BANJALUKA, U čak 24 opštine u Srpskoj broj penzionera premašio je broj radnika, a situaciju koliko-toliko popravljaju gradovi i neke razvijenije opštine u kojima brojke idu u korist zaposlenih.
Problem lošeg odnosa radnika i penzionera najizraženiji je u Nevesinju gdje je broj penzionera nadmašio broj zaposlenih za 999, a ništa bolja situacija nije ni u Bileći u kojoj penziju prima 885 ljudi više nego što ih dobija platu. Drastično veći broj penzionera nego radnika je i u Novom Gradu, Bratuncu i Ljubinju.
S druge strane, lokalne zajednice koje imaju veći broj radnika od penzionera predvode Banjaluka, Bijeljina, Doboj i Derventa. Među rijetkim opštinama koje se mogu pohvaliti dvostruko većim brojem radnika od penzionera su Laktaši, Gacko, Kotor Varoš, Ugljevik i Srebrenica.
Prema podacima Fonda PIO RS, ček je u aprilu primilo 204.339 penzionera, dok Poreska uprava RS raspolaže brojem od 280.630 radnika za koje su poslodavci redovno uplaćivali doprinose za penzijsko-invalidsko osiguranje. Odnos broja penzionera i radnika u Srpskoj skoro se izjednačio, a stručnjaci upozoravaju da bi ovaj omjer trebalo da bude bar 1:3 u korist radnika kako bi penzijski sistem bio održiv.
Loš odnos negativno utiče i na penzionere koji primaju niske penzije i na privredu koja je opterećena nametima.
Predsjednik Udruženja penzionera RS Rade Rakulj kaže da je urušavanje penzijskog sistema Srpske počelo u poslijeratnom vremenu, jer su penzionisanjem mladih ljudi bez valjanog osnova rješavani socijalni problemi pa je u mnogim opštinama broj invalidskih veći od broja starosnih penzija.
– Dobri zakoni i njihovo dosljedno sprovođenje značajno bi popravili trenutno stanje. Problem je što još penzionišemo mlade oficire i podoficire – kaže Rakulj i naglašava da bi u jedinstvenom društvu kakvo je naše, gdje su penzije i lični dohoci međusobno uslovljeni, isplata penzija uskoro mogla biti pod znakom pitanja.
Ekonomisti podsjećaju da je u bivšoj Jugoslaviji u prosjeku 3,1 radnik finansirao jednog penzionera.
– Vlada RS ne čini ništa kako bi stvorila ambijent za samozapošljavanje i otvaranje novih radnih mjesta na konto prirodnih resursa. Osuđeni smo na finansiranje penzijskog sistema iz budžeta RS, koji se dodatno oporezuje od strane onih koji još dobro posluju – smatra ekonomista Zoran Pavlović.
On je istakao da bi situacija mogla biti još teža ukoliko se nastavi sa trenutnim tempom zaduživanja.
– Postoji opasnost da ostanemo bez dobrog dijela malog biznisa ukoliko ne budu stvoreni uslovi za novo investiranje i zapošljavanje – kaže Pavlović i naglašava da je sistem u kome jedan radnik finansira jednog i više penzionera apsolutno neodrživ.
Prema podacima Fonda PIO, prosječna aprilska penzija u Srpskoj iznosila je 342 KM. Najveći prosjek od 382,93 imaju penzioneri u Istočnom Novom Sarajevu, a najniži od 251 KM u Kostajnici. Najveća penzija u iznosu od 1.792,01 KM isplaćena je u Banjaluci. Glas Srpske
