BANJALUKA, Javni dug RS na kraju prošle godine je činio 43,3 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP) RS, po čemu RS, prema kategorizaciji Međunarodnog monetarnog fonda (MMF), spada među nisko zadužene zemlje.
Prema podacima Vlade RS, javni dug RS na kraju prethodne godine iznosio je oko 3,77 milijardi KM, od čega se na dug republičkog budžeta odnosi 3,13 milijardi KM, na dug gradova i opština 354,8 miliona KM, te na dug fondova socijalne sigurnosti 283,9 miliona KM.
Zoran Tegeltija, ministar finansija RS, izjavio je da RS, prema kategorizaciji MMF-a, spada u nisko zadužene zemlje koje imaju javni dug do 48 odsto BDP-a. Kako dodaje, srednje zadužene zemlje imaju javni dug od 48 do 80 odsto BDP-a, dok kod visoko zaduženih država javni dug premašuje 80 odsto.
Najviši nivo javnog duga RS bio je 2005. godine kada je dostigao 58,7 odsto BDP-a, dok je najniži bio 2008. godine kada je iznosio 37,1 odsto BDP-a.
U Vladi RS priznaju da je u periodu svjetske ekonomske krize, odnosno od 2009. godine, evidentan rast učešća javnog duga u BDP-u, odnosno da je u protekle četiri godine povećan sa 39,8 na 43,3 odsto, odnosno za 3,5 indeksnih poena, ponajviše zbog dugova fondova PIO i zdravstvenog osiguranja.
Poređenja radi, u tom periodu je rastao i dug u Evropskoj uniji i to za 10,7 indeksnih poena, odnosno sa 74,6 odsto učešća u BDP-a iz 2009. godine na 85,3 odsto u prošloj godini.
S druge strane, ukupni dug RS na kraju prošle godine iznosio je 4,67 milijardi KM, sa čime je činio 53,6 odsto BDP-a. U ukupni dug RS, pored javnog duga, uključene su i obaveze javnih preduzeća i Investiciono-razvojne banke RS u iznosu od 898,8 miliona KM.
Rast ukupnog duga u protekle četiri godine je bio značajno veći od rasta javnog duga, odnosno 13,3 indeksnih poena, što je prije svega rezultat povlačenja kredita od strane javnih preduzeća saobraćajne infrastrukture i “Elektroprivrede RS”, kao i sredstava od strane Investiciono-razvojne banke RS koja su plasirana kao krediti privredi.
U RS je zakonski definisana gornja granica javnog duga u iznosu od 55 odsto BDP-a, dok je limit ukupnog zaduženja utvrđen na 60 odsto BDP-a.
U Vladi RS kažu da je u ovoj godini planirano servisiranje obaveza po osnovu spoljnog i unutrašnjeg duga u iznosu od 463,4 miliona KM ili 99,7 miliona više nego što je finansiranje, odnosno zaduživanje (u 2009. i 2010. godini zabilježeno znatno više zaduženje od servisa duga).
Ministar Tegeltija izjavio je nedavno da je zaduženje RS pod kontrolom i da nema problema u njegovom servisiranju.
On je rekao da je RS isplatila 250 miliona KM obaveza po osnovu stare devizne štednje, navodeći da ga zabrinjava stalni rast duga lokalnih zajednica od 10 do 14 odsto kojim je obuhvaćeno oko deset opština u RS.
“Zabrinjavajuće je da se veliki broj opština čiji javni dug nije tako visok susreće sa problemom servisa duga”, rekao je Tegeltija.
On je naveo slučaj grada Banjaluka, čiji dug iznosi 18 odsto, ali nema problema u njegovom servisiranju.
Nezavisne novine