VARŠAVA, Varšavska berza postala je vodeća u regiji srednje i istočne Evrope pošto je po vrijednosti kompanija čijim se akcijama trguje prestigla dosad najjaču Bečku berzu.
Prema nedavno objavljenim podacima, vrijednost akcija kojima se trguje na berzi u glavnom gradu Poljske dostigla je 122 milijarde evra, pet milijardi više nego što je u Beču.
Prema poljskom analitičaru Marcinu Prešlovskom, glavni razlog tog uspjeha je priliv stranih komitenata. Dok je 2003. Varšavska berza imala samo jednu kompaniju koja je izdavala hartije od vrijednosti iz inostranstva, sada ih je ovdje čak 25. Istovremeno je njihov broj u Beču pao sa 21 na 18.
“Rastući broj stranih kompanija na berzi u Varšavi je rezultat strategije, olakšanog pristupa imovini, kao i stabilne investitorske baze koja obuhvata i strane investitore. Uspjehu su, takođe, doprinijele niske cijene primarne ponude akcija i marketing”, rezimirao je ovaj analitičar.
Vladmir Vano, analitičar Volskbank Slovačke, u poljskom prvenstvu vidi prozaične razloge.
“U regionalnim i evropskim relacijama poljske akcije su dosta jeftine s obzirom na perspektive visokog rasta. Osim toga očekivana privatizacija Varšavske berze privukla je ne samo investitore nego je pomogla da poveća obrt i likvidnost”, tvrdi on.
Vano razloge zaostajanja austrijske burze vidi u tome što ta zemlja istina pripada geografski srednjoj Evropi, ali je ekonomski među starim članovima Unije u kojima prevladavaju bojazni od izrazitijeg ekonomskog usporavanja.
Informacije o prodaji većinskog udjela na Praškoj burzi, koja je između dva rata bila veća i od Bečke i od Varšavske i bila uvjerljivo najjača u regiji, mogle bi izazvati novi talas konkurencije. Bečka berza ne krije namjeru da kupi devedesetodstotni udio, koji se procjenjuje na oko 300 miliona dolara, a u tome bi joj mogla konkurisati prije svih Varšavska berza.
Najmanja u regiji je Bratislavska berza, što dosta analitičara tumači geografskim hendikepom, odnosno veličinom Slovačke. Međutim, Slovenija ima dva miliona stanovnika, Slovačka osjetno više, 5,4 miliona, ali Ljubljanska berza ima tri puta veći obim trgovine nego Bratislavska.