BANJALUKA, Akcioni plan za suzbijanje sive ekonomije sa unapređenjem rada kontrolnih organa, koji je utvrdila Vlada Republike Srpske, predviđa izmjene seta zakona s ciljem suzbijanja rada neregistrovanih subjekata, neprijavljenih radnika, nelegalne konkurencije, obavljanja neregistrovane djelatnosti i povećanje javnih prihoda.
Ovim planom predviđene su mjere koje podrazumijevaju izmjene zakona o poreskom postupku, o inspekcijama, o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti, o deviznom poslovanju, o trgovini, o boravišnoj taksi, o ugostiteljstvu, o državnim službenicima, o komunalnoj policiji, o sistemu javnih službi, zatim Zakon o privrednim društvima, Zakon o rudarstvu, Zakon o uređenju prostora i građenju.
Predviđene izmjene odnose se na prijavljivanje radnika u jedinstveni sitem registracije, kontrole i naplate doprinosa, odnosno prijava prije zasnivanja radnog odnosa, a objekat u kome rade neprijavljeni radnici biće zapečaćen.
Preduzetnik neće moći registrovati djelatnost ako ima neizmirenih poreskih obaveza, a neregistrovanom subjektu privremeno se oduzima imovina i razrezuje porez procjenom poreske osnovice, a nakon otklanjanja nepravilnosti i plaćanja poreza imovina se vraća i subjekat legalno prijavljen može da obavlja djelatnost.
Biće onemogućeno osnivanje privrednih društava na imovini postojećih društava koja imaju neregulisan utvrđen poreski dug.
Svim inspekcijama daće se u nadležnost da kontrolišu opšte uslove koji se odnose na registraciju, odobrenje za rad, rješenje i slično, te da kontrolišu prijavljivanje radnika, kontrole i naplate doprinosa, a inspektor za kojeg se dokaže korupcija neće moći više obavljati posao inspektora bez obzira na vremensku distancu.
Kontrola poslovanja ovlaštenih mjenjačnica daće se u nadležnost Deviznom inspektoratu i biće propisana obaveza prijavljivanja finansijskih kredita i nerealizovanih avansa.
Komunalnoj policiji daće se nadležnost za kontrolu neregistrovanih subjekata, te svim inspekcijama nadležnost da kontrolišu subjekte koji nisu registrovani kao ustanove, a obavljaju djelatnost za koju je potrebna registracija u formi ustanove.
Zakonom o rudarstvu biće regulisana oblast ostalih mineralnih sirovina /pijeska, šljunka, drobljenog kamena, kamenih ploča/, uveden nadzor ili superkontrola nad obračunom otkopanih masa, te regulisana eksploatacija tehničkog građevinskog kamena pri izgradnji strateških infrastrukturnih objekata.
Izmjenama Zakona o boravišnoj taksi biće uređen sistem naplate ove takse, a Zakonom o uređenju prostora i građenju subjekt koji izvodi građevinske radove na području Republike Srpske, ima sjedište izvan Srpske, mora registrovati poslovnu jedinicu kao uslov za dobijanje licence, a za uvoznike biće uvedena naknada za zbrinjavanje otpada nakon upotrebe uvezene robe i plasirane na tržište Srpske.
Akcionim planom predviđeno je i iniciranje izmjene Zakona o međunarodnom i međuentitetskom drumskom saobraćaju kojim bi se omogućilo entitetskim inspektorima da vrše kontrolu, te izmjene Odluke o kvalitetu tečnih naftnih goriva prema Ministarstvu spoljne trgovine i ekonomskih odnosa.
Među mjerama nalazi se i Ugovor o isporuci sirovine između preduzeća “Šume Republike Srpske” i prerađivača, odnosno da se u ugovore unese klauzula o zabrani preprodaje bez prerade i sankcije za takve prekršaje, kao i Odluka o osnivanju koordinacionog tijela za inspekcije koje bi rješavalo tehničke probleme i obezbjeđivalo koordinaciju rada inspektora i zajedničke kontrole.
Planirano je da mjere koje podrazumijevaju intervencije u zakonodavnom okviru budu realizovane u drugom kvartalu ove godine, dok se operativne aktivnosti odnose na konstantan i kontinuiran rad.
Među tim aktivnostima su organizovanje akcija svih inspektora u kontroli neregistrovanih subjekata i rada neprijavljenih radnika, pojačana kontrola izdavanja fiskalnih računa, intenzivnija kontrola u suzbijanju nelegalne eksploatacije prirodnih bogatstava šljunka, pijeska, kamena, šuma, poljoprivrednog zemljišta, voda, te maksimalno intenzivirati utvrđivanje poreza procjenom poreske osnovice kod svih subjekata koji ne prikazuju realan prihod.
Radiće se i na unapređenju saradnje Republičkog deviznog inspektorata sa Agencijom za bankarstvo, Poreskom upravom, Ministarstvom unutrašnjih poslova, te organizovanje zajedničkih kontrola.
Akcionim planom predviđeno je i jačanje saradnje i razmjena podataka između svih institucija koje se bave kontrolom, konstantna edukacija inspektora i preventivno djelovanje kako kontrolisani subjekat ne bi pravio greške iz neznanja, saradnja inspekcija sa drugim organima i organizacijama, udruženjima građana, s ciljem prikupljanja relevantnih podataka.
Rad inspektora treba da bude javan, transparentan, vidljiv u javnosti i mjerljiv, a sertifikacija inspektora biće vršena svake četiri godine i obezbjediće veću stručnost i profesionalnost.
Vlada Republike Srpske učestvovaće u sveobuhvatnoj medijskoj kampanji o promociji sprečavanja sive ekonomije, značaju plaćanja poreskih obaveza za društvo i pojedinca, a u ovu kampanju biće uključene sve institucije i organi, poslovna zajednica, Sindikat Republike Srpske, udruženja građana i svi građani Srpske.
Za realizaciju navedenih mjera zaduženi su Vlada, resorna ministarstva, Inspektorat, Poreska uprava, Republički devizni inspektorat, Uprava za igre na sreću, Agencija za bankarstvo, te Agencija za osiguranje. Srna
