BEOGRAD, Među visoko obrazovanim građanima najduže na posao čekaju ljekari opšte medicine, stomatolozi, ali i stručnjaci poput organizatora automatske obrade podataka, koji na prvo zaposlenje prosječno čekaju i duže od šest godina, pokazali su podaci Nacionalne službe za zapošljavanje (NSZ).
U Srbiji ima 769.546 nezaposlenih, od čega 27, 2 odsto, odnosno 209. 202 čine mladi.
Prema podacima NSZ, od ukupnog broja nezaposlenih 245.406 čine nekvalifikovani i polukvalifikovani radnici, a oko 78.000 visoko obrazovani- tačnije 10,14 odsto od ukupnog broja nezaposlenih.
Kada je riječ o strukama, podaci pokazuju da među osobama sa završenim akademskim studijama i fakultetom na posao duže od 6,5 godina čekaju organizatori automatske obrade podataka, približno i ljekari opšte medicine, a 5, 8 godina na posao čekaju stomatolozi, 5, 5 godina profesori opštenarodne odbrane i društvene samozaštite, kao i organizatori ekonomskog poslovanja.
Više od četiri godine nezaposleni su organizatori zaštite na radu, istoričari umjetnosti, inženjeri geologije, metalurgije, dok skoro četiri godine na posao čekaju politikolozi.
Među građanima sa završenom višom školom, više od šest godina na posao čekaju organizator nabavnih i prodajnih poslova, a više od pet godina organizator rada, operativni programer automatske obrade podataka, tehnolog zaštite na radu, nastavnik razredne nastave, statističari, inženjeri PTT saobraćaja, operativni turistički organizator, viši socijalni radnik i mašinski inženjer-konstruktor.
Sa srednjom školom na posao se čeka duže od sedam godina
Među onima sa završenom srednjom školom, koji čine i najveći dio nezaposlenih, više od sedam godina bez posla su rukovaoci hemijskih uređaja i mašina, veterinarski laboranti, prodavci mješovite robe….
Nesto manje od sedam godina u prosjeku zaposlenje čekaju oni koji se bave specifičnim zanimanjima, poput tehničara pletenja, predenja, kao i poštari.
Tražena zanimanja
Prema podacima NSZ, među svršenim srednjoškolcima u dužem vremenskom periodu bilježi se nešto vijeća potražnja za operaterima na CNC mašinama, a traženi su i autotroničari, mehatroničari, knjigovođe, računovođe, zanimanja u oblasti njege starih i zdravstvene njegovateljice, medicinska sestra-specijalista instrumentiranja i kozmetičari…
Tražena zanimanja su i elektrotehničar elektronike, elektrotehničar računara, elektrotehničar računarskih mreža i telekomunikacija, tehničar mehatronike, tehničar za biotehnologiju, tehničar za kompjutersko upravljanje, radnik na obezbjeđenju – tehničar obezbjeđenja.
Sa završenom višom školom i fakultetom najtraženiji su inženjeri elektrotehnike, IT stručnjaci, inženjeri elektronike, mašinstva i građevine sa odgovarajućim licencama, matematičari, nastavnici stranih jezika, ljekari s odgovarajućim specijalizacijama (anesteziolozi, kardiolozi, oftalmolozi, ginekolozi…), farmaceuti, stručnjaci za finansije, odnosno računovođe.
Bez obzira što bilježimo nešto veću potražnju za ovim profilima, ne možemo reći da se radi o deficitu, već možemo govoriti samo o tome da se lica ovih profila mogu brže ili lakše zaposliti, naročito ako se radi o kandidatima koji imaju veliko radno iskustvo, navode u Nacionalnoj službi za zapošljavanje.
Ipak, od ukupnog broja traženih poslova u 2013. godini, za koje je NSZ pružila uslugu posredovanja u zapošljavanju, zabilježen je podatak da za skoro tri odsto poslodavaca na evidenciji nije bilo stuka traženih profila ili ta lica nisu imala dovoljno znanja i vještina.
Radi se najviše o kandidatima koji posjeduju specifične licence iz oblasti mašinstva, građevine.
Podaci sajta za zapošljavanje Infostud pokazali su da je na osnovu oglasa objavljenih na tom sajtu u toku 2012. godine najviše oglasa bilo u oblasti trgovine, prodaje, a onda i administracije, računovodstva, IT industrije, potom ekonomije, a za stručnjake iz saobracahaja (logistika), menadžmenta, medijima, oblasti ljudskih resursa.
Kao i prošle godine, IT bilježi rast u odnosu na druge kategorije kada se radi o ponudi radnih mjesta, medutim, broj prijava na ove oglase još uvijek nije dovoljno velik da zadovolji potrebe tržišta.
Slična je situacija u oblasti elektrotehnike i farmacije, odnosno u tim oblastima slabiji je odziv kandidata u odnosu na ponudu posla.
Ako se posmatra ponuda posla, odnosno broj objavljenih oglasa u toku godine, ne uzimajući u obzir zainteresovanost kandidata, najlošija situacija bila kod zanimanja kao što su bibliotekar, inženjer grafičke tehnologije, lift monter, snimatelj, procenitelj rizika, inženjer šumarstva, a ništa lakše nije bilo ni inženjerima zaštite bilja, kao i stjuardesama, pokazali su podaci Infostuda.
Obrazovni sistem nije prilagođen tržištu rada
Stručnjaci ukazuju da obrazovni sistem najčešće nije prilagođen tržištu rada, dok u nekim školama to pokušavaju da nadomjeste uvođenjem prakse i odgovarajućih programa.
Na primjer, analiza koju je uradila Visoka škola strukovnih studija za informacione tehnologije ITS pokazala je da se potražnja za programerima mobilnih aplikacija znatno povećala na tržištu rada u Srbiji, pa će ta škola shodno tome prilagoditi nastavni program.
“Već imamo studente koji obavljaju praksu u izradi android aplikacija i radićemo i dalje na tome”, rekla je pomoćnik direktora za istraživanje na Visokoj školi ITS Svetlana Anđelić. Tanjug/Novi magazin
