režimi povoljniji, a tokovi novca slobodni.
Na odlazak firmi iz Grčke uticala je i birokratija, kao i kašnjenje države u povraćaju PDV-a.
“Ukupno 11.500 grčkih preduzeća je otvorilo bankovne račune ili se registrovalo u Bugarsku privrednu kompru od 2012. godine, kada je grčka kriza bila u jeku, a 30% tih preduzeća to je učinilo prošle godine“, rekao je za AFP predsjednik Grčko-bugarske privredne komore Kristos Kazancis.
Riječ je najčešće o firmama u drumskom transportu, ali i o uvozno-izvoznim firmama koje pogođene mjerama kontrole kapitala nametnutim krajem juna, tokom krize odnosa Atine i kreditora, kako bi se spriječio odliv novca.
Preduzeća se najčešće izmeštaju ili registruju u Bugarskoj, Malti i na Kipru. Ekonomista i savjetnik Grčkog udruženja malih i srednjih preduzeća (GSEVEE) Dimitris Bibas rekao je da su porezi, plate kao i troškovi otvaranja preduzeća u tim zemljama niži nego u Grčkoj.
Kazantis iz Grčko-bugarske privredne komore navodi da je porez na preduzeća u Grčkoj oko 30 odsto, što je znatno više nego u Bugarskoj i na Kipru, gdje stopa iznosi 10 odsto odnosno 12,5 odsto.
Privrednik Aleksandros Ikonomakos jedan je od onih koji su odlučili da svoje firme izmjeste iz Grčke.
Svoju formu za uvoz sirovina za tekstilnu industriju izmjestio je u Petric, mali bugarski grad blizu grčke granice. Pored birokratije i visokih poreza, Ikonomakos kao razlog navodi “ogromno kašnjenje države u povraćaju PDV-a“, što je, kako kaže, blokiralo skoro trećinu kapitala.
Direktor Grčkog privrednog udruženja Vasilis Korkidis zabrinut je zbog odliva preduzeća i poziva vladu da “preduzme mjere i ukidanjem prekomjernog oporezivanja podstakne preduzetništvo“.
Mnogi preduzetnici, ali i radnici, protive se planirnaom povećanju socijalnih doprinosa kojim vlada pokušava da smanji opterećenje budućih penzionera penzijskom reformom koju traže kreditori, odnosno EU i MMF.
“Sve dok se nameti povećavaju, preduzetnici će tražiti rješenja da to izbjegnu“, naveo je Ikonomakos, vlasnik spoljnotrgovinske firme. Dodao je da to ne doprinosi oporavku privrede već utaji poreza.
Pooštravanje poreskog sistema usljed mjera štednje koje traže kreditori pogodilo je prije svega mala i strednja preduzeća, koja su sam stub grčke ekonomije. Od izbijanja dužničke krize 2010. godine zatvoreno je najmanje 200.000 preduzeča.
Predsednik Grčko-bugarske privredne komore Kazancis navodi da tačne procjene broja nema jer za sada nije sprovedeno istraživanje u kojem bi se poredili podaci grčkih i inostranih privrednih komora.
Bibas iz udruženja malih i srednjih preduzeća navodi da izmeštanje poreskog sjedišta preduzeća ne znači neminovno da je firma zatvorena, budući da neka od njih nastavljaju da rade u grčkoj, uz ogranak ili račun u Bugarskoj ili na Kipru, čime olakšavaju uvoz i finansijske transakcije.
Ovaj stručnjak navodi i da izmeštanje grčkih preduzeća nije dovelo do oporavka u Bugarskoj, jednoj od najsiromašnijih članica EU.
On smatra da bi EU trebalo o tome da vodi računa u poreskom usklađivanju, koje je neophodno da bi se spriječilo propadanje lokalnih privreda.
Trend izmještanja grčkih firmi u Bugarsku ne bilježi se po prvi put. Krajem 90-ih godina proizvodna preduzeća, prije svega u sektoru tekstila, napuštala su Grčku i odlazila u Bugarsku, koja tada nije bila članica EU. U to doba su i brojne druge evropske firme koristile priliku koju im je pružala istočna Evropa sa niskim platama. EurAktiv