BANJALUKA, NEVESINJE, BRATUNAC, Smanjenje prihoda na osnovu indirektih poreza, problemi sa šumskim gazdinstvima, obimna papirologija i birokratija, samo su neki od problema s kojima se i dalje suočavaju lokalne zajednice u RS, pogotovo one koje su slabijeg imovnog stanja.
Nadležni iz mnogih od njih, poput Srebrenice ili Jezera, tvrde da bi za jedan mandat prešle iz najsiromašnijih u najbogatije opštine u RS kada bi mogle da aktiviraju resurse koji im stoje na raspolaganju.
Tako Dušan Šajin, načelnik opštine Jezero, tvrdi da bi opština brzo postala najbogatija u RS kada bi uspjela riješiti dejtonsku liniju razgraničenja s Jajcem na Plivskom jezeru, koje kao akumulaciju koriste hidrocentrale Jajce I i Jajce II u Federaciji BiH.
“Kad bismo riješili problem granice, mi bismo došli do određenog broja kvadrata jezera, a na osnovu toga od akumulacije bismo stekli pravo na godišnju rentu. Na dva jezera centrale ostvaruju pet miliona prihoda. Neka je samo trećina naša možete zamisliti koliko bi nam to značilo. S načelnikom koji ima viziju mogli bismo biti najrazvijenija opština u RS”, rekao je on.
Osim toga, problem postoji u sporu nad vlasništvom ribogojilišta, za koje tvrdi da je jedno od najvećih u bivšoj Jugoslaviji. Prema odluci Vlade RS, kaže, sva imovina preduzeća u FBiH na teritoriji RS prelazi u vlasništvo lokalne zajednice.
“HE Bočac vodi spor s nama u vezi s vlasništvom, a za to vrijeme eksploatiše ribogojilište. Kada bi ono pripalo nama, samo na osnovu rente bismo godišnje uprihodovali 150.000 maraka”, rekao je Šajin.
Pored toga, kaže, u funkciju razvoja mogli bi staviti mrestilište i voćnjak u sklopu ribogojilišta, što bi sve značilo dodante prihode.
Momčilo Šiljegović, načelnik opštine Nevesinje, ističe da je jedan od najvećih problema nemogućnost da se iskoriste značajni potencijali vjetra. Kaže da postoji investitor, koji je spreman uložiti u izgradnju vjetroparka, ali da ne postoji mogućnost da se park priključi na elektromrežu “Elektroprenosa BiH”.
“U pitanju su čisto administrativni problemi koji onemogućavaju ‘Elektroprenos’ da preuzme tu energiju”, rekao je on.
Potencijal, kaže, imaju i u kamenolomu, ali i tu su se ispriječile papirologija i potrebne saglasnosti koje ne mogu pribaviti. Birokratija, kaže, koči izdavanje poljoprivrednog zemljišta u koncesije.
Dobro bi im došlo, ističe, da se obnove putevi kako bi se opština bolje povezala, ukazavši da je čak 300 kilometara puteva makadam.
Iako su i oni imali posljedice od smanjenja PDV-a, ove godine su se izvukli boljim poreskim prihodima, čime su uspjeli nadomjestiti taj gubitak od deset odsto.
Nedeljko Mlađenović, načelnik Bratunca, je istakao da je veliki problem kašnjenje u isplati šumske rente na ime eksploatacije šuma.
“Vraća se na rate, potpisuju se razni protokoli samo da se dobije na vremenu, tako da po dvije-tri godine traju dugovi. Iako ta sredstva od oko 150.000 maraka nisu toliko veliki iznos, na 5,7 miliona budžeta opšine nije ni to malo”, rekao Mlađenović.
Većina drugih problema koje su imali, kaže, rješavaju se. Dosad je bio problem u procedurama za formiranje industrijskih zona. Sada je to, navodi, riješeno izmjenama Zakona o javno-privatnom partnerstvu.
Veliki problem je bila loša putna komunikacija, ali tvrdi da će izgradnjom mosta kod Bratunca i taj problem biti manji.
Nenadoknadiv problem, ističe, je u uništenim privrednim društvima iz predratnog perioda, ali navodi da je 1.500 porodica dobilo mogućnost egzistencije kroz projekat sadnje malinjaka uz pomoć Vlade RS i međunarodnih organizacija.
Ristko Milišić, načelnik opštine Kupres, navodi da je najveći problem u opštini nezaposlenost. Tvrdi da bi Šumsko gazdinstvo “Gorice” moglo zaposliti barem nekoliko radnika iz opštine na osnovu šume koju eksploatiše na teritoriji te opštine.
Milovan Bjelica, načelnik opštine Sokolac, kaže da bi opština uspjela znatno popraviti svoje prihode kada bi se stalo na kraj manipulacijama sa sječom šume. Tvrdi, naime, da se klase drveta ne obračunavaju realno, čime opština trpi direktne gubitke. Generalno, smatra da bi bilo potrebno da lokalne zajednice same raspolažu resursima koje imaju.
Ipak, istakao je da vlasti u Banjaluci nisu uvijek problem, nego da znaju biti i rješenje.
“Imali smo jednu koncesiju zemljišta oko 650 hektara preduzeća koje je deset godina u stečaju i kojem su sedam godina bili blokirani svi računi. Ministar Stevo Mirjanić je uvažio naše argumente, stavio taj problem na Vladu i riješen je u našu korist“, rekao je on.
Iz Saveza opština i gradova su istakli da je visina granta za nerazvijene i izrazito nerazvijene opštine još nedovoljna, ali da se angažovanjem Saveza u budžetu taj iznos povećao s milion na milion i po maraka.
“Iz dokumenta Okvirni budžet RS za period 2016 – 2018. godina može se vidjeti da Vlada RS ne planira povećanje visine ovog granta u budućem periodu, odnosno on ostaje na nivou od 1,5 miliona KM”, naveli su oni.
Iz Biroa Vlade RS za odnose s javnošću nam do zaključenja ovog broja nije stigao komentar u vezi s ovom problematikom u lokalnim zajednicama. Nezavisne novine
