BEOGRAD, Građanima Srbije je u procesu restitucije vraćena imovina vrijedna oko milijardu evra, a proces naturalne restitucije bi trebalo da bude završen do kraja ove godine.
Sljedeća faza je proces obeštećenja za onu imovinu koja nije mogla da se vrati u izvornom obliku.
Suočavanje s prošlošću je rečenica koju smo mnogo puta čuli u posljednjih petnaestak godina. Ipak, kako se čini, najsporije ide suočavanje sa prošlošću starom sedam decenija. Tada kada su nove vlasti samovoljno uzimale stanove, zgrade, prodavnice i fabrike. Tada osmogodisnja Mirjana Canic Dragojlovic posljednji put je prespavala u svojoj kuci u Vlajkovicevoj 6. aprila 1941. Četiri godine kasnije je njena porodica i formalno izgubila kuću.
“I od tada do sada je koriste vlasti. Mi, porodica, potražujemo u procesu restitucije sa željom da nam se zgrada vrati u naturi, jer se i u katastru ona vodi kao stambena zgrada, zgrada za kolektivno stanovanje”, kaže Mirjana.
Više sreće je bilo blizu pet hiljada porodica koje su dobile nazad svoje objekte, uz 1.700 hektara građevinskog zemljišta i skoro 10.000 hektara poljoprivrednog i šumskog zemljišta. Direktor Agencije za restituciju Srbije Strahinja Sekulić kaže da bi 2018. trebalo da počne isplata obeštećenja u formi obveznica na 12 godina.
“Radi se na izmeni zakona, evo treći put, naša ideja je bila da smanjimo iznos obeštećenja, ali da povećamo obim natuarlne restitucije. To je i za državu i za građane najbolje, jer novac je najvrednija roba i država ga u suštini nema“, kaže Sekulić.
Procjene govore da je vrijednost oduzete imovine oko 40 milijardi evra, a za sada su u restituciji najbolje prošle crkve i vjerske zajednice kojima je vraćeno ukupno oko 45 odsto površine traženih objekata i oko 65 odsto zemljišta, poljoprivrednog, građevinskog i šumskog. Mile Antić iz Mreže za restituciju ističe da je i za državu najjeftinije da što više imovine vrati u naturi.
“Otpori restituciji postoje, naročito kada su veliki objekti u pitanju, iako su oni mali, iako su to nekad bile porodične kuće, oni se danas tretiraju velikim zato sto su određene i kriminalne strukture, ali i političke strukture, zainteresovane za određene objekte, tako da u Beogradu imamo veliki broj primera gde se restitucija koči”, kaže Antić.
Danas je malo nasljednika i sve su stariji. B 92
