TREBINJE – Otkako je osnovana krajem februara 2021. godine, firma “Protect security” iz Trebinja dobro je razradila posao. Prema javno dostupnim podacima, za godinu i po, ova firma je sa javnim sektorom ugovorila poslove vrijedne skoro pola miliona maraka.
Neki od tendera, pokazalo je istraživanje “Direkta”, slučajno ili ne, pogodovali su baš firmi “Protect security”. Samo sa Hidroelektranama na Trebišnjici (HET) do danas “Protect security” je ugovorio poslove u vrijednosti od oko 428.000 maraka bez PDV-a. Od devet tendera sa HET-om pet ih je sklopljeno direktnim sporazumom.
Firma je sarađivala i sa Elektro-Hercegovinom, na tenderu od 40.000 maraka, Elektroprivredom Republike Srpske (ERS) te Gradom Trebinjem.
Vlasnik firme, koja obavlja djelatnost privatne zaštite, je Aranđel Petrović, osoba koja je, tvrde izvori “Direkta” , bliska Luki Petroviću, generalnom direktoru Elektroprivrede Republike Srpske (ERS) i generalnom sekretaru SNSD-a. Aranđel Petrović je za direktorku u firmi postavio svoju sestru.
Spisak poslova koje je firma “Protect security” ugovorila sa javnim sektorom – iznosi su bez PDV-a (Izvor: PJN i Akta)
Tender za firmu početnicu
Prvi posao, prema javno dostupnim podacima, vrijedan skoro 65.000 maraka, “Protect security” dobio je već četiri mjeseca nakon osnivanja. Tender nije postavljao visoke uslove, pa ga je i firma početnica, poput ove, lako mogla dobiti.
Naime, za posao “fizičkog obezbjeđenja objekta brane Grančarevo” iz 2021. godine, najbolji ponuđač je bio “Protect security”. Prema javnom pozivu, dovoljno je bilo, između ostalog, da je firma registrovana za djelatnost koja se traži u tenderu.
Međutim, ove godine, u pozivu za “obezbjeđenje objekta brane Grančarevo” HET je povećao obim poslova, podigao cijenu, sa prošlogodišnjih 65.000 maraka na 180.000 maraka, ali i pooštrio ili prilagodio uslove.
U pozivu za obezbjeđenje brane Grančarevo iz 2021. godine HET je tražio jednog naoružanog radnika obezbjeđenja koji će dežurati svakim danom, 24 časa. Ove godine, HET će platiti dva takva radnika te usluge korištenja mobilno-patrolne službe, što bi podrazumijevalo povremene intervencije na objektu brane Grančarevo.
Budući da je “Protect security” do sada već sakupio dovoljno referenci, HET se više nije zadovoljavao time da firma koja će obezbjeđivati branu samo bude registrovana za datu djelatnost, već je trebalo da ima i jedan ugovor u posljednjoj godini za slične poslove, najmanje vrijednosti 60.000 maraka. “Protect security” je, zahvaljujući ugovoru iz 2021. godine, ispunjavao taj uslov, pa su ove godine sklopili ugovor na iznos koji je samo 100 maraka niži od procijenjenog – 179.900 maraka.
Radnici “Protect security” bili su prisutni i na koncertu Šaka Polumente, koji je SNSD organizovao u junu u Trebinju, u lokalu Malibu beach bar, koji se dovodi u vezu sa Draganom Kneževićem, osobom odranije dobro poznatoj policiji. Iako nismo pronašli zvanične tragove o saradnji, logo “Protect security” firme našao se i na Krajiškoj kući u Trebinju, kojom gazduje Agrarni fond Grada Trebinja.
I ribnjak je naš
Na sličan način kao sa branom Grančarevo, odvijao se posao dodjele ugovora za “održavanje i obezbjeđenje ribnjaka Jazina”. Aranđelu Petroviću u tome je dobro išlo i prošle i ove godine.
Prošle godine na tenderu za “održavanje i obezbjeđenje ribnjaka i građevinske laboratorije”, najbolji ponuđač, firma Aranđela Petrovića, sa HET-om je sklopila posao u vrijednosti od skoro 65.000 maraka.
Na ovom tenderu ponuđači se nisu trebali previše dokazivati. U dijelu ocjene tehničke i profesionalne sposobnosti, ponuđači su trebali da dostave “dinamički plan rada izvršenja predmetnih usluga sa dinamikom izvođenja”, koji bi pokazao sposobnost da će posao obaviti kvalitetno i u roku, te relevantno rješenje koje je izdalo nadležno Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP).
Ovogodišnji tender, vrijedan 90.000 maraka, naziva “obezbjeđenje i održavanje ribnjaka Jazina”, je, za razliku od lanjskog, imao zahtjevnije uslove. U prethodno navedenom dijelu, pored dinamičkog plana rada i rješenja iz MUP-a, od ponuđača je tražen ugovor za slične ili iste poslove u najmanjoj vrijednosti od 60.000 maraka, a koje je realizovao u posljednjoj godini (ili od datuma registracije, ako je ponuđač registrovan prije manje od godinu dana). Zahvaljujući prošlogodišnjem ugovoru, “Protect security” je ispunio te uslove i sklopio posao na iznos od 89.920 maraka, što je za oko 25.000 maraka više nego lani.
Koncert Šaka Polumente u Trebinju (Foto: SNSD Trebinje)
Šta je bilo prije?
Dok se na poslovnoj sceni nije pojavio “Protect security” poslove objezbjeđenja ribnjaka te brane Grančarevo, HET je po sličnom principu ugovarao sa drugim firmama i to mahom onima u kojima je radio ili će tek raditi Aranđel Petrović.
Primjera radi, na tenderu iz 2019. godine za “obezbjeđenje ribnjaka i građevinske laboratorije”, procjenjene vrijednosti 50.000 maraka, od ponuđača je traženo da dostavi minimum 20 validnih rješenja izdatih od strane MUP-a za obavljanje poslova fizičkog obezbjeđenja, a radi povremenog angažovanja minimum 20 radnika fizičkog obezbjeđenja koji bi obilazili teren po potrebi. Te godine, između ostalog, HET je tražio realizovane ugovore u prethodnoj godini, za iste ili slične poslove u vrijednosti od 45.000 maraka. Taj posao dobila je firma “Alpha security”. Rukovodilac poslovnice ove firme u Trebinju, prema saznanjima našeg portala, bio je Aranđel Petrović.
Sljedeće, 2020. godine, posao “obezbjeđenja ribnjaka i građevinske laboratorije”, vrijedan oko 65.000 maraka, u julu je dobila novoosnovana firma koja je opet bila povezana sa Aranđelom Petrovićem – “AS security”.
Prema podacima iz Službenog glasnika, Aranđel Petrović je rješenjem od 7. septembra 2020. i zvanično imenovan kao lice ovlašteno za zastupanje Poslovne jedinice “AS security” u Trebinju.
HET je i te godine mijenjao uslove. Naime, više mu za taj posao nije trebalo 20, već su tražili minimum tri validna rješenja izdata od strane MUP-a za minimum tri radnika za potrebe povremenog obilaska terena. Nisu im bili potrebni ni prethodno realizovani ugovori, a i zašto bi, kada je “AS security” osnovan u februaru 2020. godine, dakle, nekoliko mjeseci prije objave tog poziva.
Iste godine, firma “AS security” dobila je i posao fizičkog obezbjeđenje objekta brane Grančarevo, vrijedan skoro 65.000 maraka.
Inače, i “AS security” je prvi posao dobio netom po osnivanju. Naime, prema podacima portala Akta, “AS security” je osnovan 6. februara 2020. godine, samo četiri dana prije nego što će Elektro-Hercegovina raspisati tender, na kome će “AS security” biti najpovoljniji ponuđač. Ova firma je ponudu za prvi posao Elektro-Hercegovini dostavila već 28. februara, da bi kao najbolji i jedini ponuđač sklopili ugovor na skoro 28.000 maraka.
Iz ovih tendera vidljivo je kako su za iste ili slične poslove pojedini uslovi u pozivima mijenjani iz godine u godinu, u zavisnosti od toga koga je ugovorni organ želio da izabere.
Postupci nabavki spomenuti u tekstu obavljani su u skladu sa Aneksom II dio B, koji podrazumjevaju sklapanje poslova koji se, između ostalog, odnose za zaštitarsku djelatnost.
Urednik portala “Pratimo tendere” Slobodan Golubović pojasnio je za “Direkt” da je u pitanju postupak dodjele ugovora koji je uređen posebnim Pravilnikom i da postoje značajne razlike u proceduri u odnosu na redovne postupke javnih nabavki.
“Primarno treba istaći da je ovaj postupak znatno manje transparentan od otvorenog postupka ili konkurentskog zahtjeva, jer se, umjesto na Portalu javnih nabavki, pozivi za dostavljanje ponuda objavljuju na internet stranicama ugovornih organa koje su u većini slučajeva neuredne i nepregledne, te se dostavljaju putem poštanske ili elektronske komunikacije na najmanje tri adrese”, kaže Golubović.
Slobodan Golubović (Foto: pratimotendere.ba)
Komentarišući konkretan slučaj u kome je ugovorni organ često mijenjao uslove u pozivima kako bi se određena firma mogla javiti na poziv, pa čak i kad je pitanju tek osnovana firma, Golubović kaže da je veoma indikativno to što su u godini osnivanja nove firme na tenderu postavljeni najniži mogući kriterijumi kako bi predmetna firma bila konkurentna i dobila značajnu referencu za buduće poslove.
“Postavlja se pitanje šta se desilo sa velikim igračima u oblasti privatne sigurnosti kojima je ovaj posao izmakao? Da li se ovdje radi o tzv. koluziji, odnosno prethodnom dogovoru između ponuđača da se jedni drugima ne miješaju u posao, te da li u tome učestvuje i sam ugovorni organ”, zapitao se Golubović i pojasnio da se ugovorni organi, s jedne strane, kroz tenderske dokumente, obično trude da onemoguće učešće firmama koje su tek osnovane, upravo zbog toga da bi izbjegli rizike u vezi sa uspješnim izvršenjem posla, dok, s druge strane, često svjesno pogoduju takozvanim ”tradicionalnim ponuđačima”.
Dobro upućen izvor “Direkta” kaže da su ovakvi i slični poslovi često sklapani sa onima koji su bili spremni da izvlačenjem javnog novca podmire isključivo lične interese pojedinaca.
“Nisu tu u pitanju stranački interesi, već isključivo lični interesi”, kaže izvor.
Komentar o spornim poslovima mejlom smo zatražili i od HET-a, ali do objave ovog teksta nismo dobili odgovor.
Upit smo poslali i firmi “Protect security”, od koje, takođe, još uvijek nije stigao odgovor.
Direkt
