KOPENHAGEN/BEOGRAD, Kada zvona budu oglasila ponoć tokom Novogodišnje večeri, Danska će preuzeti organizaciju i vođenje rada Evropskog savjeta tokom narednih šest mjeseci.
Glavni ciljevi predsjedavanja Danske Evropskom unijom (EU) će biti da Evropa postane odgovorna, dinamična, zelena i bezbijedna, ali pošto je ekonomska kriza u EU daleko od razrješenja, čini se da će podsticanje privrednog rasta ostati na vrhu liste vlade u Kopenhagenu.
Danska će tokom predsjedničkog mandata naporno raditi kako bi bili postignuti konkretni rezulati na četiri pomenuta polja i doprinijeti izlasku EU iz ekonomske krize i budućem rastu, izjavio je početkom decembra danski ministar za evropska pitanja Nikolai Vamen.
Kako se navodi u izvještajima iz Kopenhagena, Danska koja nije prihvatila evro, preuzeće predsjedništvo EU 1. januara u vrijeme kada zajednička valuta visi o koncu.
Premijerka Danske Hele Torning-Šmit je obećala da će se tokom predsjedavanja boriti za jedinstvo Evrope, ali ona istovremeno mora da riješi razdor kod kuće oko toga da li prihvatiti sve dublje i čvršće fiskalne veze u EU.
Socijaldemokratska političarka Torning-Šmit koja je tek tri mjeseca na čelu vlade poslije 10-togodišnje vladavine desnih konzervativaca, opire se pozivima na referendum o usvajanju fiskalnih pravila koja su u EU predložena ovog mjeseca za 17 zemalja evro zone.
Zagovornici pravila kažu da su ta pravila ključna za opstanak evra, no, ankete pokazuju da bi ih odbacili glasači u 10 zemalja koje nisu usvojile zajedničku monetu.
Danski glasači su odbacili sporazum iz Mastrihta na referendumu 1992. i država potom nije pristala na četiri elementa pakta: evro, evropsko državljanstvo, te saradnja u oblastima bezbijednosti i pravosuđa.
Birači su odbacili evro i na drugom referendumu 2001.
Najnovije ankete kazuju da 71 odsto Danaca žele da zadrže njihovu nacionalnu valutu krone (DKK).
“Dužnička kriza u Evropi je imala uticaja na dansko javno mnjenje kada se radi o evru,” izjavio je glavni ekonomista Danske Banke A/S Stin Bocian koji je podsjetio da se koliko u septembru 60 odsto Danaca protivilo usvajanju evra.
DKK je vezana za zajedničku monetu EU po kursnoj razlici od 7,43 za jedan evro i koja dozvoljava da danska valuta fluktuira u okviru margine od 2,25 odsto, a da centralna banka Danske obezbijedi da jaz između njenih kamatnim stopa i onih u evrozoni nikada nije pretjerano veliki.
Ministar Vamen je izjavio kako će Danska probati da učestvuje u fiskalnom paktu EU, “u najvećoj mogućoj mjeri”.
No, Vamen je dodao kako dansko nepristajanje na pakt, mora biti “poštovano”, a vezivanje DKK za evro po fiksnom kursu, uzeto u obzir.
Danska je, takođe, obećala da će doprinijeti sa 40 milijardi DKK (sedam milijardi dolara) u planu zemalja EU za kanalisanje sredstva Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) u borbi protiv krize.
Danska, sa mješovitom tržišnom privredom i velikom državom blagostanja, često rangiraju kao zemlju najsretnijih ljudi i najmanjom korupcijom u svijetu.
Dansku mješovitu privredu svrstavaju iznad prosjeka životnog standarda u Evropi, a karakteriše je i visok stepen slobodne trgovine.
Danska je, prema procjenama za 2011, na četvrtom mjestu po veličini nominalnog ukupnog domaćeg proizvoda (BDP) po glavi stanovnika, koji iznosi 60.961 američkih dolara.
Prema računicama Ujedinjenih nacija, Danska ima najniži u svijetu nivo nejednakosti u prihodima, a prema MMF, najvišu zagarantovanu minimalnu zaradu.
Prema Grupaciji Svjetske banke, Danska ima najfleksibilnije tržište rada u Evropi, a politika koja tome doprinosi je poznata kao “fleksikjuriti” (kombinacija fleksibilnosti i sigurnosti).
Privatnim vlasnicima preduzeća je veoma lako da unajme i otpuste zaposlene, a ovi bez posla primaju od države veoma visoke naknade.
Danska sa 5,5 miliona stanovnika, ima radnu snagu od oko 2,9 miliona ljudi, a među njima je veliki broj vlasnika visokoškolskih i fakultetskih diploma, po kojima je ta zemlja četvrta u svijetu.
Prema podacima iz oktobra 2011, stopa nezaposlenosti u Danskoj je bila 5,5 odsto, značajno ispod prosjeka u EU koji je iznio 9,8 odsto.
Danska je, takođe, jedna od najkonkurentnijih privreda u svijetu, shodno izvještaju Svjetskog ekonomskog foruma iz 2008, ženevskog IMD i londonskog privrednog nedjeljnika Ekonomist. Tanjug
