BEOGRAD, Nesavjesno poslovanje i prikrivanje propusta dvije državne banke “koštalo” je budžet Srbije 200 miliona evra.
Kada je kontrola Narodne banke Srbije utvrdila razmjere štete, bilo je kasno za bilo kakvu popravku. Zbog toga je “češljanje” rada banaka pooštreno, a za učinjene propuste izriču se razne mjere od upozorenja da se načinjene greške isprave, do novčanih kazni. Krajnja konsekvenca je oduzimanje dozvole za rad.
Najčešće novčane kazne za banku iznose od 100.000 do milion dinara, a za direktore od 50.000 do 600.000 dinara.
Prije mjesec i po dana, NBS je naložila nadzor nad 12 domaćih i stranih banaka koje su frizirale izvještaje o nivou problematičnih kredita. Stvarno i prikazano stanje se razlikuje za oko 50 miliona evra. Nivo teško naplativih kredita je zvanično blizu 20 odsto, a nezvanično, banke ne mogu od preduzeća da naplate gotovo trećinu odobrenih zajmova. Ovi krediti bankama stvaraju gubitak i moraju da se prikažu u svakom izvještaju.
Na moguću nestabilnost u bankarskom sektoru je upozorio i Međunarodni monetarni fond, ali je takođe konstatovao da je finansijski sektor u Srbiji stabilan i da je visoka likvidnost.
Ipak, NBS je pojačala svoju kontrolu nakon utvrđivanja da izvještaji nisu tačni. Postoji nekoliko mjera koje centralna banka može da preduzme, od pismene opomene do oduzimanja dozvole za rad.
Najčešće se izriču mjere za otkanjanje utvrđenih nepravilnosti.
– Narodna banka Srbije može, nezavisno od preduzimanja mjera iz zakona, banci, odnosno članu upravnog ili izvršnog odbora, izreći i novčanu kaznu – navodi se u Zakonu o bankama.
– Rješenjem NBS izriče banci novčanu kaznu koja ne može biti manja od jednog, niti veća od pet odsto propisanog novčanog dijela osnivačkog kapitala banke, a članu upravnog i izvršnog odbora te banke novčanu kaznu koja ne može biti manja od jedne zarade ni veća od zbira dvanaest zarada koje su ta lica primala u periodu do dana donošenja tog rješenja.
“Naređenje” u pismu
Nalogodavno pismo upućuje se banci u čijem su poslovanju kontrolom utvrđeni postupci suprotni propisima ili standardima savjesnog bankarskog poslovanja koja bi mogla ugroziti njeno finansijsko stanje. U ovom pismu su postupci, koji su ugrozili bonitet banke, odnosno prouzrokovali ili mogli izazvati nezadovoljavajuće stanje u njenom poslovanju, a utvrdila ih je NBS. Obaveza je banke da u određenom roku centralnoj banci dostavi plan aktivnosti za otklanjanje utvrđenih nepravilnosti, radi dobijanja saglasnosti na taj plan. Novosti
