BANJALUKA – Vladine institucije, javna i državna preduzeća u Republici Srpskoj imaju u bankama depozite „teške“ milijardu maraka, ali su to skoro u potpunosti namjenska sredstva koja su već „potrošena“ i ne mogu se iskoristiti u kriznim i nepredviđenim okolnostima, kao što je trenutna pandemija virusa korona.
U prvom polugodištu ove godine zabilježen je pad depozita kod građana, privatnih preduzeća, nebankarskih finansijskih institucija, pa čak i kod banaka, a sve zbog toga što su manje štedjeli ili su povlačili štednju da bi preživjeli korona krizu.
Međutim, to nije slučaj kod državnih institucija i preduzeća, gdje su depoziti rasli.
Depoziti vladinih institucija rasli su u prvoj polovini godine u odnosu na kraj 2019. i to za 71,6 miliona KM ili 11 odsto. Na kraju juna na računima u bankama državne institucije imale su više od 722,4 miliona maraka.
Nešto manji, ali ipak rast, imali su depoziti javnih i državnih preduzeća koji su povećani za 12,3 miliona KM ili četiri odsto i zaključno sa junom iznosili su 286,4 miliona maraka.
O korištenju državnih depozita razmišljalo se i u Vladi Srpske tokom kreiranja mjera za suzbijanje posljedica pandemije virusa korona, ali je, prema saznanjima portala CAPITAL, procijenjeno da je svega oko pet odsto depozita raspoloživo, što je mali iznos za ozbiljniju pomoć.
Ideja da državne institucije ili preduzeća kupe obveznice RS ili lokalnih zajednica i na taj način oslobode dio novca pala je u vodu jer su depoziti imali mnogo namjenskih i ročnih ograničenja.
Jednostavnije rečeno, taj državni novac je već „potrošen“, odnosno namijenjen je plaćanju dugova, rata kredita ili eventualno za neki od planiranih projekata.
Ekonomista Predrag Duduković iz Udruženja ekonomista RS SWOT kaže za portal CAPITAL da državne institucije i preduzeća imaju depozite koji se mogu koristiti samo za određene svrhe, najčešće za plaćanje obaveza.
„Ako vam zafali novca, ne može se taj depozit uzeti, on je namjenski i može se potrošiti samo za ono za šta je namijenjen, a ne za probleme u budžetu. Ono što preostaje institucijama, kada im treba novca, je da se zadužuju na neki od dostupnih načina“, istakao je Duduković.
CAPITAL: Svjetlana Šurlan
