PARIZ, Smanjivanje količine crnog ugljenika odnosno čađi u atmosferi može pomoći usporavanju globalnog zagrijavanja i dugoročno u borbi protiv klimatskih promjena, navodi se u najnovijoj studiji.
Smanjenje emisija čađi moglo bi biti pravo spasenje, navodi se u studiji koja je objavljena u britanskom časopisu “Nejčer”, a čiji autori su Virabadran Ramanatan sa Skrips univerziteta u San Dijegu u Kaliforniji i Greg Karmajkl sa Univerziteta u Ajovi.
Svake godine više od 400 hiljada ljudi, najčešće žena i djece, umire samo u Indiji a 1,6 miliona širom svijeta zbog udisanja dima tokom kuvanja i korištenja biogoriva kao što su drvo ili đubrivo, saopštila je Svjetska zdravstvena organizacija.
Analizom desetina nedavnih naučnih studija dva istraživača iz SAD izračunali su da je crni karbon drugi najveći pomagač globalnog zagrijavanja nakon karbon dioksida, nus proizvoda sagorijevanja fosilnih goriva.
Osim toga, osam miliona metričkih tona čađi, koliko se svake godine ispusti u atmosferu, stvara veliki broj “vrelih tačaka” širom svijeta, što značajno doprinosi rastu temperatura.
Ravnice južne Azije duž rijeke Gang i kontinentalna istočna Azija su te vrele tačke dijelom i zato što oko 35 odsto emisije crnog karbona dolazi iz Indije i Kine.
Emisije čađi samo u Kini udvostručile su se između 2000. i 2006. godine.
Taloženje crne čađi na snijegu i ledu, što dovodi do “blokiranja” zračenja Sunca, takođe je ubrzalo topljenje glečera na Himalajima i leda na Arktiku, dva regiona koja su posebno teško pogođena klimatskim promjenama.
Prisustvo crnog karbona, ponekad u obliku nekoliko kilometara visokih oblaka ili takovanih atmosferskih smeđih oblaka, poznato je naučnicima, ali ne i njihov uticaj na otopljavanje.
Značajno smanjenje emisija crnog ugljenika ne samo da je moguća već će brzo donijeti plodove, kažu autori studije.
Oko 40 odsto čađi posljedica su sagorijevanja uglja i nafte, što nas vraća na efekte staklene bašte. Međutim preostalih 60 odsto ugljenika u atmosferu dolazi nakon sagorijevanja biogoriva i šuma.
Svijet bi osjetio skoro trenutno pozitivan uticaj ako bi odmah smanjio emisije ugljenika, tvrde naučnici.
Za razliku od karbion dioksida, koji ostaje u atomsferi i 100 godina nakon oslobađanja, crni ugljenik ima atomsferski ciklus života od sedam dana.
“Kada bi se obezbjedili štednjaci koji bu čuvali energiju i ne bi ispuštali dim i kada bi se uvela tehnologija prenosa za smanjenje emisija čađi od sagorijevanja uglja to bi imalo veliki uticaj na smanjenje uloge čađi u globalnom zagrijavanju”, kaže se u studiji.
Prema njihovim proračunima, južna Azija morala bi da smanji emisije čađi između 70 i 80 odsto, a Kina između 20 i 40 odsto.
Autori na kraju upozoravaju da smanje čađi može samo pomoći da se odgode velike klimatske promjene, čiji glavni uzrok leži u emisijama karbon dioksida. AFP
