BANJALUKA – Bosna i Hercegovina je, prema podacima Evropske statističke kancelarije (Eurostat), pri dnu liste evropskih zemalja po produktivnosti rada, a pri tom produktivnost bh. radnika iz godine u godinu opada.
Privredni i ekonomski stručnjaci su saglasni i u razgovoru za “Nezavisne” objašnjavaju da bez tehnološkog razvoja i ulaganja u stručni kadar nema ni rasta produktivnosti.
U Eurostatovim podacima rađenim od 2011. do 2017. godine, produktivnost je predstavljena kao dodata vrijednost uz faktorske troškova podijeljene s brojem zaposlenih, i to u omjeru predstavljenom uglavnom u hiljadama evra po zaposlenoj osobi.
Na ovoj listi, u većini od 12 kategorija prema kojima je rađena statistika BiH se rame uz rame s Bugarskom, Sjevernom Makedonijom i Srbijom nalazi na samom dnu produktivnosti.
Tako je, prema ovim podacima, bh. radnik u sektoru administracije i poslovima u oblasti podrške tokom 2017. godine privredio tek 9.100 evra, dok je taj broj u Hrvatskoj 14.500 evra, a u razvijenim zapadnim zemljama se kreće u prosjeku oko 30.000 evra. Najveći je u Irskoj, gdje jedan radnik godišnje privredi 119.000 evra.
U ovoj oblasti nismo najgori, jer su ispod nas Srbija s 8.500 evra, Bugarska s 8.400 i Sjeverna Makedonija sa 6.500 evra godišnje.
U oblasti profesionalne, naučne i tehničke aktivnosti produktivnost bh. radnika je tokom 2017. godine bila 14.500 evra, a ispod nas na listi su Srbija s 12.300 evra i Sjeverna Makedonija s 10.300 evra, dok je taj broj u Švajcarskoj najveći i iznosi 145.000 evra.
Veliki jaz između BiH i Islanda evidentiran je u oblasti nekretnina, jer je bh. radnik 2017. godine privrijedio tek 24.700 evra, a u istom periodu radnik na Islandu je zaradio 353.100 evra.
Radnik u BiH u oblasti informacija i komunikacija 2017. godine je privredio 30.000 evra, dok je radnik u Irskoj baveći se istom djelatnošću u istom periodu privredio 285.700 evra.
U oblasti struje i gasa primjetna je velika razlika između zemalja regiona, uključujući i BiH i zapadnoevropskih zemalja, te dok jedan bh. radnik zaradi 30.300 evra, njegov kolega u Norveškoj zaradi 472.200 evra. Lošija situacija je u rudarstvu, gdje je bh. građanin 2017. godine privredio 18.500 evra, dok je građanin Norveške za isto vrijeme privredio 934.800 evra.
Takođe, produktivnost bh. radnika koji se bavi veleprodajom i maloprodajom godišnje vrijedi 13.900 evra, radnika u Srbiji u istoj oblasti 12.200 evra, a onog u Sjevernoj Makedoniji tek 10.000 evra, dok za isti posao u Švajcarskoj radnik privrijedi 163.000 evra.
Saša Trivić, predsjednik Udruženja poslodavaca RS, rekao je da ovakvi podaci ne iznenađuju, jer sva privreda BiH, Srbije i Sjeverne Makedonije još leži na tehnološkom razvoju Jugoslavije i to je razlog niske produktivnosti.
“Bez ozbiljnih investicija u tehnologiju nema visoke produktivnosti i nema visokih plata”, rekao je kratko Trivić za “Nezavisne”.
Vladimir Blagojević, portparol Privredne komore RS, rekao je da je neophodno promijeniti odnos zaposlenih prema poslu.
“Uloga radnika u procesu proizvodnje utiče na konkurentnost naše privrede. Potrebna su savremena ulaganja u kadrove, uvođenje naprednih tehnoloških rješenja, kao i ulaganje u infrastrukturu”, kazao je Blagojević.
Istakao je da korištenje savremenih tehnologija bez ulaganja u ljudski kapital može imati samo ograničene efekte.
“Važno je da samo radnici koji su obučeni koriste modernu tehnologiju. Treba imati kontinuiran rad u osposobljavanju i usavršavanju radnika kako bi koristili savremene tehnologije i bili produktivniji”, zaključio je Blagojević. Nezavisne novine
