BEOGRAD – Svjetske cijene prehrambenih proizvoda uglavnom su ostale stabilne u oktobru, pri čemu je rast cijena žitarica više nego nadoknađen padom kotacija drugih osnovnih namirnica, pokazuje novi izvještaj Organizacije za hranu i poljoprivredu Ujedinjenih nacija (FAO).
Referentni indeks cijena hrane FAO, koji prati mjesečne promjene cijena pet prehrambenih proizvoda kojima se globalno trguje, iznosio je u prosjeku 135,9 poena u oktobru, što je zanemarljivo ispod septembarskog nivoa.
U odnosu na rekordan nivo zabilježen u martu 2022, međunarodne cijene hrane su niže za 14,9 odsto, dok su u odnosu na oktobar prošle godine više za 2,0 procenta, prema izvještaju objavljenom na veb sajtu FAO.
Cijene žitarica porasle su za 3,0 odsto na mjesečnom nivou. Pšenica je poskupjela za 3,2 procenta, uglavnom zbog neizvjesnosti u vezi sa Crnomorskom inicijativom za žito i revidiranja naniže zaliha u SAD.
Međunarodne cijene krupnih žitarica ojačale su od septembra za 3,5 posto, pri čemu su cijene kukuruza porasle još više zbog smanjenih izgleda proizvodnje u SAD i Evropskoj uniji, sušnih uslova za sjetvu u Argentini i neizvjesnosti oko izvoza iz Ukrajine.
Globalne cene pirinča su porasle za 1,0 odsto.
Biljna ulja su pojeftinila za 1,6 odsto u oktobru i za skoro 20 odsto u odnosu na lanjski oktobar. Pad cijena palminog, sojinog i repičinog ulja je više nego kompenzovao rast kotacija suncokretovog ulja.
Međunarodne cijene mliječnih proizvoda su se spustile u oktobru za 1,7 odsto u odnosu na septembar, usljed manjih kupovina Kine nego što se očekivalo, globalno slabe uvozne tražnje i slabljenja evra u odnosu na američki dolar.
Cijene mesa su takođe potonule za 1,4 procenta u oktobru u odnosu na prethodni mjesec, pri čemu su međunarodne cijene ovčijeg, svinjskog, goveđeg i živinskog mesa pale uglavnom usljed smanjene globalne potražnje za uvozom i veće izvozne ponude.
Oktobarske cijene šećera na globalnim tržištima su skliznule za 0,6 procenata, pod uticajem poboljšanih izgleda proizvodnje u Indiji. Veće pojeftinjenje šećera ograničili su faktori poput kiša koje ometaju napredak žetve u Brazilu, jaka uvozna tražnja iz Indonezije i Kine i rast kotacija cijena etanola u Brazilu.
FAO je u zasebnom izvještaju o ponudi i potražnji žitarica smanjio prognozu svjetske proizvodnje žitarica u 2022. godini na 2.764 miliona tona, što je pad od 1,8 odsto u odnosu na proizvodnju u 2021.
Dok se globalna proizvodnja pšenice u 2022. sada procjenjuje na 783,8 miliona tona, što je rekord svih vremena, očekuje se da će proizvodnja krupnih žitarica pasti za 2,8 odsto na 1 467 miliona tona.
Takođe se predviđa da će svjetska proizvodnja pirinča iznositi 512,6 miliona tona, što je za 2,4 odsto manje u odnosu na najviši nivo iz 2021, ali je generalno to i dalje na nivou prosječnog roda.
Što se tiče globalne potrošnje žitarica u 2022/2023, FAO prognozira da će ona pasti na 2.778 miliona tona, odnosno za 0,7 odsto u odnosu na nivo u 2021/22. Takođe, procjenjuje se da će svjetske zalihe žitarica na kraju sezone 2023. biti za 2,0 odsto manje u odnosu na početni nivo, i da će iznositi 841 milion tona.
Na osnovu tih prognoza, procjenjuje se da će odnos svjetskih zaliha žitarica u odnosu na potrošnju opasti na 29,4 odsto u sezoni 2022/23. sa 30,9 odsto u prethodnoj godini.
