BANJALUKA, Strane direktne investicije u BiH lani su zabilježile strmoglav pad od 42,5 odsto u odnosu na prethodnu godinu i iznosile su oko 392 miliona KM, objavila je Direkcija za ekonomsko planiranje (DEP) BiH.
Pozivajući se na revidirane podatke Ministarstva za spoljnu trgovinu i ekonomske odnose BiH, u informaciji DEP-a se navodi da se u posljednja dva tromjesečja prošle godine, ipak, bilježi povećanje ulaganja u odnosu na prethodna četiri kvartala.
“Povećanje direktnih stranih ulaganja u zadnja dva kvartala 2011. godine u odnosu na 2010. zvuči ohrabrujuće, mada treba imati u vidu da je ukupno ulaganje u 2011. za 44 odsto manje od prosjeka ulaganja u zadnjih pet godina”, ukazuju u DEP-u.
Ova godina, takođe, nije počela optimistično. Naprotiv, prema nepotpunim podacima resornog državnog ministarstva, u januaru je čak zabilježen odliv stranih investicija od dva miliona KM. Naime, evidentirano je jedno ulaganje iz Velike Britanije u vrijednosti od dva miliona KM, ali i povlačenje kapitala iz Holandije u iznosu od oko četiri miliona KM usljed brisanja firme.
Ekonomski analitičari kažu da podaci o padu direktnih stranih investicija na najbolji način pokazuju negativne efekte svjetske ekonomske krize, prije svega dužničke krize u evrozoni, na BiH.
Goran Radivojac, profesor Ekonomskog fakulteta u Banjaluci, kaže da se u BiH tek sada osjećaju pravi “rudimentalni” oblici krize, koja, navodi, stiže sa četiri godine zakašnjenja u odnosu na razvijene ekonomije svijeta, zbog čega procjenjuje da ćemo i za izlazak iz krize čekati četiri godine duže.
“Osjeti se zatišje, kako po pitanju stranih investicija u privredu, tako i u segmentu finansijskih usluga banaka u BiH, koje su uglavnom u austrijskom i italijanskom vlasništvu”, kaže Radivojac.
On ukazuje da sniženje kreditnog rejtinga Austrije i drugih članica Evropske unije za posljedicu ima tamošnje zadržavanje kapitala za potrebe generisanja vlastitog privrednog razvoja, umjesto da ga, kao ranije, izdašno plasiraju u druge države uključujući BiH.
Upitan da li se BiH može uzdati u investicije van EU, prije svega iz Rusije i Kine, Radivojac je kazao da se statistički podaci za 2012, zbog niske lanjske baze, mogu popraviti jednim do dva značajna ulaganja.
“Međutim, malo bh. tržište nije pretjerano interesantno ni Rusima ni Kinezima. BiH im je uglavnom služila kao neka ulaznica na tržište EU, ali se i to sada mijenja, pa direktno ulaze na to tržište, što potvrđuje preuzimanje austrijske Volksbanke od strane ruske Sberbanke”, ističe Radivojac.
Različita statistika
Analitičari ukazuju da se podaci o direktnim stranim investicijama u BiH koje objavljuje Ministarstvo za spoljnu trgovinu i ekonomske odnose uveliko razlikuju od podataka Centralne banke BiH koje koristi i Agencija za promociju stranih investicija (FIPA).
Do razlike dolazi zato što Ministarstvo evidentira “suve” podatke sudova o vlasničkim ulaganjima u kapital poslovnih subjekata, dok ih CB BiH analitički obrađuje u skladu s metodologijom Međunarodnog monetarnog fonda, uzimajući u obzir realizovane profite i gubitke bh. kompanija sa stranim kapitalom, te međusobne finansijske pozajmice. Nezavisne novine
