BANJALUKA, I pored preporuka da se prije pokretanja biznisa sa novim ino-partnerom domaća kompanija dobro raspita s kim stupa u poslovni odnos, mnogi privrednici i dalje rade “na riječ”, zbog čega često ne mogu da naplate svoja potraživanja.
Koliko je provjera boniteta u poslovanju značajna, najbolje ilustruje procjena Privredne komore RS, prema kojoj kratkoročno neisplaćena potraživanja firmi iz RS od inostranih partnera premašuju 385 miliona KM.
Predrag Zgonjanin, predsjednik Unije udruženja poslodavaca RS, kaže da oni koji misle sarađivati sa ino-partnerima, pored provjere boniteta, trebalo bi da aktiviraju bankarske garancije ili da koriste usluge Izvozno-kreditne agencije (IGA).
On je istakao da firme iz RS mogu doći do agencija koje rade odlične usluge provjere boniteta, odnosno imaju detaljne i tačne podatke o ino-firmama.
Ipak, kako kaže, iskustvo je pokazalo da je prilikom poslovanja sa stranim firmama neophodna bezuslovna bankarska garancija koja se aktivira u roku od 24 sata.
“Takve garancije izdaju strane banke. Sistem funkcioniše tako da na iznos kojim se posluje strana firma izda validnu bankovnu garanciju. Ta garancija se kod naših banaka provjeri sa bankarskom institucijom koja ju je izdala, a ukoliko je validna, naplativost je sigurna”, objasnio je Zgonjanin i rekao kako je ovo suštinski jedan od najboljih načina obezbjeđivanja u poslovanju sa stranim firmama.
Zgonjanin je istakao kako u cijeloj priči o osiguranju ne zanemaruje obezbjeđenje poslova sa inostranstvom posredstvom Izvozno-kreditne agencije BiH.
“IGA je kuća koja provjerava bonitet firmi, sklapa ugovor o osiguranju, obezbjeđuje određeni novčani limit robe kojom se trguje”, kaže on i dodaje da ukoliko dođe do prekoračenja rokova naplate ino-firme s kojom je sklopljen ugovor, IGA preuzima rizik naplate, a od privrednika uzima određenu maržu te svojim modalitetima dolazi do novca koji se duguje.
Prema njegovim riječima, IGA inače obezbjeđuje 90 odsto iznosa kojim se trguje.
U Privrednoj komori RS potvrdili su da su u protekle četiri godine privrednici više počeli provjeravati bonitet stranih firmi.
Kako navode u njihovom Centru za makroekonomiju, unapređenje poslovanja i boniteta, tokom 2012. godine izdali su 39 potvrda o bonitetu.
Oni su istakli da ova cifra predstavlja veoma značajno povećanje u odnosu na 2009. godinu, kada je ovaj centar prvi put ponudio ovu uslugu, a tokom te godine bilo je urađeno 14 potvrda o bonitetu.
Vladimir Blagojević, portparol Privredne komore RS, konstatovao je da prostora za provjeru boniteta firmi ima još mnogo, ali da trenutni trend već predstavlja značajan pomak u smjeru budućeg smanjenja iznosa nenaplaćenih potraživanja iz inostranstva.
“Informacije o bonitetu neke kompanije mogu da zatraže domaći i strani privredni subjekti. One su za sve članice Komore, odnosno sva privredna društva iz RS, besplatne, dok se za komitente iz inostranstva usluga naplaćuje po utvrđenim tarifama”, rekao je Blagojević.
Đorđe Slavinjak, vlasnik i direktor bijeljinske fabrike sokova “Spektar drink”, rekao je da svoje poslovanje sa ino-partnerima najvećim dijelom obezbjeđuju avansnim plaćanjem i bankarskim garancijama.
“Prije nego što smo stekli partnere od povjerenja, imali smo negativna iskustva sa nekim ino-kupcima. Tako nam je, na primjer, kod kupca iz SAD, zbog toga što je on propao, ostalo zarobljeno 38.000 KM, zatim u Mađarskoj i Hrvatskoj po 10.000 evra. Iako smo mali dio potraživanja naplatili sudski, ovakva iskustva su nas naučila da se prilikom sklapanja poslova sa stranim firmama dobro obezbijedimo”, rekao je Slavinjak. Nezavisne novine
