SARAJEVO – Dijaspora u BiH godišnje pošalje oko pet milijardi KM. Međutim, potencijal dijaspore nedovoljno je iskorišćen, jer vlasti u BiH ne stvaraju ambijent za investiranje – tvrde ekonomski stručnjaci i međunarodni zvaničnici u BiH.
Ugostitelji, stomatolozi, frizeri, automehaničari zadovoljno trljaju ruke. U odnosu na prošlu godinu, kada je korona uzela svoj danak, ove godine posao je živnuo.
Opština Lopare je primjer unapređenja uslova života uz pomoć dijaspore, koja je uvijek bila oslonac i zamajac razvoja tog kraja.
“Opština Lopare ima oko 5.000 naših građana, praktično jednu trećinu stanovnika, koji žive u dijaspori. Najveći broj je u Švajcarskoj, nešto manje u Njemačkoj, Austriji i nekim drugim zemljama”, napominje Želimir Nešković iz loparskog Udruženja dijaspore “Korijeni”.
„Ta saradnja rezultirala je time da imamo 12 projekata koje je realizovala lokalna zajednica. Ova lokalna zajednica nije imala bazene za kupanje, a naš čovjek iz dijaspore je to napravio. Najveći šljivik je podignut ovdje, negdje na 50 hektara, zatim velika hladnjača na 8.000 kvadrata površine, tu su firme za preradu metala, drveta, proizvodnja jahti“, precizira načelnik opštine Lopare Rado Savić.
Prema podacima domaćih i međunarodnih organizacija, polovina populacije BiH živi u više od 50 različitih država širom svijeta. BiH je prva u regiji, a 16-ta u svijetu kada je riječ o brojčanom odnosu ljudi koji žive u BiH u odnosu na one koji žive u dijaspori.
„Uključenost dijaspore u državi je sporadična, nije dovoljno dobro strukturisana, što predstavlja jedan neiskorišćeni potencijal. Dijaspora može i treba da ima veću ulogu u brojnim prilikama koje postoje u državi. Dijaspora predstavlja mnogo više od doznaka“, ističe šef Delegacije EU u BiH Johan Satler.
BiH je u vrhu ljestvice država Evropske unije po novčanim transferima emigranata iz BiH. Novčane doznake i drugi finansijski transferi iz inostranstva godišnje dostižu pet milijardi KM i njihov doprinos u BDP je oko 14 odsto.
Iako je dijaspora ogroman potencijal koji puni budžet BiH i pomaže privredi, vlasti ne preduzimaju značajne korake za stvaranje povoljnijeg poslovnog ambijenta i investiranje dijaspore.
„Naša dijaspora je potpuno zanemarana kao potencijalni investitor. Niko se nije specijalizovao za podršku i pomoć potencijalnim investitorima koji su iz dijapore“, kaže ekonomista Zoran Pavlović.
Da bi animirali dijasporu da što više investira u BiH i pomogne posrnuloj privredi i društvu potrebno je imati straetgiju, koordinatore ili trgovačke predstavnike koji bi povezali iskusne i uspješne poslovne lidere u dijaspori sa privrednim, pa i političkim liderima u BiH koji kreiraju poslovnu klimu. U suprotnom izgubićemo snagu koju imamo – napominju ekonomski stručnjaci i međunarodni predstavnici u BiH. BN
