BANJALUKA – Uprkos nestabilnoj političkoj situaciji i neizvjesnosti sprovođenja reformi, BiH je prošle godine uspjela neznatno povećati nivo direktnih stranih ulaganja, pokazuju podaci Centralne banke BiH.
Naime, prema ovim podacima, u prvoj polovini prošle godine zabilježena su 232 miliona maraka direktnih stranih investicija, dok je u istom periodu 2017. godine zabilježeno 229 miliona.
Poređenja radi, od 2004. do 2018. godine godišnji prosjek direktnih stranih ulaganja iznosio je nešto manje od pola milijarde maraka. Najviše direktnih stranih ulaganja je bilo 2007. godine od 2,6 milijardi maraka, a najmanje 2015. godine od 41 milion maraka. Podsjećamo da je 2007. na ukupna ulaganja uticala i prodaja dijela vlasništva nad “Telekomom Srpske”.
S obzirom na to da su, prema podacima Agencije za promociju stranih ulaganja BiH, direktne strane investicije tokom cijele 2017. godine iznosile 398 miliona maraka, može se očekivati da će, kada pristignu podaci za cijelu 2018. godinu, iznos biti veći od ulaganja u 2017.
Zanimljivo je, međutim, da iznos direktnih stranih investicija varira iz godine u godinu. Tako je, primjera radi, 2010. i 2012. godine iznos investicija bio po 307 miliona maraka, 2011. godine 357 miliona, a samo dvije godine kasnije iznos je pao na 208 miliona. Naredne, 2014. godine iznos je bio najveći u zadnjih desetak godina, s ukupno 415 miliona, da bi naredne dvije godine cifra značajno pala pa je tako 2015. uloženo 326 miliona, a 2016. godine 288 miliona.
Rade Šegrt, urednik portala Udruženja ekonomista SWOT, kaže da se na osnovu ovih podataka ne može dati tačna ocjena stanja investicija u BiH jer nisu razvrstani po vrstama investicija.
“Međutim, iz podataka koje ste prezentovali može se veoma jasno videti da je ukupan nivo investicija u BiH na nivou jedne godine toliko mali da jedna malo veća investicija može da značajno utiče na ukupne podatke. Recimo, imate neku investiciju od nekoliko desetina miliona dolara i ako se ta investicija realizuje u toku godine – ona vam može dati utisak da je došlo do skoka ukupnih investicija, ili ako iz nekog razloga izostane, može se steći utisak da su investicije naglo opale”, kaže Šegrt za “Nezavisne”.
Poređenja radi, Srbija je u samo četiri mjeseca prošle godine ostvarila direktnih stranih investicija u visini od skoro milijardu evra.
Prema podacima Agencije za promociju stranih ulaganja, od maja 1994. do decembra 2016. u BiH je uloženo ukupno oko 14 milijardi maraka. Najviše je uložila Austrija – 2,8 milijardi, zatim Hrvatska oko 2,2 milijarde, pa Srbija dvije milijarde. Slovenija je uložila oko milijardu, zatim Holandija 720 miliona pa Rusija 680 miliona. Njemačka je uložila oko 620 miliona, Italija 600, Švajcarska oko 550, a Ujedinjeno Kraljevstvo oko pola milijarde.
Ratko Kovačević, portparol Uprave za indirektno oporezivanje BiH, kaže za “Nezavisne” da BiH stimuliše strane investicije na način da se poreskom obvezniku odbije ulazni porez na dodanu vrijednost za nabavku dobara i usluga koje su direktno povezane sa procesom proizvodnje.
“Na takav način država stimuliše dolazak stranih investicija u BiH, a sasvim je logično da će se nakon pokretanja poslovnih procesa to pozitivno odraziti i na prikupljanje prihoda po osnovu PDV-a”, rekao je Kovačević.
On je dodao da je definisano i oslobađanje od plaćanja uvoznih dažbina za opremu koja predstavlja ulog stranog investitora.
“To se odnosi na stalna sredstva za obavljanje registrirane djelatnosti i njihovi rezervni dijelovi, uređaji i dijelovi uređaja za zaštitu čovjekove sredine, sredstva za zaštitu na radu i ličnu zaštitu, materijal za izgradnju i popravak građevinskih objekata za obavljanje djelatnosti”, rekao je Kovačević.
Iznos direktnih stranih investicija
- 307 miliona
- 357 miliona
- 307 miliona
- 208 miliona
- 415 miliona
- 326 miliona
- 288 miliona
Najveća ulaganja od maja 1994. do decembra 2016.
2,8 milijardi Austrija
2,2 milijarde Hrvatska
2 milijarde Srbija
1 milijarda Slovenija
720 miliona Holandija
680 miliona Rusija
620 miliona Njemačka
600 miliona Italija
550 miliona Švajcarska
500 miliona Ujedinjeno Kraljevstvo
Nezavisne novine
