BANJALUKA, Dužničke hartije od vrijednosti, obveznice i trezorski zapisi su i u 2011. godini, a naročito u zadnjem kvartalu, bili vodeći segment finansijskog tržišta Republike Srpske (RS).
Takva tendencija će biti nastavljena sve dok se javni sektor ne odrekne ekspanzivne fiskalne politike i deficitnog finansiranja budžeta, ocjena je Udruženja ekonomista RS – “Swot”.
Na Banjalučkoj berzi je tokom 2011. godine na promet obveznica i trezorskih zapisa “otišlo” 49 odsto, odnosno 21 odsto ukupnog prometa koji je iznosio 425 miliona KM.
Posebno je upozoravajući zadnji kvartal.
“Kejnzijanska ekonomska politika ‘klimaks’ doživljava u četvrtom kvartalu 2011., odnosno u novembru, kada je RS emitovala 108,7 miliona KM vrijedne obveznice i 15,3 miliona KM vrijedne trezorske zapise. U decembru RS emituje i dodatnih 9,8 miliona KM vrijednih trezorskih zapisa”, podsjeća se u analizi “Swota”.
Ukupni promet na Banjalučkoj berzi ni lani nije nagovijestio izlaz iz krize.
U zadnjem kvartalu 2011. sva tri indeksa Banjalučke berze gube vrijednost – BIRS (6,3 odsto), ERS10 (12,42 odsto) i FIRS (5,8 odsto) respektivno.
Tržište akcija u RS je na početku godine raslo, kao i sva tri indeksa, a onda skoro cijele godine padalo.
Međutim, kraj 2011. dočekalo je u prosjeku, na nižem nivou u odnosu na 2010.
Tokom godine početni rast BIRS-a se istopio i pretvorio u pad, jer je izgubio 8,3 odsto vrijednosti i pad vrijednosti nije linearno raspoređen.
Pored gubitnika, postoje i dobitnici: Rafinerija ulja a.d. Modriča (54,5 odsto), “Banjalučka pivara” a.d. Banja Luka (36,9 odsto) i “Čistoća” a.d. Banja Luka (36,5 odsto).
Najveći gubitnici su: ZTC “Banja Vrućica” a.d. Teslić (-29 odsto), “Dunav osiguranje” a.d. Banja Luka (-20 odsto) i “Krajina” GP a.d. Banja Luka (-12,7 odsto).
Ekonomisti “Swota” napominju da je i lani i u prethodnim godinama do pomjerenja cijena dolazilo na osnovu izuzetno malog prometa.
Simbol “dubine” tržišta RS je promet akcijama “Krajina” GP a.d. Banja Luka od svega 12.654 KM.
Promet na Banjalučkoj berzi u 2011. godini je dio opšteg trenda na tržištu akcija, koji je zahvatio ne samo BiH, već i susjedna tržišta.
Ukupan promet akcijama iz BIRS-a je svega 15,5 miliona, što je ispod pet odsto prometa u godini u kojoj je “pukao balon” (2007.).
Nizak promet na Banjalučkoj berzi je osnovni razlog što promjene cijena akcija ekonomisti ne smatraju vodećim kriterijumom za donošenje investicionih odluka.
U pozadini simboličnog prometa su sigurno i loši fundamenti ekonomija RS i BiH u cjelini, a prije svega hronični deficit tekućeg računa.
“Sekundarni razlog za našu suzdržanost u pogledu preporuka za investiranje u emitente-dobitnike iz 2011. godine je teorijski stav, prema kojem su jučerašnji dobitnici sutrašnji gubitnici”, zaključuje se u analizi “Swota”. Fena
