BANJALUKA – Ministar finansija Republike Srpske Zora Vidović istakla je da će u 2020. godini biti zadržan trend povećanja iznosa u budžetu Srpske planiranog za finansiranje javnih investicija, a najveća ulaganja planirana su u zdravstvu i energetici.
Vidovićeva je navela da su prijedlogu Programa javnih investicija za period 2020-2022. godina kandidovani projekti ukupne vrijednosti 519 miliona KM.
“Za 2020. godinu kandidovane su investicije vrijedne 282,3 miliona KM za koje treba biti sklopljena finansijska konstrukcija, jer se ovi projekti finansiraju iz budžeta, kreditnih sredstava i grantova, uključujući grant Srbije.
Najveća ulaganja u periodu 2020-2022. godina planirana su u zdravstvu u iznosu od 147,2 miliona KM i energetsku infrastrukturu u iznosu od 55 miliona KM. Značajna su i ulaganja u oblasti životne sredine i transportne infrastrukture”, rekla je Vidovićeva u intervjuu Srni.
Prema njenim riječima, u oblasti zdravstva najznačajnije je ulaganje u izgradnju nove bolnice u Doboju čija je ukupna vrijednost 103,6 miliona KM, a u naredne dvije godine će za te svrhe biti izdvojen 31 milion KM.
“U narednoj godini za Univerzitetski klinički centar Republike Srpske izdvojićemo 48,9 miliona KM, a za izgradnju i opremanje nove bolnice u Istočnom Sarajevu 27,2 miliona KM. Planirani su i mnogi drugi projekti, od kojih se izdvajaju radovi u bolnicama u Zvorniku i Foči, a nastavićemo i finansiranje i podršku zdravstvenim ustanovama širom Srpske”, naglasila je Vidovićeva.
Ona je dodala da će planirana ulaganja doprinijeti privrednom rastu.
OČEKIVANI PRIVREDNI RAST 3,5 ODSTO
“U 2020. godini očekujemo nastavak stabilnog kretanja privrednog rasta po stopama od 3,5 odsto, kao rezultat održivog rasta domaće tražnje, izvozne tražnje i pozitivnog efekta investicija. Vlada za narednu godinu planira investicije koje će podići rast bruto domaćeg proizvoda na više od planiranih 3,5 odsto kada te investicije budu realizovane”, kaže Vidovićeva.
Zbog kašnjenja u formiranju vlasti na nivou BiH, rekla je Vidovićeva, bili su blokirani mnogi projekti i sredstva za saobraćajnu, vodovodnu i kanalizacionu infrastrukturu, što je umanjilo i pokazatelje u Srpskoj.
Prema njenim riječima, budžetom Srpske za 2020. godinu za kapitalne investicije je planirano 135,3 miliona KM, što je povećanje u odnosu na rebalans budžeta za 2019. godinu za 38,3 miliona KM, a odnose se uglavnom na izgradnju i rekonstrukciju zdravstvenih ustanova.
Vidovićeva je istakla da su ključni ekonomski dokumenti Program ekonomskih reformi za period 2020-2022. godina i budžet za 2020. godinu kreirani tako da obezbijede stabilne finansije koje će unaprijediti životni standard u Srpskoj uz istovremeni nastavak investicionih procesa i blago rasterećenje privrede.
Budžetski okvir za 2020. godinu, podsjetila je ona, iznosi 3,4 milijarde KM, što predstavlja uvećanje od 108,4 miliona KM ili 3,3 odsto u odnosu na rebalans budžeta za 2019. godinu.
“Naznačajnija povećanja prihoda se odnose na indirektne poreze koji će sa ino-dugom iznositi 1,4 milijarde KM, što predstavlja povećanje za 65,2 miliona KM ili za 4,9 odsto. Povećanja su planirana i kod doprinosa za penzijsko-invalidsko osiguranje, od kojih su projektovani prihodi u iznosu od 931,6 miliona KM, što je za za 48,1 milion KM ili 5,4 odsto više u odnosu na 2019. godinu”, rekla je Vidovićeva.
Prema njenim riječima, planirano je i povećanje prihoda od poreza na dobit za 9,8 miliona KM ili 4,1 odsto na 250,9 miliona KM.
“Značajan rast prihoda planiran je i od naknade za priređivanje igara na sreću koji će iznositi 60,3 miliona KM. Izmjene Zakona o igrama na sreću i pozitivna kretanja u 2019. godini razlog su za povećanje planiralih prihoda za 21,7 miliona KM, odnosno 56,1 odsto u odnosu na 2019. godinu”, istakla je Vidovićeva.
NAJZNAČAJNIJA POVEĆANJA ZA LIČNA PRIMANJA
Govoreći o budžetskim rashodima, Vidovićeva je rekla da su naznačajnija povećanja planirana za lična primanja koja će iznositi 844,9 miliona KM i u odnosu na 2019. godinu biće povećana za 81,7 miliona KM.
“Plate budžetskim korisnicima biće veće u rasponu od pet do 20 odsto u zavisnosti od platnog koeficijenta. S obzirom na to da zaposlenima koji se finansiraju iz budžeta plate još nisu dostigle nivo iz 2008. godine i da smo imali pozitivna makroekonomska kretanja i dobro punjenje budžeta, odlučili smo da idemo sa povećanjima za javni sektor. Očekujemo da nas prati i privreda, posebno ukoliko se uzmu u obzir rasterećenja i primjena Zakona o podsticajima u privredi”, kaže Vidovićeva.
Ona je pojasnila da su povećanja rashoda nastala i zbog planiranog organizovanja Penzijskog plana Vlade, kojim Vlada nastoji dati doprinos jačanju dobrovoljnog penzijskog osiguranja, te rasta izdvajanja za penzija za 40 miliona KM ili 3,6 odsto u odnosu na rebalans budžeta za 2019. godinu na 1,1 milijardu KM.
Prema njenim riječima, doznake za socijalnu zaštitu među kojima su lične, porodične i civilne invalidnine, borački dodatak i naknade za zdravstvenu zaštitu boraca, vojnih invalida, porodica poginulih boraca su planirane u iznosu od 236,9 miliona KM i u odnosu na rebalans budžeta za 2019. godinu uvećane su za 54,6 miliona KM.
“Subvencije iznose 127,3 miliona KM i veće su za 17 miliona u odnosu na 2019. godinu. Najznačajnija izdvajanja su za podsticaj razvoja poljoprivrede i sela u iznosu od 75 miliona. Budžetom je planirana i subvencija kamatne stope za stambeno kreditiranje mladih i mladih bračnih parova u iznosu od 1,8 miliona KM, što je u skladu sa pronatalitetnom politikom za koju je opredijeljena Vlada”, naglasila je Vidovićeva.
PRIORITET PODIZANJE PRODUKTIVNOSTI PRIVREDE
Govoreći o najvažnijim ciljevima koji su definisani Programom ekonomskih reformi za period 2020-2022. godina, Vidovićeva je navela da su prioriteti podizanje produktivnosti privrede s ciljem povećanja plata, održiv zdravstveni sistem, efikasan javni sektor, prilagođavanje obrazovnog sistema i tržišta rada potrebama privrede i poboljšanje demografske pozicije Republike Srpske.
Ona je istakla da su od posebnog značaja istraživanje, razvoj, inovacije i digitalna ekonomija, ali i evropske integracije, regionalna i međunarodna saradnja.
“Namjera Vlade je da praćenjem primjene Zakona o podsticajima u privredi utvrdi prosječnu zbirnu stopu doprinosa na koju je isplaćena plata u cijelosti i na taj iznos izvršiti smanjenje zbirne stope doprinosa. Nekonkurentna privreda dodatno je ugrožena nelojalnom konkurencijom zbog subjekata koji posluju u sivoj zoni, te će njeno suzbijanje pomoću novog sistema fiskalnih kasa biti takođe obuhvaćeno Programom ekonomskih reformi”, rekla je Vidovićeva.
Biće, istakal je ona, nastavljena i reforma republičkog Inspektorata i inspekcija svih nivoa vlasti u Srpskoj.
Programom ekonomskih reformi, dodala je ona, planirano je jačanje podrške malim i srednjim preduzećima putem unapređenja postojeće i stvaranje novih oblika preduzetničke infrastrukture, te uspostavljanje efikasnijeg sistema upravljanja naučnoistraživačkim i inovacionim potencijalom u Srpskoj.
Vidovićeva je istakla da je u proteklih godinu dana ispunjeno više od 85 odsto ciljeva iz akcionog plana za realizaciju mjera Programa ekonomskih reformi za period 2019-2021. godina.
“U tom periodu usvojeni su Zakon o podsticajima u privredi, Zakon o poreskom sistemu, Zakon o elektronskom potpisu i elektronskom dokumentu, kao i izmjene Zakona o porezu na dobit kojim su poslodavcima uvedena poreska oslobađanja za nabavku opreme”, rekla je Vidovićeva.
Prema njenim riječima, evidentno je da su reformske aktivnosti u znatnoj mjeri doprinijele povoljnim kretanjima koja su uslovila mogućnosti za povećanje plata budžetskim korisnicima.
“Očekujemo da nas prati i realni sektor gdje smo u posljednje dvije godine radili na fiskalnim rasterećenjima. U budžetu Srpske za 2020. godinu predviđeno je blago smanjenje doprinosa i povećanje podsticaja za privredu, posebno za nabavku novih tehnologija i inovacije”, kaže Vidovićeva.
Ona je podsjetila da su poreza oslobođena primanja do 500 KM, što treba da podstakne poslodavce da povećaju plate radnicima, a omogućen je i povrat poreza i doprinosa za poslodavce koji povećaju plate radnicima, te uvedeno poresko oslobađanje za nabavku opreme.
Izmjenama i dopunama Zakona o dječijoj zaštiti, navela je ona, propisano je novo rasterećenje poslodavaca i stvaranje boljih uslova za rad jer će poslodavcima od 2020. godine biti refundirana naknada plate za lica koja koriste porodiljsko bolovanje u stoodstotnom iznosu bruto plate.
“Sve to bi trebalo da poveća produktivnost i dovede do povećanja plata. Pozitivna kretanja su evidentna, ali bi moglo biti i bolje”, rekla je Vidovićeva.
Ona je istakla da je na kraju 2018. godine prosječna plata u Srpskoj iznosila 857 KM, a u novembru 2019. godine 917 KM.
Vidovićeva je podsjetila da je u Narodnoj skupštini Republike Srpske usvojen set izmjena zakona kojima je omogućeno povećanje plata radnicima u upravi, prosvjeti, kulturi, visokom obrazovanju, Ministarstvu unutrašnjih poslova i pravosuđu. Srna
