LONDON, Kako pritisak finansijske krize otkriva psihološki jaz između sjevernih i južnih članica Evropske unije, stereotipi o stanovnicima evropskih zemalja sve se češće mogu čuti u njihovom političkom diskursu.
Analitičari kažu da ovaj razdor evrozonu ugrožava u istoj mjeri kao kamate i deficiti.
– Nacionalna ozlojeđenost u Evropi podiže se na dramatičan nivo – rekao je Vinsent Forest, ekonomista iz Londona koji radi za analitičku kompaniju Ikonomist intelidžens junit (Economist Intelligence Unit).
– Tako dugo rješavajući ekonomsku krizu, Evropljani stvaraju političku i društvenu krizu – dodao je on.
Nad cijelim regionom nadvija se sve veća recesija, a glavnim žarištima, Španiji i Italiji, prijeti finansijski slom koji bi mogao razoriti 13 godina staru evrozonu i poremetiti globalnu ekonomiju.
Strahovanja su sve veća da će Španija poći stopama Irske, Grčke, Portugala i Kipra, te tražiti paket spasilačkih kredita. I Italiju čeka težak zadatak istovremenog kontrolišanja ogromnog duga i suzbijanja ekonomske krize.
Španija će uskoro dobiti spasilački kredit vrijedan do 100 milijardi evra za svoj bankarski sektor od drugih zemalja evrozone, a Njemačka se smatra za tvorca strogih uslova o vladinom trošenju i porezima pod kojima je zajam odobren.
U Grčkoj, gdje kriza vlada pet godina, Njemačka se doživljava kao neumitna sila koja insistira na sve više smanjenja u budžetu, zbog kojih sve više Grka ostaje bez posla.
Grčki političari i novinari čak su aludirali na Treći rajh, raspirujući gnijev javnosti na Nijemce.
Italijanski karikaturisti objavljivali su vulgarne crteže njemačke kancelarke Angele Merkel, a u ponedjeljak je dnevni list “Stampa” objavio članak s pežorativnim izrazom za Nijemce, citirajući izreku da Nijemci vole Italijane, ali im se ne dive, dok se Italijani dive Nijemcima, ali ih ne vole.
Njemačka je od svih zemalja evrozone najviše insistirala na sprovođenju štednje, upozoravajući da izbavljanje prezaduženih država nosi opasnost “moralnog hazarda”, pojma u ekonomskoj teoriji koji znači sklonost većem izlaganju riziku ako neko drugi snosi posljedice tog rizika.
U januaru je uticajni njemački nedjeljnik “Špigl” objavio autorski tekst o potonulom brodu za krstarenja “Konkordija”, čiji je kapetan pod istragom zbog ubistva iz nehata i napuštanja broda na kome su se još nalazili putnici.
“Da li vas čudi da je kapetan Italijan?” stajalo je u tekstu, praćeno pitanjem da li čitaoci mogu da zamisle kapetana Nijemca ili Britanca kako napušta svoj brod. Ovaj tekst je izazvao žestoko negodovanje u Italiji.
Ima i onih koji zagovaraju prevazilaženje razlika u korist evropskog jedinstva. Francuski predsjednik Fransoa Oland traži popuštanje mjera štednje koje se nameću zemljama koje druge članice EU “vade” iz dugova.
Premijer Luksemburga Žan-Klod Junker, koji predsjedava Evrogrupi, savjetu finansijskih ministara evrozone, upozorio je u intervjuu njemačkoj televiziji u ponedjeljak da “evropska integracija ostaje veoma krhak poduhvat”.
On je takođe rekao da “ono što smo mislili da smo konačno zakopali brzo ponovo izbije”, dodavši da je “istorija prisutna” i da moramo “jedni s drugima pažljivo da postupamo”. Beta
