BANJALUKA, U Republici Srpskoj danas će početi novi model poslovne registracije, odnosno jednošalterski sistem, tako da će za poslovnu registraciju biti dovoljna najviše tri, umjesto dosadašnjih 23 dana.
Za privredne subjekte ovom reformom smanjen je broj procedura, kao i troškovi početka poslovanja za nekoliko puta, zavisno od pravne forme registrovanog subjekta.
Kod najjednostavnijih formi, kao što je jednočlana DOO sa minimalnim propisanim kapitalom /kada je osnivač fizičko lice/ ovaj iznos će biti oko 100 KM, a do sada je bio 1.130 do 1.532 KM /sa registracijom spoljnotrgovinske djelatnosti/, saopšteno je iz Biroa Vlade Republike Srpske za odnose s javnošću.
Reforma je korisna za Republiku Srpsku, jer se njome uspostavlja jedinstveni registar poslovnih subjekata, dok trenutno postoje tri različita registra, sudski, poreski i statistički.
“Uz ostale registre koji se vode u APIF-u, omogućava detaljnije praćenje životnog ciklusa naših privrednih subjekata od nadležnih institucija, što stvara pretpostavke za novi analitički pristupu procesu izrada programa podrške privredi i predlaganja mjera značajnih za revitalizaciju privrede Republike Srpske”, ističe se u saopštenju.
Ostali registri koji se vode u APIF-u su jedinstven registar računa poslovnih subjekata, registar finansijskih izvještaja, registar poljoprivrednih gazdinstava, registar javnih preduzeća, registar boniteta privrednih subjekata i drugi.
Reformom se poboljšava rang Republike Srpske u izvještajima koji prate uslove poslovanja. Tako, na primjer, prema izvještaju o poslovanju “Duin biznis” /Doing Business/ koji prati poslovanje u 22 grada jugoistočne Evrope, početak poslovanja jedna je od komponenti kojom se mjeri poslovna klima, a pojedine zemlje su svoj rejting poboljšale za 40 mjesta samo malim pomacima – na primjer ukidanjem minimalnog osnivačkog kapitala – u ovoj oblasti.
Ovom reformom biće stvorene pretpostavke za kvalitetnu prezentaciju i razmjenu podataka iz jedinstvenog registra poslovnih subjekata Republike Srpske u sistemu privrednih registara EU.
“Ovim bi se vodilo računa i o direktivi EU kojom se propisuje razmjena podataka među zemljama članicama iz privrednih registara, što je još jedan od razloga da se već sad osigura registar koji bi u budućnosti mogao odgovoriti ovim zahtjevima”, ističe se u saopštenju i dodaje da sve ovo dovodi do povećanja konkurentnosti Republike Srpske.
Cilj reforme, između ostalog, je stvaranje pretpostavki za jednostavan i jeftin početak poslovanja mladim ljudima koji nemaju kapital, ali imaju ideje. Zbog toga je i minimalni osnivački kapital smanjen sa 2.000 KM na jednu KM, a budžet se odrekao sudskih i amdinistrativnih taksi kod prve registracije.
“Da bi se olakšao sistem registracije i smanjili troškovi, čine se i napori da sistem bude što transparentniji i jednostavniji. Tako će, na primjer, za jednočlani DOO prijedlog forme osnivačkog akta biti objavljen na sajtu APIF-a. Na taj način lica sama mogu sročiti svoj osnivački akt i smanjiti troškove obrade osnivačkih akata”, navodi se u saopštenju.
Od danas počinje da funkcioniše testna faza jednošalterskog sistema registracije poslovanja koja podrazumijeva da se zainteresovano lice za registraciju poslovnog subjekta, nakon notarske obrade ili ovjere osnivačkog akta obraća samo jednoj instituciju, i to APIF-u u poslovnim jedinicama u Banjaluci, Prijedoru, Gradišci, Doboju, Modriči, Bijeljini, Zvorniku, Istočnom Sarajevu, Sokocu, Trebinju i Foči.
APIF će, umjesto ove stranke, obavljati komunikaciju sa nadležnim sudom, Poreskom upravom i obavljati poslove razvrstavanja poslovnog subjekta po djelatnostima. Po uredno zaprimljenom zahtjevu za registraciju, kompletan postupak se mora okončati za tri radna dana.
“Praktično, to bi značilo da APIF služi kao tehnički servis za prikupljanje i distribuciju podataka, te obavljanje svih potrebnih radnji umjesto podnosioca zahtjeva za registrovanje privrednog subjekta”, navodi se u saopštenju i dodaje da će sistem biti uvezan i sa Inspektoratom Republike Srpske, u narednim fazama.
Propisi koji tretiraju smanjenje troškova otpočinjanja poslovanja stupili su na snagu 1. septembra, a neke od novina su da je obavezan minimalni osnivački kapital za DOO smanjen sa 2.000 KM na jednu KM.
Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o sudskim taksama, ukinuta je taksa za prvo osnivanje, kao i upisa dijelova privrednog društva ili drugog subjekata upisa, što pozitivno utiče na ukupne troškove osnivanja smanjujući ih u značajnoj mjeri /na primjer, raniji iznos od 500 do 800 KM sada je nula KM/.
Ukinute su administrativne takse i smanjene su notarske naknade. Za jednočlana DOO sa minimalnim propisanim kapitalom, osnivačka akta samo se notarski ovjeravaju, pa ovaj trošak umjesto 351 KM iznosi 3,5 KM odnosno 45 KM, zavisno da li je u pitanju fizičko ili pravno lice.
Umanjen je opšti minimum notarske usluge za 200 bodova /1 bod=0,50KM/, koja se odnosi na notarsku obradu osnivačkih akata privrednih društava, ustanova i ostalih poslovnih subjekata koji se osnivaju /umjesto 600 bodova = 300KM+PDV, naknada je sad 400 bodova = 200KM+PDV/.
Takođe, Zakonom o sudskim taksama je propisano da se za izvode iz sudskog registra ili drugih javnih knjiga koje vodi sud, ako se izdaju na zahtjev stranke, značajno smanjuju takse.
Tim zakonom je predviđeno da usklađivanja pravnih formi koje proizilaze iz prilagođavanja novih propisima nisu trošak poslovnoj zajednici, što je jedna od mjera Ekonomske politike za ovu godinu.
Napravljena je i detaljna ekonomska analiza priliva u budžet po osnovu sudskih i administrativnih taksi na osnovu registracije privrednih subjekata u prethodnih 30 mjeseci.
Procjena je da će ovi gubici biti nadoknađeni osnivanjem novih subjekata i njihovim daljim poslovanjem. Svjetska praksa pokazuje da je nakon ovakvih reformi broj novoregistrovanih subjekata povećan za 10 odsto.
Registracija zanatsko-preduzetničke djelatnosti ostaje u lokalnim zajednicama, ali je i ovaj proces pojednostavljen paketom zakona, usvojenih u julu 2013. godine.
Postupak registracije značajno je pojednostavljen izmjenama Zakona o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti i odvijaće se brže i uz manje troškove.
Izmjenama Zakona o administrativnim taksama propisana maksimalna administrativna taksa za registraciju preduzetničke djelatnosti na lokalnom nivou je do 30 KM. Time se ovi troškovi ujednačavaju u lokalnim zajednicama.
Izmjenama zakona o trgovini, o ugostiteljstvu i o turizmu predviđeno je dodatno smanjenje vremena, procedura i troškova za poslovnu zajednicu, prilikom registracije poslovanja iz ovih grana.
Reformom je predviđeno i da lokalne zajednice podatke o registrovanoj zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti dostavljaju APIF-u, čime se registar privrednih subjekata upotpunjuje i ovom grupom podataka.
Nadležne institucije Vlade Srpske su tokom oktobra organizovale obuke, odnosno sastanke sa lokalnim zajednicama kako bi ojačale saradnju na ovom planu.
Zahtjeve koji su predati nadležnim privrednim sudovima prije 1. decembra 2013. godine i dalje će obrađivati privredni sudovi.
Zahtjevi upućeni Republičkom zavodu za statistiku, a odnose se na klasifikaciju djelatnosti, i dalje će se obrađivati u APIF-u.
Od 1. decembra počela je testna faza čiji je cilj da korisnicima usluga osigura smanjene troškove, vrijeme i procedure za početak poslovanja.
Tokom iduće godine radiće se i na stvaranju uslova za funkcionalnu primjenu elektronske prijave zahtjeva putem interneta, odnosno “onlajn” registracija poslovnog subjekta i postupno funkcionisanje registra privrednih subjekata, navodi se u saopštenju.
Očekuje se i niz dodatnih prilagođavanja započetih aktivnosti potrebama, kako poslovne zajednice, tako i institucija. Srna
