BANJALUKA,Vrijednost građevinskih radova bh. firmi u inostranstvu tokom prvih devet mjeseci srozala se za 14,7 odsto u odnosu na isti period prošle godine, a afričko tržište, na kojem je realizovano više od polovine ovih poslova, je očito i dalje najznačajnije za bh. građevinske kompanije, potvrđuju najnoviji podaci Agencije za statistiku BiH.
Preciznije govoreći, vrijednost ino-realizovanih radova domaćih građevinskih firmi od početka godine i zaključno sa krajem septembra iznosila je 80,8 miliona KM, dok je u istom vremenu prošle godine bila 94,7 miliona KM.
Od ukupno ostvarenih poslova vrijednost onih koji su realizovani u Africi iznosila je 45,7 miliona KM (56,6 odsto), a ovaj iznos je za 4,5 miliona veći u odnosu na isti posmatrani period prošle godine.
Među zemljama Crnog kontinenta domaće firme imaju najveću prođu u Etiopiji, gdje su završeni poslovi u vrijednosti 25,4 miliona KM, što je za 6,6 miliona KM više u odnosu na isto vrijeme prošle godine.
Odmah nakon Etiopije na skali realizovanih radova u Africi kotira Libija sa 8,7 miliona KM, što je za 1,3 miliona više u odnosu na isto vrijeme prošle godine, a potom slijedi Kenija s ostvarenih 7,4 miliona KM posla, što je gotovo duplo manje u odnosu na prošlu godinu.
Vrijednost radova realizovanih u Evropi u ovom vremenu iznosila je 29,96 miliona KM, što je značajan pad u odnosu na isti period prošle godine, kada je ostvaren 48,1 milion KM poslova.
Na evropskom kontinentu najviše poslova realizovano je u Slovačkoj, i to u vrijednosti oko osam miliona KM, a odmah iza nje slijedi Srbija sa 3,4 miliona KM.
U Aziji ukupna realizacija iznosila je oko pet miliona KM i u blagom je padu u odnosu na prvih devet mjeseci prošle godinu, od čega većina otpada na Irak 4,5, a ostatak na Pakistan i Katar.
Ipak, predstavnici građevinskog sektora u Privrednoj komori RS smatraju kako je udio ino-poslova domaćih građevinskih firmi u iznosu ukupnih poslova toliko mali da su trenutno vladajući trendovi u ovoj oblasti zanemarivi.
Vrijednost ino-realizovanih radova domaćih građevinskih firmi od početka godine i zaključno s krajem septembra iznosila je 80,8 miliona KM.
“Samo u RS se na godišnjem nivou realizuje oko milijardu KM građevinskih poslova, dok se njihov iznos u FBiH mogao procijeniti i na duplo veću sumu. Kada to kažemo, postaje sasvim jasno da je oko 80 miliona realizovanih ino-poslova u odnosu na ukupnu svotu građevinske aktivnosti, nažalost, veoma mala”, konstatovano je Stanko Ivaštanin, sekretar Udruženja građevinarstva i industrije građevinskih materijala RS.
On je dodao da vrijednost građevinskih radova firmi iz RS u inostranstvu u ukupnim poslovima iznosi do maksimalnih pet odsto.
Ivaštanin je ocijenio kako građevinskim firmama nedostaju snaga i kapacitet kako bi prihvatili velike poslove.
“Glavni razlozi zbog kojih bilježimo mali broj poslova na stranim tržištima su: usitnjenost domaćeg građevinskog sektora, nepostojanje konzorcijuma koji bi mogli aplicirati za veće poslove, a i činjenica da teško možemo doći do garancija kojima je potrebno obezbijediti velike poslove na ino-tržištima”, konstatovao je on.
Podsjećanja radi, posljednje tri godine, zbog nemira i ratnih dešavanja, bh. građevinske firme izgubile su veoma značajne poslove na libijskom i egipatskom tržištu.
Jedan od svjetlijih izuzetaka u lošoj slici realizacije građevinskih poslova u inostranstvu ove godine predstavlja sarajevski “Energoinvest”, koji je s albanskim “Elektroprenosom” ugovorio posao vrijedan 71 milion KM.
Visokogradnja najviše zastupljena u Evropi
Posmatrano po vrsti građevinskih radova, visokogradnja je najviše zastupljena u zemljama Evrope (99,1 odsto), zatim u zemljama Afrike (0,9 odsto), dok ove radove bh. firme uopšte nisu obavljale u Aziji, navodi se u podacima Agencije za statistiku BiH.
Niskogradnja je zastupljena najviše u zemljama Afrike (70,6 odsto), zatim u zemljama Evrope (21,6 odsto), te zemljama Azije (7,8 odsto). Nezavisne novine
