TOKIO/LONDON, Američki dolar je na glavnoj dalekoistočnoj berzi u Tokiju juče malo ojačao i “testirao” kurs od sto jena, dok su na tržištu akcija glavni indeksi takođe minimalno očvrsli u odnosu na nivo s kraja protekle sedmice.
Berzanski krugovi istruču da se na tokijskoj berzi već tokom jučerašnje trgovine osjetilo negativno dejstvo pada poslovnog povjerenja među najvećim japanskim kompanijama.
Američke, evropske i neke azijske devizne i efektne berze i juče su bile zatvorene ili su radile u jako suženom obimu, zbog Uskrsa po gregorijanskom kalendaru.
Dolar je, na deviznoj berzi u Tokiju, tokom završnog poslovanja, kotirao u uskom rasponu od 99,98 do 100 jena, prema 99,56 do 99,66 jena u petak.
Evro se na istom tržištu mjenjao za 1,5382 do 1,5384 dolara, što je nešto lošije nego u petak. Istovremeno, zajednčka valuta 15 čalnica Evropske unije je juče blago ojačala na 154,57 jena, prema 154,07 potkraj prošle poslovne sedmice.
Tražnju dolara na berzi u Tokiju podstakli su japanski uvoznici koji su nabavljali američku valutu i to je, uz aktivno učešće prekomorskih deviznih igrača, doprinjelo djelimičnom oporavku “zelene novčanice”.
Glavni indikator kretanja cijena akcija na berzi u Tokiju – Nikei indeks – nezantno je uvećan (0,02 odsto), na 12.480,09 poena, dok je drugi po važnosti – Topiks indeks – bio u nešto većem, ali ne i značajnijem porastu.
Strateški analitičar kompanije “Kosmo sekjuritis” Tošikazu Horiući vjeruje da sezonski faktori, kao što je kraj japanske poslovne godine, koja se završava 31. marta, sada utiču na ponašanje berzanskih igrača i uslovljavaju manju aktivnost stranih investitora na berzi u Tokiju.
Horiući smatra da bi kalendarski ulazak u novu poslovnu godinu, 1. aprila, mogao da donese i veći priliv novca na tržište, što bi moglo, u principu, pozitivno da se odrazi na obim prometa.
Uzdržanost koju su tokom današnje trgovine pokazali investitori može se pripisati i izveštaju japanske vlade da je u prvom tromesečju opalo poslovno raspoloženje među vodećim japanskim kompanijama, na rekordno nizak kvartalni nivo.
Snažan pad poslovne klime mogao bi, prema procjeni Horiućija, da izazove negativne posljedice na tokijskoj efektnoj berzi u dužem razdoblju.
Isti analitičar je takođe upozorio i na veoma nezgodnu “kombinaciju” rasta cijena građevinskog materijala i jakog jena, što može da naškodi ne samo građevinskoj operativi, već i drugim djelatnostima.
Prema najnovijim procjenama, pad poslovne aktivnosti se već osjeća ili će se uskoro dogoditi u japanskom ribolovu, šumarstvu, osiguranju i proizvodnji prehrambenih proizvoda.
Čuveni proizvođač automobila “Tojota” je već saopštio da vjerovatno neće ispuniti ovogodišnji plan proizvodnje, a slično bi moglo da se dogodi i drugim japanskim gigantima koji su veoma zavisni od izvoza na američko tržište.
Najnoviji izvještaj o stanju zdravlja američke privrede, koji se očekuje ako je suditi prema procjenama, ukazaće na dalje smanjenje plasmana u tom važnom sektoru i to bi bila dodatna potvrda da je ekonomija SAD u ozbiljnom zastoju.
Analitičari, na koje se u izveštaju iz Londona poziva agencija Rojters, navode da su vodeći globalni indeksi akcija u tekućem kvartalu pretrpjeli najveće gubitke u proteklih šest do sedam godina i da su izgledi za oporavak tih indikatora veoma neizvjesni.
Stanje na svjetskom finansijskom tržištu je sada, prema ocjeni stručnjaka na koje se poziva Rojters, najteže u proteklih nekoliko decenija, a neki stručnjaci čak strahuju od mogućnosti ponavljanja Velike privredne krize koja se dogodila 1929. godine, poslije sloma berze na Vol stritu.