BANJALUKA, U strukturi voćarske proizvodnje u Republici Srpskoj najviše je zastupljena jabuka, pa zatim šljiva, rekla je šef Zavoda za voćarstvo i vinogradarstvo Poljoprivrednog instituta Srpske Nada Zavišić.
Zavišićeva je istakla da je jabuka po intenzitetu proizvodnje na znatno većem nivou u odnosu na šljivu, a da su druge voćne vrste, za koje postoje povoljni agroekološki uslovi, malo zastupljene u zasadima voća – trešnja, višnja, kajsija.
Ona je dodala da se tržište Srpske ovim vrstama voća uglavnom snabdijeva uvozom.
“U strukturi ovogodišnjeg prinosa voća vrlo malo je plodova ekstra i prve klase, a oštećenja od visokih temperatura na plodovima jabuke dodatno su smanjila kvalitet plodova, njegovu transportabilnost i skladišnu sposobnost”, naglasila je Zavišićeva.
Ona je napomenula da je sorta šljive “čačanska rodna” lošije podnijela nedostatak vlage u odnosu na druge sorte sličnog vremena sazrijevanja, kao što su “čačanska najbolja” i “stenlej”.
Zavišićeva je podsjetila da je loš prinos voća rezultat nepovoljne godine za voćarsku proizvodnju, koja je na samom početku, tokom zime, pretrpjela ogromne štete od niskih temperatura, a i kasnih mrazeva u proljeće.
“Stepen oštećenja od izmrzavanja pupoljaka i cvjetova različit je u zavisnosti od voćne vrste i sorte, položaja i kondicionog stanja zasada. Problemi visokih temperatura i nedostatka padavina tokom ljeta dodatno su pogoršali kvalitet plodova u zasadima gdje su štete od mraza bile manje”, objasnila je Zavišićeva.
Prema njenim riječima, kraj jeseni je znak za voćare da je vrijeme podizanja novih višegodišnjih zasada, kao i da se sadnice voća mogu saditi tokom cijelog perioda mirovanja voćaka.
Ona je dodala da su nepovoljni uslovi za sadnju kada je previše vlažno, kada postoji snježni pokrivač i temperature vazduha ispod deset stepeni Celzijusa, te je preporučila da se sadnja voćki odradi što ranije, iako se mogu saditi i u proljeće.
Kao prednosti jesenje sadnje Zavišićeva je navela činjenicu da sadnice, posađene u jesen, na vrijeme kreću sa vegetacijom u proljeće, da se u zemljištu nakupe rezerve vlage za narednu vegetaciju, te da je izbor voćnih sadnica kvalitetniji i raznovrsniji prema vrstama i sortama voća.
Ona je upozorila da za podizanje novih zasada proizvođači treba da od provjerenih i poznatih proizvođača koriste sadni materijal, koji je propisno obilježen etiketom na kojoj su navedeni podaci o voćnoj vrsti, sorti, podlozi, nazivu proizvođača i brojem sertifikata koji je izdala ovlaštena kontrolna institucija.
“Sadnice treba da su propisno utrapljene da bi se očuvao kvalitet korjenovog sistema koji je bitan za prijem sadnog materijala. Najbolje je uzimati sadni materijal direktno u rasadniku gdje je i proizveden, jer se tako uspostavlja povjerenje između proizvođača i kupca voćnih sadnica”, rekla je Zavišićeva.
Pored sadnje novih voćaka, ona je preporučila da u postojećim zasadima voća treba iskoristiti povoljne vremenske prilike i obaviti đubrenje sa stajnjakom i prihranu sa kompleksnim mineralnim đubrivima, kao i prskanje voćaka sa sredstvima na bazi bakra.
U rasadniku Poljoprivrednog instituta Republike Srpske poljoprivredni proizvođači mogu naći kvalitetnu ponudu voćnih sadnica različitih sorti jabuke, kruške, šljive, breskve, kajsije, dunje, mušmule i trešnje. Srna
