BEOGRAD, Prošlog marta se za jedan evro mogao dobiti jedan dolar i 39 centi, u septembru je evro vredio dolar i 29 centi, danas je kursna lista oko 1,19 dolara za jedan evro.
To znači da je već dostignuta najniža vrijednost od 2006. godine, mada taj razvoj nikoga nije iznenadio, piše B92.
Američka privreda raste u toj mjeri da i tamošnja Centralna banka (FED) ponovo razmišlja o podizanju kamatnih stopa. Za to vrijeme, Evropska centralna banka (ECB) mora da „olabavi“ fiskalnu politiku, kako bi podstakla slabu privredu.
“U načelu se događa ono što su mnogi analitičari nagovještavali čitavo vrijeme”, tvrdi Štefan Šnajder, ekonomista Dojče banke. On i njegove kolege misle da će dolar sve više da jača u godinama koje dolaze i opet se čuju nagađanja da će na kraju doći do pariteta (1 evro = 1 dolar).
Za ovog ekonomistu to ne mora da postane problem. Sasvim suprotno od toga: “jeftin” evro, evropske proizvode čini jeftinijim na svjetskom tržištu i zemlje izvoznice poput Njemačke od toga mogu da imaju velike koristi. Evropska preduzeća tako postaju konkurentnija u odnosu na ona iz Japana, nakon što je tamošnja valuta proteklih godina izgubila na vrijednosti.
“Slab” evro je i u duhu politike Evropske centralne banke. Njen šef Mario Dragi je za list Handelsblat rekao kako kursna lista nije među ciljevima politike ECB, ali je ona važna za stabilnost cijena i privredni rast.
Tim prije što je cijena nafte (koja se tradicionalno obračunava u dolarima) neuobičajeno jeftina. Kada bi taj trošak opterećivao privredu zone evra, onda bi to moglo da “uguši” privredni rast. Ali ovako nije samo nafta, nego su i druge sirovine trenutno razmerno jeftine. To nije samo dobro za izvoznika-rekordera poput Njemačke, nego i za druge evropske zemlje okrenute izvozu, poput Italije, Francuske ili Španije.
Mario Dragi u ovom intervjuu još jednom najavio i dodatno podstakao inflaciju u evrozoni, “po potrebi i neophodnim dodatnim mjerama”, kaže direktor ECB. Drugim riječima, masovnim otkupom državnih obveznica, čime bi na tržište novca stigle nove količine novca. Isti bi trebalo da posluži za dalje investicije, ali i tako će i pasti vrijednost evropske valute prema dolaru.
Za analitičara Kristofa Cvermana, to je veoma opasna “igra”.
On upozorava da strani investitori u zemljama zone evra sa svojim ulozima bilježe još samo gubitke i to bi moglo da znači da će evro još više izgubiti na vrijednosti.
“Vidjećemo da će evro mnogo brže pasti nego što bi nekome bilo milo”, upozorava Cverman. “Lako se može dogoditi da će to izazvati novu krizu u zoni evra, sasvim jednostavno zbog toga jer se naglo gubi poverenje u evro ili u Evropu.”
Njegov je zaključak da je gubitak povjerenja mnogo opasniji nego „život sa jakim evrom“. A toga bi trebalo da se prisjete i njemački izvoznici.
“Veliki njemački izvoznici su uspjevali da posluju i sa kursom od 1,4 prema dolaru. Čak i tako su bili konkurentni na svjetskom tržištu.”
Preuzimanje dijelova teksta ili teksta u cjelini je dozvoljeno, ali uz obavezno navođenje izvora i uz postavljanje linka ka izvornom tekstu na www.capital.ba