BEOGRAD, Potrebna je monterna politika koja će spriječiti vještačko jačanje dinara, kažu ekonomisti.
Novi guverner Narodne banke Srbije trebalo bi da spovodi monetarnu politiku kojom će se spriječiti da se devizne rezerve koriste za vještačko jačanje domaće valute, ocijenili su ekonomisti.
“Trenutna vrednost dinara ne odgovara snazi domaće ekonomije niti podstiče izvoz, bez kojeg je nemoguć privredni oporavak”, rekao je profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu Miodrad Zec.
Profesor Zec je istakao da je bila greška što se centralna banka nije izborila da se veliki priliv deviza u godinama prije izbijanja ekonomske krize iskoristi za vraćanje spoljnih dugova, umjesto što je devize koristila za obaranje kursa, čime je podstican uvoz.
Profesor Megatrend Univerziteta u Beogradu Vladimir Vučković je rekao da centralna banka treba da nastavi da sprovodi politiku plivajućeg deviznog kursa, ali tako da tržište odredi cijenu domaće valute, bez intervencija iz deviznih rezervi kad guverner procjeni da je to neophodno.
“Ukoliko bi se održavala nerealna cena dinara uvoz bi se povećavao, a time i spoljni dug, što bi na duži rok dovelo do bankrota države”, upozorio je Vučković.
Vučković se založio i protiv jačanja uloge Savjeta NBS novim zakonom o centralnoj banci ističući da iako u većini zemalja u okruženju centralne banke imaju savjete sa spoljnim članovima koje bira skupština, to u Srbiji ne bi bilo dobro rješenje, jer bi postojala mogućnost da vlast to iskoristi na loš način.
On smatra da bi bilo opasno da se izmjenama Zakona o NBS predvidi osnivanje Savjeta guvernera koji bi imao veća ovlašćenja od sadašnjeg Savjeta NBS i čije članove bi predlagali ljudi iz vlasti i tako uticali na odluke centralne banke.
Ne “proćerdati” pare od Telekoma
Saradnik Ekonomskog Instituta u Beogradu Stojan Stamenković je preporučio NBS da ne dozvoli da se devize od prodaje Telekoma Srbije koriste u populističke svrhe, odnosno za sprječavanje rasta deviznog kursa.
On je istakao da postoji mogućnost da vlada najavljenu prodaju “Telekoma Srbija” iskoristi za nastavak djelovanja starog modela privređivanja zasnovanog na visokom prilivu kapitala iz inostranstva i da tako utiče na kurs, odnosno jačanje dinara.
Prema njegovim riječima, novi guverner bi poslije priliva novca od “Telekoma” trebalo da vodi politiku deviznih rezervi, tako da ne dođe do prevelikog jačanja dinara jer bi to loše uticalo na izvoz.
“Proteklih godina su potrošnja i zarade rasle mnogo brže nego bruto domaći proizvod”, naglasio je Stamenković i dodao da je za održiv rast domaće privrede neophodno da se u narednom periodu godišnje investira najmanje pet milijardi evra. Beta/ Tanjug