BEOGRAD, Više od hiljadu preduzeća koja se nalaze na Beogradskoj berzi mogu da budu kupljena za samo 6,9 milijardi evra. Toliko trenutno vrijede sve akcije koje se nalaze na srpskom tržištu kapitala. Poređenja radi, tržišna kapitalizacija samo jedne poznate velike kompanije, poput američkog “Diznija”, premašuje 90 milijardi dolara.
Međutim, da bi neko zaista kupio hiljadu srpskih preduzeća, mora da postoji i druga strana – vlasnik koji želi da ih proda.
– Tržišna kapitalizacija Beogradske berze jeste 776 milijardi dinara, ali je mala količina akcija slobodnih za trgovanje – kaže za “Novosti” Nenad Gujaničić, glavni broker “Sinteza invest grupe”.
– To znači da NIS, na primjer, ima tržišnu kapitalizaciju od 1,1 milijarde evra, ali se trguje samo sa 14 odsto od toga. Onaj ko bi htio da preuzme kompaniju morao bi da kupi akcije od “Gasproma”.
Pad cijene bankarske akcije i pirotski “Tigar” bili su najveći gubitnici tokom 2012. Komercijalna banka je oslabila 17,7 odsto, uprkos ogromnom oporavku u posljednjih nekoliko mjeseci, dok je AIK banka smanjila tržišnu kapitalizaciju za oko pet odsto. Univerzal banka je pak izgubila više od polovine svoje vrijednosti okončavši godinu na nivou od 1.020 dinara. Pirotski holding “Tigar” pao je 58,2 odsto.
Slično je i sa drugim dobrim kompanijama i bankama, poput Komercijalne, koje se kotiraju na srpskoj berzi.
Da investitori ipak oklijevaju da uđu na srpsko tržište, pokazuje i činjenica da je ukupan promet na Beogradskoj berzi protekle godine iznosio nepunih 220 miliona evra, što je najniži godišnji obim berzanske aktivnosti od 2000. godine!
– Prosječna dnevna vrijednost prometa iznosila je 0,88 miliona evra, što je neznatno lošiji rezultat od 2010. godine koja je do sada bila najslabija berzanska godina u posljednjoj dekadi – ističe Gujaničić.
Međutim, iako je domaće tržište plitko i ne trguje se velikim brojem hartija, i protekle godine neko je mogao dobro da zaradi kupujući akcije pojedinih srpskih preduzeća.
Listu dobitnika predvodi subotički “Veterinarski zavod” sa porastom cijene od 71 odsto, što je posljedica preuzimanja od strane “Viktorija grupe”.
Zatim “Energoprojekt holding” sa rastom cijene od 54 odsto, nakon što je tokom leta konkurentski “Naprijed” ozbiljno zakoračio u vlasništvo ove kompanije, povukavši u trku za akcijama i menadžere i zaposlene “Energoprojekta”. U grupi dobitnika je i zemunska “Fitofarmacija” sa rastom cijene od 37 odsto, “Imlek”, sa rastom cijene od 35,2 odsto, bečejski “Sojaprotein” za 30,1 odsto….
