BERLIN/BRISEL, Evropska Komisija je usvojila odluku kojom se uspostavlja jača finansijska kontrola u Evropskoj uniji i odobravaju dalje reforme u finansijskom sektoru, izvještava njemački radio “Dojče vele”, navodeći da je odlukom predviđeno i osnivanje dva nova nadzorna tijela.
Ekonomska kriza je, kako navodi radio, pokazala mane postojećih nadzornih finansijskih sistema i, dok su se nacionalni finansijski supervizori bavili kontrolom individualnih institucija, niko nije analizirao rizike po finansijsku stabilnost koji su proisticali iz kolektivnog ponašanja.
Novi sistem bi trebalo da se zasniva na kombinaciji stručnih nalaza onih koji su zaduženi za očuvanje finansijske stabilnosti i jednog jakog evropskog tijela koje bi objedinjavalo njihov rad.
“Bolja supervizija finansijskog tržišta neophodna je iz etičkih i ekonomskih razloga i nadam se da će naš novi program zaživjeti tokom 2010. godine”, izjavio je predsjednik Komisije Žoze Manuel Barozo prilikom predstavljanja programa.
Ukoliko ovaj prijedlog Komisije, koja u EU obavlja izvršno-operativne poslove, dobije podršku članica Unije i Evropskog parlamenta, usljedilo bi osnivanje dva nova nadzorna tijela, na nivou EU, ističe “Dojče vele”.
Prvo tijelo, Evropsko vijeće za sistemske rizike, trebalo bi da nadgleda i procjenjuje opasnosti po stabilnost celokupnog finasijskog sistema 27-članog bloka država.
Osnovna uloga Veća za sistemske rizike bi bila da daje rana upozorenja na moguće ekonomske rizike, kao i preporuke za njihovo prevazilaženje.
Drugo tijelo, Evropski sistem finansijskih supervizora, vršiće nadzor pojedinacnih finansijskih institucija – banaka, osiguravajućih društava i penzionog sektora.
Veće za sistemske rizike trebalo bi da bude sastavljeno od predsjednika i potpredsjednika Evropske centralne banke, guvernera centralnih banka zemalja članica EU i od predstavnika Evropske komisije, nacionalnih tijela za superviziju, a zastupljeni će biti i predsjedavajući Komiteta za ekonomiju i finansije u EU.
Predviđeno je da Veće za sistemske rizike blisko saraduje sa zemljama članicama, kako bi se nakon odgovarajućih upozorenja i preporuka preduzimale i odgovarajuće akcije.
Ukoliko preporučene akcije ne usljede, komesar za ekonomska i monetarna pitanja Hoakin Almunija je najavio da će svi koji se ogluše na navedena upozorenja ili preporuke, bilo da je riječ o zemljama članicama ili nacionalnim ili evropskim supervizorima, morati da objasne zašto su tako postupili.
Ako Evropsko vijeće za sistemske rizike ne uvaži to objašnjenje, ono ce o tome obavjestiti Savjet EU i nadležne nadzorne institucije, dodao je Almunija.
Takav prijedlog, koji vodi jačanju “evropskog nadzora” nad nacionalnim finansijskim sistemima zemalja članica, podigao je mnoga pitanja, pogotovo među najrazvijenijim evropskim ekonomijama, kakve su Velika Britanija, Francuska i Njemačka.
Iz Evropske komisije, ipak, poručuju da će se, ukoliko se navedeni plan sprovede, ostvariti veća finansijska stabilnost u EU i da to može biti osnova za izgradnju nove globalne finansijske arhitekture.