PEKING – S megaprojektom “Novi put svile” Kina nastavlja sa starom tradicijom. Ali, iza se prije svega krije snažan geostrateški interes. Gruzija bi trebalo da postane glavno čvorište.
Kada se radi o privredi, kineska vlada djeluje brzo. Takođe i kada je izvoz u pitanju. Najviše proizvoda se izvozi morskim putem u Evropu. Ali, Peking traži alternativni kopneni put. Kineski predsjednik Si Đinping je prije četiri godine najavio inicijativu za uspostavljanjem “Novog puta svile” (One Belt, one Road, kratko OBOR). Tu se radi o različitim transportnim koridorima u pravcu zapada, a put bi išao dijelom kroz Bjelorusiju i Rusiju ili putevima centralne Azije, Azerbejdžana, Gruzije i Turske; ili pak putevima kroz Pakistan do Indijskog okeana, a onda dalje brodovima. Peking provjerava mnoge rute da bi mogao da izabere onu koja mu je najpovoljnija, kao i da zemlje na “Novom putu svile” okrene jedne protiv drugih. Ali, sve je još daleko do toga. Predsjednik kineske vlade Li Kećijang obećao je nedavno tokom sastanka sa 16 kolega iz zemalja Bliskog istoka i jugoistočne Evrope, da će se investirati u “Novi put svile” i infrastrukture njihovih zemalja. On je pomenuo da će Kina narednih godina investirati oko tri milijarde dolara. A to je novac koji je hitno potreban ovim zemljama i koji bi rado uzele. Posebno na Balkanu mnogi osjećaju da ih je EU zaboravila.
Istina da tješnje ekonomske veze s Kinom nisu alternativa Evropskoj uniji, ali u svakom slučaju su od pomoći. Ključnu ulogu u premišljanju Pekinga za koje transportne koridore bi trebalo da se odluči igra Gruzija. Ova zemlja bi trebalo da bude čvorište za kineske proizvode i to ne samo zbog njenog centralnog geografskog položaja. Gruzija je, prema izvještajima Svjetske banke, zemlja koja nudi najbolje uslove za investitore: manje birokratije, institucije koje funkcionišu, nema korupcije, a privredni rast je u konstantom porastu. U junu 2014. Tbilisi je potpisao ugovor s EU. Od maja ove godine je s Pekingom vezan ugovorom o slobodnoj trgovini. Tako da Gruzija među svojim sujedima ima jedinstveno obilježje: tijesne veze s Kinom i s EU. Peking daje milione samo da bi Tbilisi vezao za sebe. Najveći pojedinačni investitor u Gruziji je “Hualing grupa”. U predgrađu gruzijskog glavnog grada izgrađena je posebna ekonomska zona s hotelima, s najvećim šopingcentrom na Kavkazu, zabavnim parkom, višespratnicama i putevima. Kina, takođe, gradi i u drugim zemljama na Kavkazu.
Strateški važna je kupovina i izgradnja luke u Potiju na Crnom moru. Tu bi u budućnosti trebalo da uplovljavaju i veliki brodovi za koje je nepohodna adekvatna dubina mora. Na konferenciji u Tbilisiju je kineski ambasador govorio o “geopolitici”, a njegova zemlja je Gruziju pozvala kao jedinog gosta da se predstavi na sajmu investitora “China International Fair of Investments and Trade” u Sjamenu. Kina je u međuvremenu Gruziji postala treći najvažniji trgovinski partner.
Kina se veoma angažovala u Gruziji, ali i druge zemlje pokušavaju da se probiju u tom regionu. Njemačka preduzeća poput “Knaufa” i “Heidelberg Zementa” rade ozbiljne poslove i zapošljavaju sve više ljudi, rečeno je na konferenciji Njemačkog ekonomskog udruženja (DWV) u Tbilisiju sredinom decembra. Oliver Regner iz DWVa pohvalio je gruzijsku vladu zbog njene ekonomske otvorenosti. U Gruziju se investira iz susjednih zemalja: Turske, Irana, pa čak i iz Rusije. A odnosi s velikim susjedom sa sjevera su prilično opterećeni od 2008. (DW)
