BEOGRAD – Na Drugom vazduhoplovnom samitu jugoistočne Evrope predstavljen je prvi srpski pseudo-satelit visokog plafona leta (HAPS) nazvan “Pupin”.
Riječ je o letjelici super lake konstrukcije i mase od 120 kilograma, sa rasponom krila od 25 metara.
Letjelica će krstariti na visini od 20.000 metara, dok je trajanje leta predviđeno na oko 36 mjeseci. “Pupin” proizvodi energiju za let putem solarnih ćelija.
“Namjena letelice je let dugog trajanja u srednjem nivou stratosfere, gdje funkcioniše kao komunikaciona stanica, pokrivajući odabranu oblast u radijusu od 60 kilometara. Letjelica ima primjenu u osmatranju, ranom upozoravanju, primjene u meteorologiji, agrikulturi, prenos signala 5G, Wi-Fi internet signala, HDTV i ostalo”, navodi se u promotivnoj fotografiji letelice “Pupin”, koju je konstruisala srpska firma “Kompozit tehnolodži tim” (CTT).
Razlog što se ovakve letjelice zovu pseudo-sateliti je taj što lete na mnogo manjim visinama nego sateliti, ali upravo zbog toga imaju mogućnost da manji region pokrivaju efikasnije.
Za lansiranje HAPS bespilotnih letjelica potrebno je značajno manje novčanih sredstava, a vremenski, mogu se znatno brže lansirati nego sateliti u Zemljinoj orbiti. Još jedna bitna razlika je to što je HAPS letjelice moguće prizemljiti zbog održavanja, što sa satelitima u orbiti nije moguće.
O letjelici je pisao i poznati britanski magazin o vojnim pitanjima “IHS Džejns”.
“Mi smo jedna od samo pet kompanija širom svijeta koje trenutno rade na razvoju HAPS-a i nadamo se da ćemo uskoro početi sa testiranjem našeg sistema, kako bismo dokazali koncept i nastavili sa razvojem modela koji će naslijediti ”Pupina’”‘, rekao je glavni izvršni direktor CTT i inženjer aeronautike, Petar Matunović.
On je dodao da kompanija CTT traži pouzdane partnere iz avio-industrije kako bi pojačali rad na “Pupinu” i druga dva projekta kompanije, bespilotnim letjelicama “NT155” i “NT161” (NT su inicijali, kojima CTT odaje počast slavnom srpskom naučniku Nikoli Tesli).
“NT155” je bespilotna letjelica srednjeg plafona leta i duge održivosti u vazduhu (MALE), a konstruisana je od kompozitnih materijala, što letjelici omogućava da ima kompleksan aerodinamički oblik i malu težinu, uz veliku strukturalnu jačinu potrebnu za instaliranje podvesnih tačaka za kačenje oružja ili spoljnih rezervoara za gorivo, piše “IHS Džejns”.
Samit avijacije jugoistočne Evrope (SEAS) održan je u Beogradu 8. i 9. marta.
B92
