BEOGRAD, Metalski sektor u Srbiji, u kome radi oko 130.000 radnika, ponovo se diže na noge nakon 36 godina stagnacije, a noseći stub ove industrije je Željezara Smederevo, prenosi danas Nacionalna poslovna revija.
Ovaj sektor je svoj ekonomski i tehnološki maksimum dostigao 1980. godine, a zatim je ušao u fazu stagnacije i pada proizvodnje.
Željezara Smederevo, koja je u najbolje vrijeme, između sedamdesetih i osamdesetih godina, proizvodila oko dva miliona tona čelika godišnje, noseći je stub ove industrije, slažu se ekonomisti i pozitivno ocjenjuju potpisivanje ugovora sa kineskim Hestilom.
Direktor Republičkog zavoda za statistiku Miladin Kovačević smatra da je to veoma dobro rješenje.
“Kineski partner će u Smederevo donijeti novu tehnologiju, organizaciju, pa i filozofiju rada. To je ogromna svjetska kompanija koja će za čelik iz Smedereva obezbijediti tržište, a to je najvažnije. Iskreno se nadam da će investirati i u druge proizvodne linije, na primjer za galvanizaciju, što bi onda omogućilo prodaju čelika iz Smedereva kragujevačkom Fijatu”, naveo je Kovačević, piše u novom broju Nacionalne poslovne revije, čiji su osnivaci Privredna komora Srbije i Ekonomski institut.
Kako je kazao, to je dobro za ukupne privredne prilike u Srbiji.
Profesor Univerziteta u Luvenu i ekonomski savjetnik u Vladi Srbije Vladimir Krulj takođe ukazuje na ogroman značaj prodaje Željezare.
“Privatizacija Željezare Smederevo u ekonomskom smislu je izuzetno značajna sa više aspekata. Na ovaj način u Srbiju dolazi jedan od najvećih svjetskih proizvođača čelika, koji će obezbijediti da čeličana radi maksimalnim kapacitetom većim od dva miliona tona godišnje. To će imati veoma pozitivan uticaj na rast bruto domaćeg proizvoda, ali i na rast izvoza”, rekao je Krulj.
U najbolja vremena Željezara je učestvovala u ukupnom izvozu Srbije sa čak 13 odsto.
Dolazak strateškog partnera znači očuvanje više od 5.000 radnih mjesta u Željezari, kao i nesmetano poslovanje firmi koje sarađuju s njom, ističu ekonomisti.
Profesor ekonomije Miroslav Prokopijević kaže da ovo rješenje ima veliki značaj jer zaposleni zadržavaju radna mjesta, ostaju kooperanti u poslu, a štedi se skoro 100 miliona evra budžetskih sredstava godišnje.
Pravno – ekonomski konsultant Milan Parivodić naglašava značaj prodaje Željezare Smederevo za cijelu privredu, a posebno za Smederevo.
“Nadam se da će kineski vlasnik umjeti da napravi profitabilno preduzeće investirajući u programe proizvodnje limova za auto -industriju i druge industrije kojima su potrebni proizvodi Željezare”, naveo je Parivodić.
Sunovrat srpske crne metalurgije počeo je 1985. godine. Slijede sankcije, neefikasna privatizacija i reorganizacija (restrukturiranje), tehnološka zastarjelost, preuranjena liberalizacija, visoko učešće sive ekonomije, nestabilnost valute čiji je kurs prvenstve no okrenut zadovoljavanju uvoznika, opterećenje dugovima, pa i izostanak stranih investicija.
Osnovni problemi i ograničenja poslovanja su, prije svega, opšta nelikvidnost i izuzetno visoka zaduženost preduzeća. Inostrana i domaća tražnja su smanjene, a troškovi poslovanja visoki.
Nekada je ovaj sektor koji zapošljava svakog desetog radnika u privredi Srbije, proizvodio petinu ukupne proizvodnje, više od 20 odsto, a danas je proizvodnja pala na polovinu. Nezavršena privatizacija velikih sistema i dugotrajna reorganizacija, ključni su problemi i ovog sektora.
Kako navode ekonomisti, reforme koje bi donijele oporavak ove grane, moraju da obuhvate i obrazovanje, tržište rada, javnih preduzeća, penzionog sistema, kao i poreski reforma, navodi Nacionalna poslovna revija. Tanjug
