SARAJEVO – Ustavi sud BiH odbacio je kao neutemeljenu apelaciju Saliha i Muamera Alijagića protiv presuda Vrhovnog suda Republike Srpske i Višeg privrednog suda Trebinje, čime je stavljena tačka na njihovo milionsko potraživanje zbog oduzete imovine u ratu 1993. godine.
Naime, Alijagići su još 1999. godine tužili Republiku Srpsku, opštinu Trebinje i PD „Metalac“ iz Trebinja radi naknade materijalne štete za oduzete mašine, alat, opremu i repromaterijal, poluproizvode i gotove proizvode.
Osnovni i Okružni sud u Trebinju, te Vrhovni sud RS u tom predmetu su donijeli više odluka na koje su se Alijagići žalili, pa je Ustavni sud BiH 2009. godine djelimično usvojio njihove žalbe i „utvrdio povredu u odnosu na suđenje u razumnom roku, kao i na ostale aspekte prava na pravično suđenje“.
Ustavni sud BiH je tada, 2009. godine, utvrdio i povredu prava Alijagića na imovinu, pa je ostavio na snazi presudu Okružnog suda u Trebinju iz 2004. godine u dijelu u kojem je odlučeno o naknadi materijalne štete za oduzeti repromaterijal, dok je ukinuo presudu u dijelu o kamatama na naknadu za oduzeti repromaterijal i naknadu štete za izuzete mašine i opremu.
Tada je predmet vraćen Okružnom sudu Trebinje uz nalog da taj sud o zahtjevu za naknadu štete za izuzete mašine i opremu po hitnom postupku donese novu odluku.
Alijagići su u međuvremenu, 2010. godine Okružnom privrednom sudu dostavili podnesak kojim su precizirali tužbeni zahtjev i zatražili da im RS i Trebinje za izuzete mašine i opremu solidarno isplate 1,97 miliona KM sa kamatom i troškovima postupka.
Okružni sud Trebinje je 2011. godine predmet dostavio Okružnom privrednom sudu kao stvarno nadležnom.
Okružni sud zatim 2012. godine usvaja da se Alijagićima isplati 1,97 miliona KM sa kamatama počev od 1993. godine, te da im se nadoknade sudski troškovi od 86.144 KM.
Na to su se žalile RS i opština Trebinje, te je Viši privredni sud u novembru 2012. godine djelimično usvojio žalbu i naložio da se Alijagićima isplati 305.270 KM, sa kamatom, kao i troškovi postupka od 13.898 KM.
„Viši privredni sud je zaključio da, iako su vještaci na raspravi pred drugostepenim sudom nastojali da obrazlože na koji način su došli do vrijednosti mašina i opreme u iznosu od 1,97 miliona KM, po mišljenju tog suda, ostalo je nejasno i nerazjašnjeno na koji način su vještaci došli do procijenjene tržišne vrijednosti mašina u iznosu od 1,97 miliona KM““, navedno je u obrazloženju odluke Ustavnog suda BiH koja je u posjedu CAPITAL-a.
Viši privredni sud je zaključio da apelanti, na kojima je teret dokazivanja, nisu dokazali činjenice od kojih zavisi visina tužbenog zahtjeva u prvostepenoj presudi.
Alijagići su zatim protiv preduse Višeg privrednog suda izjavili reviziju i dopunu revizije, što Vrhovni sud RS 2014. godine odbija.
Vrhovni sud je stao iza presude Višeg privrednog suda koji je, prihvatajući nalaz vještaka Neđe Krulja, odlučio da je šteta koja treba da bude isplaćena Alijagićima 305.270 KM.
Alijagići se zatim žale Ustavnom sudu BiH, kao posljednjoj instanci u BiH, jer smatraju da im je prekršeno pravo na pravično suđenje i pravo na imovinu.
„Apelanti smatraju da Viši privredni sud i Vrhovni sud nisu nalaz vještaka Mašinskog fakulteta Mostar potpuno i pravično cijenili kao stručno mišljenje, smatrajući da su pogrešno prihvatili nalaz vještaka Neđe Krulja. S obzirom na šest puta manju iskazanu vrijednost vještaka Krulja, apelanti smatraju da je bilo logično zaljučiti da se ni njegov nalaz ne može prihvatiti“, naveli su u Ustavnom sudu BiH.
Dodali su da zadatak Ustavnog suda nije da se bavi preisitivanjem zaključaka redovnih sudova u pogledu činjeničnog stanja i primjene prava, već da ispita da li su, eventualno, povrijeđena ili zanemarena ustavna prava – pravo na pravično suđenje pravo na pristup sudu, pravo na učinkovit pravni lijek i druga prava, te da li je primjena zakona bila, eventualno, proizvoljna ili diskriminacijska.
Ustavni sud BiH je istakao da su navodi Alijagića paušalni i da ne mogu osporiti detaljna obrazloženja u presudama Višeg privrednog suda i Vrhovnog suda.
„Apelanti niti jednom riječju nisu objasnili zašto smatraju da je zbog različito procijenjenog iznosa, koji im se treba isplatiti na ime naknade štete, došlo do povrede njihovih ustavnih prava“, istakli su u Ustavnom sudu BiH.
Imajući u vidi navedeno, Ustavni sud je zaključio da osporenim presudama nije povrijeđeno pravo Alijagića na pravično suđenje.
„Ustavni sud smatra da su navodi apelanata o kršenju prava na imovinu, takođe, neutemeljeni“, navedeno je u odluci Ustavnog suda BiH.
Prema Ustavu BiH, odluke Ustavnog suda su konačne i obavezujuće.
Pravobranilac Republike Srpske Milimir Govedarica rekao je za CAPITAL da su navedene sudske odluke donesene u korist Srpske.
„To je rezultat kontinuiranog rada Pravobranilaštva Republike Srpske”, poručio je kratko Govedarica.
Salih Alijagić je i u Hrvatskoj izgubio milionski spor protiv Republike Srpske, o čemu je CAPITAL pisao.
CAPITAL: Svjetlana Šurlan
