BANJALUKA – Osnivanje slobodnih zona u Republici Srpskoj, koje investitorima treba da pruže brojne benefite biće uslovljeno ekonomskom opravdanošću.
Nekoliko mjeseci od usvajanja Zakona o slobodnim zonama Republike Srpske, resorno ministarstvo je objavilo Pravilnik kojim se utvrđuju kriteriji za ocjenu ekonomske opravdanosti.
Tako će se gledati na planirani obim ukupnih investicija za potrebe rada zone, njen uticaj na razvoj određenog područja, plan zapošljavanja, vrijednost robe koja se planira izvoziti kao i postojanje savremenih tehnologija.
Osnivanje slobodne zone će se smatrati opravdanim ako planirana vrijednost investicije u infrastrukturu i objekte za potrebe rada, te ulaganje u opremu i drugo prelazi tri miliona maraka, od čega u prvoj godini rada taj iznos mora biti najmanje milion KM.
Takođe u njoj će se morati zaposliti najmanje 100 radnika u prve dvije godine rada, sa fokusom na kvalifikovanije radnike koji su duže vrijeme na birou rada.
Od onih koji posluju u slobodnoj zoni se očekuje da najmanje pola proizvedene robe plasiraju u inostranstvo.
“Osnivanje slobodne zone ekonomski je opravdano ako je svaki kriterijum propisan ovog pravilnika pozitivno ocijenjen”, navodi se u pravilniku.
Podsjećamo, Republika Srpska je još od početka 21. vijeka imala Zakon o slobodnim zonama, ali zbog njegovih manjkavosti ni jedna zona u Srpskoj nije osnovana.
Zbog toga je u februaru usvojen novi, koji bi trebao da pokrene stvari sa mrtve tačke.
On bi prije svega zainteresovanim osnivačima trebao da omogući puno jasniju i jednostavniju proceduru, gdje će svoj zadatak imati i institucije Srpske po službenoj dužnosti.
Jasnije je propisana nadležnost i uloga svih institucija Republike Srpske u osnivanju i praćenju rada slobodnih zona, a Ministarstvo privrede i preduzetništva određeno je kao nadležni organ koji učestvuje u postupku osnivanja i vodi evidenciju o broju slobodnih zona na teritoriji Republike Srpske, ali i rezultatima njihovog poslovanja.
Takođe, jedna od značajnih novina u ovom zakonu, jeste i propisivanje obaveze izvještavanja Vlade Republike Srpske o poslovanju slobodnih zona koje se nalaze na njenoj teritoriji.
Budućim korisnicima ovih zona ostaje da se nadaju kako one ne biti nalik poslovnim zonama u Republici Srpskoj a koje su bačene na desetine miliona maraka bez nekog efekta.
Prema raspoloživim podacima u njima posluje tek 250 preduzeća koje zapošljavaju 2.800 ljudi.
Izvještaj Glavne službe za reviziju javnog sektora u Republici Srpskoj o kojem je portal CAPITAL pisao prije godinu je pokazao kako pravni okvir u ovoj oblasti nije kompletan ni usaglašen, te da se propisi ne primjenjuju zbog čega nema ni velikog interesa investitora.
CAPITAL: Dejan Tovilović