BANJALUKA, Zbog pada otkupa u BiH će se samo ove godine pojaviti tržišni viškovi od 40 do 45 miliona litara mlijeka, što će imati dugoročne posljedice u vidu drastičnog smanjenja broja muznih krava. Procjena je da će samo RS ostati bez 60 do 70 hiljada muznih krava, a najveću štetu pretrpjeće mala i srednja gazdinstva koja imaju do 20 muznih krava, ocijenio je za poslovni portal CAPITAL diplomirani inženjer poljoprivrede Risto Arsenović, predstavnik Asocijacije poljoprivrednih udruženja Semberije – APUS.
On je istakao da proizvodnja mlijeka drastično pada zbog niza faktora: nerentabilne ratarske proizvodnje, niske tehnološke opremljenosti farmi, nepovoljnog kreditiranja i tržišta mlijeka u okruženju i Evropi.
„Trenutno se u Republici Srpskoj muze od 100.000 do 110.000 krava sa nekom prosječnom mliječnosti oko 17 litara po grlu. Ako uzmemo da je taj prosjek u EU 25 litara po grlu, onda vidimo koliko je rasni sastav, kao i tehnološka opremljenost farme bitna za uspješnu proizvodnju mlijeka“, kaže Arsenović.
S obzirom na to da kukuruz čini čak 70% kompletne ishrane stoke, onda možemo dobiti i potpuniju sliku rentabilnosti mljekarstva u RS, naglašava Arsenović. Procjena je da se kukuruz u RS gaji na oko 135.000 hektara i da je prinos kukuruza mnogo manji nego u Evropi, ukoliko se izuzme Semberija i dio Lijevče polja koji imaju prinos približan evropskom. Zbog toga cijena mlijeka, kaže Arsenović, postaje znatno skuplja nego u okruženju, a samim tim se javlja i nemogućnost da se bude konkurentan u ovoj proizvodnji.
Opremljenost domaćih farmi je na znatno nižem tehnološkom nivou od farmi u okruženju, što je naročito izraženo kod malih i srednjih gazdinstava koja imaju pet do 10 muznih krava i koja nisu u mogućnosti da uvedu nove tehnologije u proizvodnju, kako bi se proizvelo mlijeko ekstra klase. Veliki problem su i sve starija populacija koja vode najveći broj malih i srednjih farmi.
„Kreditiranje mljekarstva, kao jedne od najznačajnijih grana u primarnoj poljoprivrednoj proizvodnji treba da bude po kamatnoj 3 – 4 % na godišnjem nivo, međutim, kod nas ta kamatna stopa ide od 8-15%“, ističe Arsenović.
I tržište, kao jedan od najznačajnih faktora u proizvodnji i prometu mlijeka, kaže Arsenović, stalno se mijenja, sve više je izloženo konkurenciji velikih korporacija koje diktiraju uslove i postavljaju svoja pravila igre. Evropska Unija, kao jedan od najznačajnijih proizvodača mlijeka u našem regionu je od prvog aprila ukinula klauzulu o ograničavajućim kvotama za sve proizvode od mlijeka u Evropskoj zajednici. Zbog toga je došlo do velikih turbulencije na tržištu mlijeka. S druge strane i sankcije EU prema Rusiji učinile su da zemlje van EU ne mogu biti konkurente u ovom sektoru. Zbog izvoznih premija, koje proizvodači mlijeka u EU ostvaruju, tehnološka opremljenost omogućava da mlijeko iz EU bude konkurentnije od domaćeg mlijeka, a sa druge strane, postavljanjem raznih necarinskih barijera smanjuje se mogućnost ulazka na tržište EU.
„Očigledno je da ćemo u ovoj godini imati značajne količine viškova domaćeg mlijeka, koje se nema gde plasirati. Sada imamo takvo stanje da je veliki broj mljekara otkazao otkup mlijeka od farmera koji nemaju ekstra klasu mlijeka“, ističe Risto Arsenović.
Izvor: CAPITAL
1 komentar
Molimo Vas da pročitate sledeća pravila prije komentarisanja:
Komentari koji sadrže uvrede, nepristojan govor, prijetnje, rasističke ili šovinističke poruke neće biti objavljeni. Nije dozvoljeno lažno predstavljanje, ostavljanje lažnih podataka u poljima za slanje komentara. Molimo Vas da se u pisanju komentara pridržavate pravopisnih pravila. Komentare pisane isključivo velikim slovima nećemo objavljivati. Zadržavamo pravo izbora i skraćivanja komentara koji će biti objavljeni. Mišljenja sadržana u komentarima ne predstavljaju stavove poslovnog portala CAPITAL.ba. Komentare koji se odnose na uređivačku politiku možete poslati na adresu [email protected]
Preuzeto sa APUS-a, lose ste prepisali. rec je da ce ostati do 70 000 muznih krava u Republici Srpskoj. Izvoran tekst APUS-a na Facebook.APUS
ZASTO JE PROIZVODNJA MLIJEKA U REPUBLICI SRPSKOJ TOLIKO NISKO PALA?
Proizvodnja mlijeka u svijetu a i kod nas prestavlja jednu od najznacajniji grana poljoprivrede. Ovde treba reci da se ratarska proizvodnja, ne moze se zamisliti bez stocarstva, tako da bi proizvodnja mlijeka mogla nazvati „teskom industrijom“ poljoprivrede. Koliko proizvodnja mlijeka u RS moze biti unosan posao za poljoprivrednike tj. farmera u danasnje vrijema kada je trziste mlijeka prestavlja najkonkurentni sektor primarne poljoprivrdne proizvodnje u svijetu?
Ovde cemo navesti nekoliko osnovnih faktora koji su uticali na pad proizvodnje mlijeka u Republici Srpskoj: ratarska proizvodnja, tehnoloska opremljenost farmi, kreditiranje i trziste mlijeka u Evropi i okruzenju.
Trenutno u Republika Srpska se muze od 100.000 do 110.000 krava sa nekom prosecnom mlijecnosti oko 17 lit. po grlu. Ako uzmemo da je taj prosek u EU 25 litara po grlu, onda vidimo koliko rasni sastav, kao i tehnoloska opremljenost farme je bitna za uspjesnu proizvodnju mlijeka. Ishrana muzni krava takode je bitan faktor koji se direktno odrazava na cijenu kostanja proizvodnje mlijeka, a sa druge strane i na trzisnu konkurentnost. Razvoj prije svega ratarske proizvodnje se moze mjeriti i uspjesnosti stocarstva u cijelini. Ako je neki Evropski prosek 1 HA po muznom grlu, gde kukuruz cini cak 70% cele ishrane onda mozemo dobiti potpunu sliku rentabilnost mljekarstva u RS. Procena je da se kukuruz u RS gaji na oko 135.000 HA, i da prinos tog kukuruza mnogo manji nego Evropski., ako se izuzme Semberije i dio Lijevca polja koji imaju neki priblizan prinos sa Evropskim. Porede toga, kukuruz se upotrebljava i za ishranu ostale stoke, zatim ima upotrebu i u industriji, pa se moze izvesti zakljucak da je neophodno uvesti znate kolicine kukuruza iz okruzenje. Zbog toga cijena mlijeka postaje znatno skuplja nego u okruzenju, a samim tim i nemogucnost da se bude konkurentan.
Gledajuci opremljenost nasih farmi i njihove poredenje sa farmama u okruzenju, mozemo navesti da smo tehnoloski na znatno manjem nivou nego okruzenje. Narocito je to izrazeno kod malih i srednjih gazdinstava koji imaju na farmi 5-10 muzni krava i koji nisu u mogucnosti da isprate sva tehnologije u proizvodnji kako bi se proizvelo mlijeko ekstra klase. Veliki problem su i staracka domacinstva koja cini velikih procenat malih i srednji gazdinstava.
Kreditiranje mljekarstva kao jednog od najznacajniji grana u primarnoj poljoprivrednoj proizovdnji treba da bude po kamatnoj 3-4 % na godisnjem nivo, medutim, kod nas ta kamatna stopa ide od 8-15 %. Sama mljekarska proizvodnja u zadnjih dvije decenije je imala toliki tehnolski napredak da izostanak investicija samo dve-tri godine dovodila je sve farme u podredeni polozaj i slabljenje konkurentske sposobnosti.
Trziste, kao jedan od najznacajnih faktora u proizvodnji i prometu mlijeka se stalno mijenja, sve vise je izlozeno konkurenciji i znacaju velikih korporacija koji diktiraju uslove i postavljaju pravila igre. Evropska Unija kao jedan od najznacajniji proizvodaca mlijeka u nasem regionu je od 1. aprila ukunila klauzulu o ogranicavajucim kvotama za sve proizovda mlijeka u zajednici. Zbog toga je doslo veliki turbulencije na trzistu mlijeka, kao i sankcije EU prema Rusiji su ucinile da zemlje van EU ne mogu biti konkurente u ovom sektoru. Zbog izvoznih premija koji proizvodaci mlijeka EU ostvaruju, tehnoloske opremljenosti omogucavaju da mlijeko iz EU bude konkurentnije od domaceg mlijeka, a sa druge strane, postavlajnje raznih necarinski barijera smanjuje se mogucnosti ulazka na trziste EU.
Zakljucna rijec se moze izvesti, da ce ove godine biti znacajna kolicina viskova domaceg mlijeka koje nema gde se plasirati. Sad imamo stanje da je veliki broj mljekara otkazao otkup mlijeka od farmera koji nemaju ekstra klasu mlijeka. Procena je da ce biti viska izmedu 45-40 miliona litera mlijeka u BiH u 2015 godini. Na osnovu ovi iznjeti cinjenica, doce do smanje muznih krava, procena da ce ostati izmedu 60-70 hiljada muzni krava u RS. Da ce najvecu stetu pretpjeti mala i srednja gazdinstva koja imaju do 20 muznih krava. Takode, predvidanje da ce ostati par stotina velikih farmi koji ce u buducnosti snadbjedjeti trziste BiH mlijekom.