BANJALUKA – Iako još ne zauzimaju važno mjesto u ukupnoj proizvodnji električne energije, u Republici Srpskoj je sve više solarnih elektrana.
Proizvodnja električne energije, iz sunčevog zračenja, ekološki je najčistija i najprihvatljivija, a donosi i veliku ekonomsku korist.
Prva veća solarna elektrana izgrađena u istočnoj Hercegovini je u Bileći.
Vlasnici preduzeća “Nik-prom” iz Bileće na krovu svog tekstilnog pogona, prije četiri godine, postavili su solarne panele ukupne instalirane snage 350 kilovat-časova, što bi bilo dovoljno da se snabdijeva strujom 70 domaćinstava.
Direktor preduzeća “Nik prom” Trifko Nosović kaže da su zadovoljni i da imaju ugovor s Elektroprivredom Srpske na 15 godina kojoj prodaju svu proizvedenu struju.
U Republici Srpskoj do sada je sagrađeno 46 manjih ili većih solarnih elektrana, čiji vlasnici ostvaruju pravo na podsticaje iz naknade za obnovljive izvore energije.
Te su kvote uglavnom popunjene, a grade se novi objekti, pa je akcioni plan za narednu godinu predvidio skoro dvostruko veća izdvajanja za tu namjenu, računajući sve obnovljive izvore energije.
Direktor Direkcije za distribuciju ERS Dalibor Muratović kaže da će u narednoj godni planirati od 40 do 50 miliona maraka za ove namjene.
Solarne elektrane u ukupnoj proizvodnji iz obnovljivih izvora učestvuju sa svega 6,6 gigavat-časova, a od 27 miliona KM koliko je za podsticaje u ovoj godini izdvojila Elektroprivreda, samo je 1,5 miliona maraka namijenjeno za solarne elektrane.
Fizička lica za sada, osim što mogu solarnu energiju da koriste za vlastito domaćinstvo, ne mogu da na tome ostavre i dobit, zbog neusklađenosti oko naplate PDV-a.
Aleksandar Јegdić, sekretar Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske, rekao je da se obračun vrši na osnovu mjernog uređaja, koliko se daje u mrežu i koliko se preuzme, ali ne može da se naplati to što je dato, jer nije zaživio sistem PDV za fizička lica.
Iako se bilježi rast učešća obnovljivih izvora energije u ukupnoj proizvodnji u Srpskoj kada je riječ o solarnim elektranama, to je još uvijek skoro zanemariv procenat. Trenutno se iz energije Sunca dobija svaga 0,3 odsto ukupne godišnje potrošnje struje kod nas. RTRS
