REDMOND – Izvršni direktori puno govore o generativnoj vještačkoj inteligenciji, nazivajući je transformacionom tehnologijom i nadaju se da će unaprijediti produktivnost. Samo ima jedan problem: Mnogi radnici, zabrinuti da bi mogli djelovati zamjenjivo, boje se da priznaju da je koriste.
Malo više od polovine zaposlenih koji koriste vještačku inteligenciju na poslu – 52 odsto – kaže da nisu voljni da otkriju da je primjenjuju za svoje najvažnije zadatke, i otprilike isti procenat brine da će ih korišćenje u kritičnim zadacima na poslu učiniti zamjenjivim, pokazuju podaci najnovijeg Indeksa radnih trendova kompanija Microsoft i Linkedin.
Ipak, radnici očigledno koriste novu tehnologiju: Oko 75 odsto zaposlenih s punim radnim vremenom koji su anketirani, rekli su da sada koriste vještačku inteligenciju na poslu – što je povećanje sa 46 odsto prije šest mjeseci – a više od tri četvrtine se oslanja na svoje alate umjesto na one koje pruža kompanija, fenomen koji Microsoft naziva “donesite svoju vještačku inteligenciju na posao”.
Godišnji izveštaj baziran je na anketi među 31.000 zaposlenih s punim radnim vremenom, kao i iz podataka o radnoj snazi i zapošljavanju sa Linkdina i podataka o korišćenju koje Majkrosoft beleži od korisnika svojih softvera.
Iako je anketa naručena od Majkrosofta – koji prodaje svoj alat za vještačku inteligenciju Kopilot i ima veliki udio u firmi za vještačku inteligenciju OpenAI – ipak pruža uvid kako radnici i kompanije koriste generativnu vještačku inteligenciju i kako razmišljaju o njoj.
“Prva stvar koju zaista vidimo u ovom izvještaju je da zaposleni žele vještačku inteligenciju na poslu i ne čekaju da kompanije uhvate korak”, kaže Kolet Stalbaumer, koja vodi tim za budućnost rada i Microsoft 365.
Ovo je prvi put da Microsoft radi na izveštaju sa Linkedin-om, koji je kupio 2016. godine, i uočio je rastuću ulogu vještačke inteligencije i u nazivima poslova i u očekivanjima onih koji traže posao i menadžera.
Pozicija “šefa za AI”, analiza je pokazala, uvećala se trostruko u posljednjih pet godina i porasla je za više od 28 odsto prošle godine.
U međuvremenu, Linkedin je registrovao da 142 puta više članova dodaje veštine vještačke inteligencije na svoje profile, kaže izvještaj, dok su oglasi za posao koji pominju vještačku inteligenciju zabilježili rast prijava od 17 odsto u posljednje dvije godine u poređenju sa oglasima koji ne pominju te vještine.
Pod “veštinama vještačke inteligencije”, ni Linkedin ni ljudi koji ih dodaju na svoje profile, ne misle nužno na visokotehničke vještine mašinskog učenja.
“Još uvijek smo u ranoj fazi, tako da se sve naziva vještinama vještačke inteligencije. Shvatite o čemu se radi, a onda zaista počnite da se igrate s tim. Shvatićete da to nije neki visokotehnički set vještina”, kaže Aneš Raman, potpredsjednik i stručnjak za radnu snagu u Linkdinu.
Izvještaj takođe dijeli nalaze Microsoftovih korisnika softvera. Istraživači su dizajnirali nasumično, šestomjesečno ispitivanje 60 korisnika iz različitih industrija koje nazivaju “prvo masovno posmatranje 3.000 pojedinaca”, koji koriste vještačku inteligenciju na poslu.
Glavni zaključak: Korisnici Copilota manje vremena provode na emailu – čitaju 11 odsto manje poruka i provode na njima četiri odsto manje vremena, kaže Microsoft – a više su uređivali dokumente u aplikacijama poput Worda ili Excela.
Zanimljivo je da je ispitivanje pokazalo da su neki korisnici Copilota provodili više vremena na sastancima – možda zato što imaju više vremena za sastanke sa kolegama zbog efikasnosti – dok su drugi provodili manje vremena na njima.
Ali, oklijevanje koje je anketa uočila kod zaposlenih u priznavanju da koriste vještačku inteligenciju pojačava fenomen koji je zabrinuo druge izvršne direktore i istraživače. U nekim kompanijama, zaposleni se boje da otkriju da koriste ChatGPT ili drugog AI chatbota jer postoje pravila na radnom mjestu koja ne dozvoljavaju njihovu upotrebu.
U mnogim drugim oblastima, više se radi o promjeni mentaliteta po pitanju toga da li zaposleni mogu da preuzmu zasluge za svoj rad u vrijeme kada mnogi brinu za sigurnost posla usred promjenljive ekonomije i percipirane prijetnje vještačke inteligencije.
Itan Molik, profesor na Vorton školi na Univerzitetu u Pensilvaniji koji proučava vještačku inteligenciju, naziva to “sjenkom IT-a”. Zaposleni, rekao je za Forbes u nedavnom intervjuu, “znaju da ako vam priznaju, možda nećete biti toliko impresionirani nevjerovatnim radom koji obavljaju. Svi pokušavaju da ne pokažu da su automatizovali svoj rad”, kaže.
U svojoj nedavno objavljenoj knjizi Ko-inteligencija, Molik piše da istraživanja pokazuju da ljudi drugačije vrednuju rad kada znaju da je sadržaj proizvela AI umjesto osobe. Kao rezultat toga, “veći deo vrednosti korišćenja vještačke inteligencije dolazi od toga što ljudi ne znaju da je koristite”, piše u svojoj knjizi, pominjući nezvaničnu anketu na društvenim mrežama koju je sproveo, gdje korisnici vještačke inteligencije kažu da ne otkrivaju da je koriste barem neki dio vremena.
“Ako je neko uspeo da automatizuje 90 odsto određenog posla, i ako to kažu svom šefu, da li će kompanija otpustiti 90 odsto kolega? Bolje je ne izlagati se”, rekao je.
Kao rezultat toga, za kompanije koje žele da ostvare efikasnost putem vještačke inteligencije možda će biti potrebno da ističu radnike koji je koriste kako bi potvrdili da je cijene, i uvedu obuke kako bi pokazali da je to očekivani dio posla.
Microsoftov izvještaj pokazuje da samo 39 odsto ljudi koji koriste vještačku inteligenciju kaže da su dobili obuku od svoje kompanije.
“Kompanije moraju da imaju strategiju za vještačku inteligenciju. Moraju da imaju svoje mišljenje. Ovo je upravljanje promjenama na potpuno novom nivou”, kaže Raman iz Linkdina. Forbes
