BRISEL, Zabrinutost za privredu evrozone, poslije kratkog perioda spokoja, ponovo raste, sporo, ali sigurno, ocjenjuje agencija Asošiejted pres.
Evrozona je bila van fokusa nekoliko mjeseci, otkada je ljetos prevaziđena kriza s mogućim izbacivanjem Grčke, ali se opet pojavilo nekoliko strahovanja – od pitanja oko Grčke do stabilnosti finansijskog sistema.
Ta briga za evrozonu postala je vidljiva poslednjih nekoliko dana tokom kojih je indeks atinske berze pao na najniži nivo u poslednjih 26 godina, a istovremeno su i akcije najveće nemačke banke, Dojče banke, zbog sumnji za njeno finansijsko zdravlje, naglo pale.
Nervozu dodatno podstiče mučenje evrozone da pojača privredni rast, stvori nova radna mjesta i podigne inflaciju na željeni nivo.
Podaci za privredni rast u četvrtom tromjesečju, koji će biti objavljeni u petak, vjerovatno će pokazati nastavak rasta od nekih 0,3-0,4 odsto, isto kao u proteklom periodu, ali uprkos jeftinijoj nafti, niskoj vrijednosti evra u odnosu na dolar i slaboj inflaciji.
Ako se prognoza ispostavi kao tačna, 2015. će vjerovatno biti najbolja godina za evrozonu od 2011., ali to i nije za neko slavlje, navodi AP. Rast od 1,5 odsto neće mnogo doprineti smanjenju nezaposlenosti koja je u evrozoni na 10,4 odsto, ali u Grčkoj i Španiji i dvostruko veća.
Dodatno zabrinjava to što se rast ove godine vjerovatno neće poboljšati, dok na horizontu prijete rizici.
Grčki finansijski problemi bi opet mogli da se rasplamsaju pošto su pokušaji vlade da sprovede reformu penzionog sistema naišla na široke proteste.
Pored toga, grčka privreda će i ove godine vjerovatno biti u recesiji. Grčke banke su pogođene i visokim postotkom loših zajmova. Oko 46 odsto ukupnih zajmova u grčkim bankama su problematični.
Nisu, međutim, jedino grčke banke opterećene lošim zajmovima. Proteklih nedjelja se pojavila i zabrinutost za finansijsko zdravlje italijanskih banka za koje se procjenjuje da u lošim zajmovima imaju 350 milijardi evra, što je više od 30 odsto ukupnih loših zajmova u evrozoni.
Akcije njemačke Dojče banke i švajcarske Kredi Svis su takođe doživjele pad akcija usljed zabrinutosti da neće moći da plaćaju predstojeće obaveze.
Dodatne poteškoće evrozoni donosi i politička neizvjesnost.
U Portugalu je na vlast došla socijalistička vlada koja osporava mjere štednje. Najava odustajanja od budžetskih rezova i privatizacije mogla bi da naiđe na hladan prijem u drugim članicama koje su učestvovale u programu pomoći Lisabonu kada je bio suočen s finansijskom krizom.
U susjednoj Španiji se već više od mjesec dana neuspješno pregovora o formiranju nove vlade, pa bi mogli biti raspisani novi izbori na kojim bi mogli da u prvi plan izbije radikalni ljevičarski Podemos.
Takođe na evrozonu baca sjenku i potencijalni referendum u Velikoj Britaniji o izlasku iz Evropske unije. Mada Velika Britanija nije članica evrozone, njen izlazak iz šire Evropske unije bi kratkoročno mogao negativno da utiče i na privredu zemalja koje koriste evro. Beta