PODGORICA, Crnogorska Vlada sve ozbiljnije razmatra mogućnost gašenja podgoričkog Kombinata aluminijuma, nekadašnjeg privrednog giganta, ali je to opcija koja se ne može prelomiti preko koljena, rečeno je „Novostima“ iz izvora bliskih vladi.
Gašenje KAP-a bilo bi nesumnjivo priznanje da je njegova privatizacija prije šest godina bila čisti promašaj, odnosno „visoko koruptivan posao na štetu države i građana“, na šta već od početka pregovora sa ruskim tajkunom Olegom Deripaskom i potpisivanja kupoprodajnog ugovora upozorava značajan dio crnogorske političke i stručne javnosti i nevladin sektor.
Naredne godine ističu subvencije za struju Kombinatu aluminijuma, bez čega, po mišljenju eksperata, fabrika nema šanse da opstane. U Vladi su, ukoliko ne promijene mišljenje, odlučni da više neće pomagati KAP-u, tim prije što sada u „Elektroprivredi“ imaju italijanskog partnera, A2A, koji vrši pritisak da im se podgorička fabrika „skine sa grbače“. Zasad se novi izvor energije za KAP ne nazire, kao ni novi strateški partner koji bi preuzeo fabriku, a ruski partneri traže način da se izvuku iz cijele priče.
Nad crnogorkom državnom kasom visi mač aktiviranja državnih garancija Kombinatu aluminijuma za kredit od 130 miliona evra. Po riječima ministra ekonomije Milorada Katnića, ako Vlada plati 40 miliona evra kreditorima, KAP će imati pravo da preuzme akcije ruskog partnera i postane većinski vlasnik. Trenutno vlada i ruski CEAC imaju po 30 odsto akcija. Niko zasad ne pominje odgovornost za šestogodišnji „izlet“ Kombinata aluminijuma, koji je, u vidu nesebične pomoći crnogorske vlade novcem crnogorskih građana, pojeo gotovo čitav novi blok „Termoelektrane Pljevlja“, za kojim se vapi već godinama.
Mogući scenario stavljanje katanca na fabriku aluminijuma javnosti se, zasad, pažljivo i dozirano servira, a umjesto katastrofičnih prognoza po ekonomiju Crne Gore, akcenat se stavlja na benefite. Tako se u još nezavršenim izmjenama Strategije razvoja energetike napominje da bi moguće gašenje KAP-a i nikšićke Željezare, koja je takođe u dubokoj krizi, već 2013. godine dovelo do suficita električne energije, i to bez gradnje novih izvora do 2023. godine. Umjesto da uvozi trećinu struje koja joj nedostaje, Crna Gora bi postala njen izvoznik.
Srđan Kovačević, predsjednik Odbora direktora „Elektroprivrede“, kazao je, povodom ukidanja subvencija KAP-u, da će to olakšati poziciju EPCG. I pored subvencionisane cijene struje, ruski vlasnici KAP-a trenutno duguju „Elektroprivredi“ 30 miliona evra.
Najave iz Vlade o mogućem gašenju Kombinata, programiranom stečaju i slično, intenzivnije su nakon nedavnog razgovora u Podgorici generalnog direktora A2A Renata Ravanelija sa premijerom Igorom Lukšićem. Ravaneli je, prema nezvaničnim informacijama, pomenuo i moguće radikalne poteze italijanske kompanije, partnera u EPCG, ukoliko vlada ne riješi pitanje KAP, i utiče na Regulatornu agenciju za energetiku da omogući povećanje cijena struje. Ovo poskupljenje je već gotovo izvjesno.
Ekonomska logika
Vlada Crne Gore je samo za posljednje dvije godine dala malo manje od 70 miliona evra državne pomoći Kombinatu aluminijuma, kroz subvenciju u struji, otpis poreza i garancije, dok je KAP prije šest godina prodat Rusima za manje od 50 miliona evra. Ukupne garancije Vlade kreditorima KAP-a su 130 miliona evra, što je četiri odsto crnogorskog BDP, a trenutni dug KAP iznosi oko 250 miliona evra. Novosti
